Blog
Bilinen En Eski Güneþ Tutulmasý Antik Mýsýr Hakkýnda Bildiklerimizi Deðiþtirebilir
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumBilinen En Eski Güneþ Tutulmasý Antik Mýsýr Hakkýnda Bildiklerimizi Deðiþtirebilir
Araþtýrmacýlar þu ana kadar kaydedilmiþ en eski Güneþ tutulmasýný, MÖ 30 Ekim 1207’ye tarihlendirdi. Bu bulgunun antik dünya hakkýndaki bildiklerimiz üzerinde büyük deðiþikliklere yol açacaðý düþünülüyor.
Tutulma. C: Cameron McCarty, Matthew Barto
Cambridge Üniversitesi’nden bir ekip tarafýndan gerçekleþtirilen keþif antik Mýsýr firavunlarýnýn tarihini, eski Mýsýr metinleri ve güneþ tutulmasýndan bahseden belirli ifadeleri yüzyýllardýr kafalarý kurcalamakta olan Ýncil’in de yardýmýyla yeniden yazabilir.
Eski Ahit’in Yeþu Kitabý’nda “Yeþu’nun halkýn önünde Rab’be þöyle seslendi “Dur, ey Güneþ Givon üzerinde. Ve ay sen de Ayalon Vadisi’nde”. Halk düþmanlarýndan öcünü alýncaya dek güneþ durdu, ay da yerinde kaldý.” ifadesi yer alýyor ve Yeþu’nun Ýsrail halkýný -günümüzde Ýsrail ve Filistin sýnýrlarýnda kalan antik bölge- Kenan topraklarýna yöneltiþi anlatýlýyor.
Cambridge Üniversitesi Malzeme Bilimi ve Metalurji Bölümü’nden araþtýrma eþ yazarý Sir Colin Humphreys “Eðer bu ifadeler gerçek bir gözlemi izah ediyorsa o zaman önemli bir astronomik olay söz konusu demektir. Burada bize düþen metnin aslýnda ne anlama geldiðini kavramak” diyor.
Bulgulara dair ayrýntýlarý içeren çalýþma, Kraliyet Astronomi Derneði’nin çýkardýðý Astronomy & Geophysics dergisinde yayýmlandý.
Humphreys, 1611 yýlýnda tamamlanan King James çevirisini takip eden modern Ýngilizce çevirilerde bu metnin genellikle güneþ ve ayýn yerlerinde durduklarý þeklinde tercüme edildiðini söylüyor.
Humphreys sözlerine “Ancak orijinal Ýbranice metne döndüðümüz zaman, bu ifadelerden baþka bir anlam çýkarmanýn, güneþ ve ayýn normalde yaptýklarý þeyi yani parlamayý kestikleri þeklinde yorumlamanýn da mümkün olduðu konusunda karar kýldýk. Bu baðlamda, Ýbranice ifadeler bir Güneþ tutulmasýný, diðer bir deyiþle Ay’ýn Dünya ile Güneþ arasýnda girmesinden dolayý gün ýþýðýnýn yeryüzünde bazý bölgelere ulaþmamasýný, izah ediyor olabilir. Ýbranice “durdu” kelimesinin antik astronomik metinlerde tutulmalarý ifade eden Babilce kelimeyle ayný kökene sahip olmasý bu yönde bir yorumlamayý destekliyor.” diyerek ekliyor.
Humphreys ve araþtýrma eþ yazarý Graeme Waddington Yeþu Kitabý’nda yer alan metnin bir Güneþ tutulmasýný izah ettiðini iddia eden ilk araþtýrmacýlar deðil. Ancak, daha önceki tarihçilerin yapýlmasý gereken hesaplamalarýn zorlu doðasý nedeniyle olasýlýklarý daha ileri bir düzeyde deðerlendirmenin mümkün olamayacaðýný söyledikleri belirtiliyor.
Firavunlarýn saltanatlarýný tarihlendirmede yardýmcý olabilecek metni içeren, Mernaptah Steli olarak bilinen büyük granit stel Ýsraillilerin MÖ 1500 ile 1050 yýllarý arasýnda aslýnda Kenan diyarýnda olduklarýna dair baðýmsýz kanýtlar içeriyor. Stelde Antik Mýsýr kralý Merneptah’ýn saltanatýnýn beþinci senesinde kazýndýðý ve Merneptah’ýn Ýsrail halkýný alt ettiði bir seferden bahsediliyor.
Tarihçiler daha önce bu steli ve Yeþu Kitabý’nda yer alan ifadeleri olasý tutulmayý tarihlendirmek için kullanmaya çalýþmýþ, ancak yalnýzca Ay’ýn doðrudan Güneþ’le Dünya’nýn arasýndan geçerek Güneþ’in disk halinde görünen yüzünü tamamen örtmesiyle oluþan tam tutulmalara baktýklarý için çabalarý sonuçsuz kalmýþtý.
Kaydedilmiþ en eski tutulma bir Ay tutulmasýydý. Bu tutulmada Ay doðrudan Güneþ’in önünden geçerken Güneþ’in disk halinde görünen yüzünü tamamen örtemediðinden ateþ çemberi þeklinde bir görüntü oluþur. Antik dünyada hem Güneþ tutulmasý hem de Ay tutulmasý ayný þekilde ifade ediliyordu.
Araþtýrmacýlar, MÖ 1500 ve 1050 yýllarý arasýnda görünmüþ olabilecek tek Ay tutulmasýnýn MÖ 30 Ekim 1207 tarihinde gerçekleþtiðini hesapladý.
Eðer hesaplamalar doðruysa bu tutulma þu ana kadar kaydedilmiþ bilinen en eski tutulma olacak. Bunun ayrýca, araþtýrmacýlarýn II. Ramses ve oðlu Merneptah’ýn saltanatlarýný tarihlendirmelerine imkân saðlayacaðý da düþünülüyor. Mýsýr bilimciler firavunlarýn hangi tarihlerde hüküm sürdüðünü tam olarak belirlemenin oldukça zor olduðunu belirtiyordu.
Humphreys “Güneþ tutulmalarý antik dünyada olaylarý tarihlendirmek için sabit noktalar olarak kullanýlýyordu” diyor.
Yeni araþtýrmaya göre Merneptah’ýn saltanatý MÖ 1210 ve 1209’da baþladý, bu da ne kadar süre iktidarda kaldýðý Mýsýr metinlerinden bilindiði için Ramses’in MÖ 1276 ve 1210 yýllarý arasýnda hüküm sürdüðünü ortaya koyuyor.
IB Times. 30 Ekim 2017.
arkeofili
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >