Havai’deki bir plajda yer değiştiren kumlar, yerel halkların 400 yılı aşkın bir süre önce kıyıda yaptığı insan betimli taş oymalarını (petroglif) açığa çıkardı. İki turistin tesadüfen fark ettiği taş oymaların üstü daha sonra tekrar kumlar tarafından örtüldü.

Teksaslı iki turist petroglifleri adanın batı kısmında Ohau’daki Waianae Kıyısı’nda keşfetti.

 

Havai’nin Toprak ve Doğal Kaynaklar Departmanı’nın açıklamasına göre turistlerden biri olan Lonnie Watson “Bu sadece şans eseri oldu” diyor. Petrogliflerden birine ışık düşünce Watson’ın ilgisini çekmiş.

Şu ana kadar kumtaşından oluşmuş kıyıda 17 taş oyma bulundu. Bunlardan biri neredeyse 1.5 metre uzunluğunda. Oymaların çoğu insan betimlerinden oluşuyor. Havai’deki arkeolojik alanlardan sorumlu, Amerikan ordusu üyesi Alton Exzabe’nin söylediğine göre bazı insan figürlerinin parmakları bile bulunuyor. Exzabe parmakların, Havai’deki petrogliflerde biraz sıradışı olduğunu söylüyor.

Direkt olarak kıyı şeridinde petroglif bulmak da oldukça ender bir keşif. Exzabe’ye göre yerel insanlar bu oymaları daha önce de gördüğünü söylese de, petroglifler bilimsel olarak kayda geçilmedi. Petroglifler şu an yeniden kumların altında kalmış durumda.

Waianae sahilinin ilk aborjin ailelerinden birinin soyundan gelen Glen Kila, petrogliflerin kendi “soyağaçlarını ve dinlerini” kayıt ettiğini söyledi. Kila “Bu bölgenin soyundan direkt olarak gelen kişileri bilmek ve onların bu petrogliflerden ne anladığını araştırıp bilmek çok önemli” diyor.

Havai Toprak ve Doğal Kaynaklar Departmanı sözcüsü Live Science’a yaptığı açıklamada, petrogliflerin koruma planının şu an hala başlangıç aşamasında olduğunu söyledi fakat yetkililer bir plan geliştirmek üzerine çalışacak. Arkeologlar petrogliflerin son derece hassas olduğunu ve üstlerindeki kumu fırçalamanın bile onlara zarar verebileceğini söyledi.

Alan Downer yaptığı açıklamada “Petroglifler Havai’nin kültürünün bir parçası. Şu anda kumlar tekrar üstünü örtmüş olsa da, daha sonra tekrar ortaya çıkacaklar. Biz de insanların, bunların narin ve kültürel açıdan hassas olduğunu bilmesini istiyoruz. Petrgofliler ellenmemeli, sadece izlenmeli” diyor.

Havai adaları boyunca birçok petroglif alanı bulunuyor. Bunların en ünlüleri arasında ziyaretçilere açık olan Pu`u Loa petroglifleri var. Ulusal Park Servisi’ne (National Park Service) göre Pu`u Loa’da 23,000’den fazla petroglif var.

Adaya giden ilk misyonerler ve antropologlar, yerlilerin gezginlerin yolculuğunu kaydetmek için petroglif yaptığını bildiriyordu. Yerliler ayrıca yeni doğanların göbek bağını petrogliflerin olduğu yerlere gömüyorlardı. Bu geleneğin yaşamı uzatmak amacıyla yapılıyordu.

---

Live Science, Stephanie Pappas, 9 Ağustos 2016

Arkeofili.com