Ateş, erken insanlara sıcaklık ve konfor sağlamış olsa da, ölümcül bir hastalık olan tüberkülozun (verem) ortaya çıkmasına sebep olmuş olabilir.

Avusturyalı Araştırmacıların hazırladığı veri modeline göre, insanların kamp ateşine yakın mesafede durmaları ve dumandan zarar gören akciğerleri, tüberkülozun zararsız bir toprak bakterisinden, bir numaralı ölümcül bakteriye dönüşmesi için ideal koşulları yaratmış olabilir.

Proceedings of the National Academy of Sciences’da (Ulusal Bilimler Akademisi Tutanakları) yayımlanan model, ateşin kontrollü kullanımının tüberkülozun ortaya çıkma olasılığını çok büyük oranda arttırdığını gösteriyor.

New South Wales Üniversitesi’nden matematiksel biyolog Mark Tanaka için tüberküloz gibi bir hastalığa yol açan mikroorganizmaların evrimi, uzun zamandan beri ilgi konusuydu, fakat yeni bir fikir onu, ateşin tüberkülozdaki rolünü tıp açısından incelemeye yönlendirdi.

Hastalığın yayılmasını daha olası kılan artan fiziksel temas, akciğerlerin hasar görmesine yol açarak tüberküloza yakalanma riskini arttıran odun dumanıyla bir araya gleiyordu.

Tüberküloz riskinin artışı

Tanaka ve New South Wales Üniversitesi ve Monash Üniversitesi’nden meslektaşları, arkeolojik ve moleküler kanıtlara göre, tüberkülozun Afrika’daki insanlar arasında ortaya çıktıktan sonra hayvanlara yayıldığını ifade ediyorlar.

Ne zaman olduğu tartışmalı olsa da, bazı araştırmacılar bunu daha yakın olan 6000 yıl önceye, diğerleri ise 70.000 bin yıl önceye tarihlendiriyor.

Ateşin en erken kullanımı tartışmaya açık olsa da, Tanaka bunun tüberkülozdan önce gerçekleştiğini öne sürüyor.

Araştırmacılar, çalışmada Mycobacterium tuberculosis gibi toprakta yaşayan yararlı bir mikroorganizmanın, bulaşıcı bir patojen haline nasıl gelmiş olabileceğini keşfetmek için matematiksel bir model kullandılar.

Tanaka “Ateşin yokluğunda bu [mutasyon süreci], bakteriler toprakta ve suda yaşadıkları için son derece ihtimal dışı olurdu ve insanda yaşamaya adapte olmadığı için, insandan insana bulaşmazdı.” diye belirtiyor.

Fakat denkleme ateş eklendiğinde, bakterinin mutasyona uğrama riski de büyük oranda artıyor.

“Nadiren rastlanan birden çok hatsalık vakası ortaya çıktığında bakteri evrimleşmekte başarısız oluyordu, dolayısıyla birden fazla başarısız aktarım zinciri vardı. Fakat er ya da geç doğru mutasyonlar ortaya çıkarak hastalığı tetiklemiş olmalı”

Cambridge Üniversitesi Arkeoloji ve Antropoloji bölümünden Paleopatolog Piers Mitchell, zararsız toprak bakterisinden ölümcül bir hastalığa dönüşümün bir gecede gerçekleşmiş olamayacağını söylüyor.

“İnsanlar ateşi yüz binlerce yıldır kullanıyordu, yani ‘bu hafta ateşi bulduk, ertesi hafta tüberküloza yakalandık’ gibi bir durum kesinlikle söz konusu değil.” diyen Mitchell’e göre kontrollü ateş kullanımının tüberkülozun ortaya çıkmasına olanak sağlamış olması tamamen akla uygun. Ayrıca bu fikir, insanların geliştirdiği teknolojilerin sağlık sorunlarına yol açmış olabileceği varsayımına da uyuyor.

Mitchell “İcat ettiğimiz teknolojiler çevremizi değiştiriyorsa, bunların bir kısmının iyi, bir kısmının ise, beklenmedik kötü sonuçlar doğurması mantıklı bir şey” diyor.

---

seeker.com

Arkeofili.com