Çin’de bir otobüs durağının yakınında, 2,5 milyon yıllık dünyanın en eski şeftali çekirdekleri bulundu. Keşif şeftalinin az bilinen evrimine ışık tutuyor.
Sekiz şeftali çekirdeği, Xishuangbanna Tropik Botanik Bahçesi’nden doçent Tao Su tarafından bulundu. Tao Su’nun Kunming şehrindeki evinin yakınındaki bir yol çalışması sırasında Geç Pliyosen döneme tarihlenen bir kayaç ortaya çıkarıldı. Bu kayaç içinde çekirdekler bulundu.
Pliyosen tabakaları içinde korunan çekirdekler, Su’ya göre “şaşırtıcı derecede modern” görünüyor. Araştırmaacılar “Fosiller, modern şeftali çekirdekleriyle aynı. Daha küçük modern şeftali çeşitleriyle aynı boyuta, tek bir tohuma, derin bir dorsal oyuğa, ve derin çukur ve kırışıklara sahipler” diyor.
Görsel: Tao Su / Xishuangbanna Tropical Garden
Keşif, bizim tükettiğimize benzer şeftalilerin insanlar ortaya çıkmadan çok önce de popüler bir yiyecek olduğunu öne sürüyor.
Çekirdeklerin biçimsel özelliklerini inceleyen araştırmacılar, Prunus cinsine ait olduğuna karar verdi. Daha sonra keşfedilen yeni tür şeftali için, bulunduğu Kunming şehrine ithafen “Prunus kunmingensis” ismi teklif edildi.
20 milyon tonluk yıllık üretimle popüler bir ağaç meyvesi olan şeftali, yani Prunus persica‘nın ilk olarak Çin’de ortaya çıktığına inanılıyor. Fakat meyvenin evrim sürecinin büyük bir kısmı bilinmiyor. Daha önce bulunan en eski şeftali kanıtları, 8,000 yıl öncesine tarihlenen arkeolojik kalıntılar arasında bulunmuştu.
Fakat bugüne kadar yabani şeftali bitkisi popülasyonu hiç bulunmamıştı.
Prunus kunmingensis’ in keşfi şeftalinin Çin’de ortaya çıktığı teorisini destekliyor. Araştırmacılardan, Pennsylvania Devlet Üniversitesi’nde paleobotanik profesörü Peter Wilf, “Şeftali, insanların Çin’i kolonileştirmesine tanık oldu. Şeftali insanlardan önce de oradaydı. Tarih boyunca biz ona uyum sağladık, o da bize” diyor.
Penn Devlet Üniversitesi tarafından yapılan testler, şeftali çekirdeklerinin 2,5 milyon yıldan daha eski olduğunu kanıtladı.
Yapılan elektron mikroskobu analizleri, düzleşmiş çekirdeklerin içindeki tohumların yerini çoğunlıkla demir oksitlerin aldığını gösterdi. Fosillerin radyokarbon tarihlemesi de, radyokarbon tarihlemesinin tespit edebileceği en eski tarihten, yani 50,000 yıl öncesinden daha eski olduğunu ortaya koyabilid.
Araştırmacılar, şeftalilerin modern morfolojisine, doğal seçilim yoluyla evrildiğini söyledi. Hayvanlar ve primatlar semiz meyveleri atıştırarak, tohumlarını etrafa yaydılar. Çok daha sonraları , evcilleştirme ve insan eliyle üretme sayesinde, şeftali boyutu ve çeşitliliği arttı.
Peki Prunus Kumningensis neye benziyordu? Su ve meslektaşları, modern şeftalilerin çekirdek ve meyvesi arasındaki boyut ilişkisini, fosillerinkiyle karşılaştırdı. Bunun sonucunda geç Pliyosen dönemde meyvenin çapının yaklaşık 5.2 cm olduğuna karar verdiler.
Wilf “Günümüzde bulunan en küçük ticari şeftaliyi düşünün, bunlar da ona benziyordu. Çekirdeklerin etrafında semiz, yenilebilen bir meyve vardı. Çok lezzetli olmalıydı” diye ekledi.
Discovery News
Arkeofili.com
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >