Afyon ve çevresindeki binlerce yıllık Frig anıtları keski, matkap, asit ve dinamitle yok ediliyor. Bir Anadolu uygarlığı olan Friglerin eserleri yok edilerek kültürel miras katliamı hız kesmeden devam ediyor.

Afyon’un İhsaniye ilçesine bağlı Döğer kasabası ile Leğen Köyü arasında bulunan Küçük Kapıkaya anıtı içinde mezar arayan defineciler dinamitle anıtın bir kısmını uçurdu. Kibele rölyefinin yanına matkapla delik açıp gizli bölme aradılar. Bunların ardından yakın geçmişte keskili matkapla tamamen kazındı. Yaklaşık 2600 yıllık dini anıt Anadolu’nun ortak simgesi, bereket tanrıçası Kibele’nin erken dönem nadir tasvirlerinden biriydi.

Afyon’un İhsaniye ilçesine bağlı Üçlerkayası Köyü yakınlarında bulunan Büyük Kapıkaya anıtındaki Kibele rölyefi tamamen kazındı. Matkapla rölyefin ayak bölümüne derin yarıklar açıldı. Antik at arabası yolunun yanına yerleştirilmiş, türünün nadide örneği yol tapınağı yaklaşık 2700 yıllıktı. Yekpare kayanın yüzeyine geometrik desenler işlenmiş ve Kibele rölyefi yapılmıştı. Kültür turizminde önemli olan Frig Yolu parkurunun en önemli anıtlarından biriydi.

Afyon’un İhsaniye ilçesine bağlı Ayazin Köyü’nün girişinde yer alan Ayazin Aslanlı Mezarda ise, giriş kapısının üstünde büyük Medusa, iki yanında aslan, üstteki bölümde küçük bir Medusa figürü bulunuyordu. Medusa’lar keskiyle yok edildi. Mezar odasının kapısının iç yüzeyinin iki yanındaki Romalı giysili kadın ve erkek figürleri matkapla, kapının iç yüzeyinin üstündeki Medusa figürü keskiyle ortadan kaldırıldı. Frig sanatının Roma döneminde de devam ettiğini gösteren 1800 yıllık aile mezarı ince işçiliği ile sıradışı bir eserdi.

Afyon’da Frig yaylaları olarak bilinen bölgede yer alan Aslankaya’nın, 1995 yılında yüzeyi dinamitlenmişti, yakın zamanda ise matkapla delindi. Rölyefin bacak bölgesinde derin bir delik oluştu ve kabartma kazındı. 20 metre yüksekliğindeki Frig anıtı 2600 yıllık. Açılmış bir kapının ardında, yanında iki aslan bulunan Tanrıça Kibele görülüyordu.

Afyon’un İhsaniye ilçesine bağlı Kayıhan kasabasındaki Göynüş Vadisi Örenyeri’nde bulunan Yılantaş’taki yazıt, dinamitlenerek parçalandı. Failler, yazıtın yakınlarındaki bir taşın üstüne “Vur dumana, gel imana, be Üskül” yazdı.

---

Hürriyet – Serhan YEDİG ve Nezih Başgelen

Arkeofili.com