Araştırmacı Patrick Schmidt, yerel malzeme kullanarak Güney Afrika’da bulunanlara benzer bir taş alet üretiyor. C: Gregor Bader

Araştırmacılar, Cape Town’un yaklaşık 150 kilometre kuzeyindeki Diepkloof Kaya Sığınağında keskin kenarlı aletlerin yapımında kullanılan çeşitli kayalardan parça koparmak için gereken kuvveti test etmek amacıyla özel olarak geliştirilmiş bir model kullandılar.

İnsanlık tarihinin en uzun döneminde taş, alet yapımının en önemli hammaddesiydi. Schmidt, “Bıçaklar ve kazıyıcılar gibi aletlerin yapımında taşlar yongalanmıştı” diyor.

Taş Devri yaklaşık 2,6 milyon yıl önce başladı ve bölgeye bağlı olarak ancak MÖ 2.000 civarında sona erdi. Alet üretiminde ilk adım belirli taşların toplanmasıydı. Araştırmacılar ilk olarak erken insanların hammaddelerini dikkatli bir şekilde seçmeye nasıl başladıkları sorusunu inceledi.

Kırılma kuvvetini ölçmek için bir model

Araştırma ekibi, çalışmalarını Güney Afrika’nın Western Cape eyaletindeki en önemli Orta Taş Devri alanlarından biri olan Diepkloof Kaya Sığınağında gerçekleştirdi. Bu Kaya Sığınağı, sembollerin insanlar tarafından kullanıldığına dair en eski kanıtlardan bazılarını barındırmasıyla tanınıyor: desenlerle süslenmiş ve su kabı olarak kullanılan yaklaşık 60.000 yıllık devekuşu yumurtası kabukları.

Schmidt, “Burada bulunan alet ve mızrak uçlarının hangi kayalardan kullanıldığını araştırdık. Bunlara kuvarsit, silcret ve hornfels (boynuztaşı) adı verilen bir kaya dahil. Aynı kayanın parçalarını çevreden aldık ve mekanik özelliklerini analiz ettik.” diyor.

 

 

Güney Afrika’nın Western Cape bölgesindeki Diepkloof Kaya Sığınağından incelikle işlenmiş bir Still Bay ucu. C: Guillaume Porraz

Araştırma ekibi, belirli bir kayadan yonga üretmek veya onu kırmak için gereken göreceli kuvveti hesaplamak için kullanılabilecek bir fiziksel model geliştirdi.

Schmidt, “Hesaplamamız malzeme biliminden bilinen standart ölçümlere dayanıyor. Bizim önerdiğimiz şey, bu tür ölçümleri alet taşı kalitesi açısından yorumlamanın yeni bir yolu.” diyor.

“Karşılaştırmalarımız, Diepkloof’taki avcı-toplayıcıların belirli bir alet formu için en iyi özellik kombinasyonuna sahip kayaları seçtiğini gösteriyor.”

Örnek olarak, her iki tarafının da şekillendirildiği, detaylı işlenmiş ince uçlar olan Still Bay Uçları verilebilir. Bunlar, alet üretimi sırasında nispeten az kuvvet gerektiren, ancak uç haline getirildiğinde yalnızca nispeten yüksek kuvvetler altında kırılan bir malzemeden yapılmıştı.

Bunun nedeni kırılma olgusunun gerçekleştiği farklı hacimler. Üretim sırasında parçanın kenarına yakın yerlerde nispeten küçük hacimlerde kırılmalar oluşur. Bitmiş uç olarak kullanıldığında ortaya çıkan darbe kuvveti noktanın tüm hacmine dağılır.

Çalışma, Orta Taş Devri gibi erken bir tarihte Afrika’daki insanların çeşitli malzeme özelliklerinin farkında olduklarını ve bu nedenle belirli kaya türlerini amaca göre seçtiklerini gösteriyor.

Schmidt, “Bu tür bulgular modernite yolunda atalarımız arasında yaşanan süreçleri anlamamıza yardımcı oluyor. Bu kişilerin, mevcut kaynaklar hakkındaki kapsamlı bilgilerini hedefli bir şekilde kullanan mühendisler olduğunu gösteriyorlar.” diyor.

Universitaet Tübingen. 27 Şubat 2024.

Makale: Patrick Schmidt et al. 2024.

 

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >