Blog
Kudüs'te gizli arkeolojik kazý tartýþmasý
Ýsrail'in Mescid-i Aksa'nýn altýnda sürdürdüðü kazý çalýþmalarý ile ilgili iddialar, yalanlamalar ve tartýþmalar sürüyor. Filistinliler kazýlarýn incelenmesi için uluslararasý komite istiyor, Ýsrail ise kazýlarý ýsrarla yalanlýyor.
Ýlk defa 1981'de Harem-i Þerif'in içindeki Kubbet'us Sahra'ya birkaç metre uzaklýktaki Kayýtbay Sebili'ne kadar uzanan tüneli fark eden Filistinliler, Ýsrail'in Mescid-i Aksa'nýn altýnda yürüttüðü kazý çalýþmalarýný fark ettiler.
Ancak Ýsrail, o gün bugündür; Mescid-i Aksa'nýn altýnda yürüttüðü kazý çalýþmalarýný inkâr ediyor ve Filistinliler de ýsrarla kazýlarýn sürdüðünü söylüyorlar.
Ýddilar Ýsrail'in Süleyman Mabedi kalýntýlarýna ulaþabilmek için gizli arkeolojik kazý yaptýðý yönünde...
Ýsrail'in 1996'da Mescid-i Aksa'nýn Batý Duvarý'nýn (Burak Duvarý-Aðlama Duvarý) altýnda açtýðýný duyurduðu tünel ve daha sonra bulunan diðerl tüneller, Ýsrail'in kutsal mabedin altýnda ve çevresinde yürüttüðü kazý çalýþmalarýna iliþkin "þüpheleri" güçlendirdi.
Kudüs Yüksek Ýslam Heyeti Baþkaný ve Mescid-i Aksa Hatibi Þeyh Ýkrime Sabri, konuyla ilgili AA muhabirine yaptýðý açýklamalarda, Ýsrail'in baþta Mescid-i Aksa'nýn altý olmak üzere bölgede geniþ çaplý hafriyat çalýþmasý yürüttüðünü teyit etti.
Ýsrail kazýlarla Yahudi baðýna ulaþmaya çalýþýyor iddiasý
Þeyh Sabri, "Ýsrail, Mescid-i Aksa'nýn güneyindeki Silvan Mahallesi'nden Mescid-i Aksa'ya doðru ciddi bir hafriyat çalýþmasý yürütüyor. Bunun neticesinde Mescid'in Silvan yönünde ve batý duvarý yönünde birçok defa çökme meydana geldi. Bu durum da Ýsrail'in çalýþmalarýný ispat ediyor." diyerek, 1980'li yýllarda Mescid-i Aksa'nýn altýnda keþfedilen tünel ile bu baðlamda mabedin temelinde meydana gelen büyük çatlaklýklarýn halihazýrdaki varlýðýna vurgu yaptý.
Ýsrail'in söz konusu kazý çalýþmalarýnýn amacýna iliþkin Þeyh Sabri, "Ana hedef Yahudi tarihine dair bir bulguya ulaþmaktýr. Ancak Ýsrail, Doðu Kudüs'ü iþgal ettiði 1967'den bu yana sürdürdüðü kazý çalýþmalarýna raðmen bu baðlamda tek bir bulguya rastlamamýþtýr." ifadelerini kullandý.
Þeyh Sabri, Ýsrail'in 1996'da açtýðýný duyurduðu ve Eski Þehir bölgesindeki Ömeriye Okulu'ndan Burak Duvarý'na kadar uzanan tünelin ayný zamanda Filistinlilerin mülklerinde de derin çatlaklara yol açtýðýný dile getirdi.
Mescid-i Aksa yýkýlabilir iddiasý
Kazýlarýn Mescid-i Aksa'nýn temellerine de zarar verdiðini vurgulayan Þeyh Sabri, "Ýsrail'in bu kazý çalýþmalarý, Mescid-i Aksa'nýn temellerine açýkça zarar vermektedir ve Allah korusun yýkýlmasýna neden olacaktýr." dedi.
Kazýlar nedeniyle 5 büyüklüðünde bir deprem olmasý durumunda Mescid-i Aksa'nýn yýkýlabileceðine dikkati çeken Þeyh Sabri, son dönemlerde kutsal kentte küçük çaplý depremlerin meydana geldiðini ancak þu ana kadar Mescid-i Aksa'nýn bunlardan zarar görmediðini aktardý.
Þeyh Sabri, Ýsrail'in UNESCO'nun geçen yýllar boyunca kazý çalýþmalarýna dair kurduðu araþtýrma komisyonunun bu çerçevede soruþturma baþlatmasýna izin vermediðini belirterek, "Uluslararasý herhangi bir heyetin gerçekleri görme hakký vardýr. Ancak Ýsrail, söz konusu saldýrýlarýný ortaya çýkarmak isteyen hiçbir heyete izin vermiyor. Eðer Ýsrail bu yönde herhangi bir saldýrýda bulunmuyorsa neden yaptýklarýnýn uluslararasý komiteler tarafýndan soruþturulmasýna izin vermiyor?" diye konuþtu.
Kazýlarýn incelenmesi için uluslararasý komite isteniyor.
Mescid-i Aksa'nýn eski müdürü Þeyh Nacih Bukeyrat da Þeyh Sabri ile ayný görüþü paylaþarak, Ýsrail'in kazý çalýþmalarýný incelemek üzere uluslararasý bir komitenin kurulmasý gerektiðine vurgu yaptý.
Þeyh Bukeyrat, AA muhabirine yaptýðý açýklamada, Mescid-i Aksa'nýn altýnda kazý çalýþmalarýný kesin bir dille ifade edemeyeceklerini ancak kazý çalýþmalarý olduðuna dair ellerinde 3 sebep olduðunu þöyle ifade etti:
"Birinci sebep 1981 yýlýnda keþfedilen ve Kayýtbay Sebili'ne kadar uzandýðý ortaya çýkan tünel. Ýkinci sebep, Mescid-i Aksa'ya bitiþik binalarda meydana gelen çatlaklýklar. Bu çatlaklýklar hâlâ hafriyatýn sürdüðünü ortaya koyuyor. Üçüncü sebep ise iþgal devletinin Mescid-i Aksa'nýn zemininde yapýlacak herhangi bir çalýþmaya izin vermemesi. Dolayýsýyla soruyoruz, neden korkuyorsunuz?"
Ýsrail'in Mescid-i Aksa çevresinde yürüttüðü kazý çalýþmalarýnýn kesin olduðuna vurgu yapan Þeyh Bukeyrat, Ýsrail'in, Filistin, Arap-Ýslam dünyasý ve Birleþmiþ Milletler Eðitim Bilim ve Kültür Teþkilatý'nýn (UNESCO) tüm itirazlarýna raðmen, kazý çalýþmalarýný sürdürdüðüne vurgu yaptý.
Þeyh Bukeyrat, Ýsrail'in söz konusu kazý çalýþmalarýnýn bilimsel deðil, siyasi olduðunun altýný çizerek, "Ýsrail, Silvan Mahallesi'nden Mescid-i Aksa'nýn kapýlarýna kadar uzattýðý tünellerle yeni bir vakýa yaratmaya çalýþýyor ve Talmudik-Tevrat kaynaklý misyonu yenilemeye çalýþýyor. Mescid-i Aksa'nýn güneyindeki Emevi Saraylarý bölgesindeki kazýlarla sözde Süleyman Mabedi'ne ait tuvaletleri arama çabasý bunun en önemli delilidir." diye konuþtu.
- Ýsrail inkâr ediyor
Ýsrail Baþbakaný Binyamin Netanyahu 2009'daki bir kabine toplantýsýnda yaptýðý konuþmada, Mescid-i Aksa'nýn altýnda yürütülen kazý çalýþmalarýný inkâr ederek, "Bunlar, aþýrýlýk yanlýsý azýnlýk tarafýndan dillendirilen yalan söylentilerdir. Bu söylentilerin gerçeklikle ilgisi yoktur." savunmasýnda bulunmuþtu.
Ýsrail'in Haaretz gazetesi de 2016'da Ýsrailli yetkililerin, "Ýslami Hareket ile Filistinli gruplar tarafýndan yapýlan þikâyetlere raðmen söz konusu mekânýn altýnda herhangi bir hafriyat gerçekleþtirilmemiþtir." þeklindeki sözlerini aktararak söz konusu "gerçekliði" inkâr etmiþti.
Tüm bu itirazlar, Mescid-i Aksa'nýn altýnda ve çevresinde sürdürülen kazý çalýþmalarýn incelenmesi için uluslararasý bir komitenin kurulmasýný talep eden Filistinlileri ikna etmeye yetmiyor.
- Müslümanlarýn ilk kýblesi Mescid-i Aksa
Ýþgal altýndaki Doðu Kudüs'te bulunan Mescid-i Aksa, Müslümanlarýn ilk kýblesi olma özelliðini taþýyor. Yahudiler, içinde Kýble Mescidi ile Kubbetu's Sahra Camisi'nin yaný sýra müze, medreseler ve büyük avlunun bulunduðu Mescid-i Aksa Külliyesi altýnda Süleyman Mabedi kalýntýlarýnýn bulunduðu iddiasýyla kazý çalýþmalarý yapýyor.
Tel Aviv yönetimi 2003'ten itibaren Yahudi yerleþimcileri, polis korumasýnda Aksa'nýn avlusuna alýyor ve zaman zaman Müslümanlarýn giriþlerine yaþ sýnýrlamasý getiriyor. Birçok radikal Ýsrailli örgüt ve siyasetçi, üzerinde daha önce iki kez yýkýlan bir Yahudi tapýnaðýnýn bulunduðuna inandýklarý Harem-i Þerif'in kendileri için de ibadete açýlmasý çaðrýsýnda bulunuyor.
UNESCO Dýþiþleri Komisyonu, 13 Ekim 20016'da Mescid-i Aksa'nýn Musevilikle baðýna dair herhangi bir ibarenin bulunmadýðýna iliþkin tasarýyý oylamýþ ve 6'ya karþýlýk 24 oyla kabul etmiþti. Karar tasarýsý daha sonra UNESCO Yürütme Kurulu tarafýndan da onaylanmýþtý.
UNESCO Dünya Mirasý Komitesi ise 7 Temmuz 2017'de Ýsrail'in Kudüs'te Mescid-i Aksa ve çevresinde egemenlik hakký iddialarý ve yürüttüðü yasa dýþý kazýlarý kýnayan bir tasarýyý kabul etmiþti.
Esat Fýrat - AA
Kaynak: Arkeolojikhaber
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >