Blog

Papua Yeni Gine’nin ovalarında yaşamaya uyum sağlayan insanlar, arkaik insanlardan miras aldıkları genlere sahipler ve bu genler onları sıtmadan koruyabiliyor. C: Pixabay

Yeni araştırmalar, Papua Yeni Gine’de ovalarda yaşayan popülasyonların, sıtmaya karşı direnç geliştirmelerine yardımcı olabilecek Denisovalı genlerine sahip olduğunu buldu. Bulgular, güneybatı Pasifik ülkesinde yaşayan dağlık ve ovalık bölgelerde yaşayanların tüm genom dizilerini inceleyen daha büyük bir çalışmanın parçası.

Papua Yeni Gine, her biri orada yaşayan insanlara farklı zorluklar sunan çok çeşitli ortamlara sahip. Ovalılar ile dağlılar arasındaki fark bunun bir göstergesi. İlki, ikincisi için bir sorun olmayan sıtma gibi patojenlere maruz kalırken, ikincisi yüksek rakımın neden olduğu düşük oksijenli ortamlarda hayatta kalmak zorunda.

Her popülasyonun bu kadar farklı ortamlara uyum sağlamaya açıkça uyum sağlamasına rağmen, bu adaptasyonların spesifik doğası hakkında çok az şey biliniyor. İşte yeni çalışma da burada devreye giriyor. Veriler, Tartu, Toulouse ve Papua Yeni Gine üniversitelerinden araştırmacıları bir araya getiren Papua Geçmişi (Papuan Past) projesi tarafından toplandı.

Proje lideri Dr François-Xavier Ricaut, “Wilhelm Dağı’ndaki (Çimbu Eyaleti) 54 Papua Yeni Gine dağlısının ve Daru Adası’ndaki (Batı Eyaleti) 74 Papua Yeni Gine ovalısının yeni dizilenmiş tüm genomlarındaki seçilimin imzalarını araştırdık.” diyor.

“Her iki popülasyonun genomlarının, ilgili ortamların zararlı etkilerini azaltmak için farklı biçimlerde şekillendiğini varsaydık.”

Bu çalışmada, seçilim altındaki genetik varyantlar kanla ilişkili fenotiplerle ilişkilendirildi.

Ekip, ovalarda yaşayan seçilim adaylarından birinin Homo sapiens olmayan bir kökene sahip olduğunu buldu. Modern insanlar Papua Yeni Gine’ye yerleşmeden önce (yaklaşık 50.000 yıl önce) Asya’da yaşayan, soyu tükenmiş bir arkaik hominin popülasyonu olan Denisovalıların, Homo sapiens torunlarına fayda sağlayan genler bıraktığı görülüyor. Bunun nedeni, bu arkaik insanların bölgeye gelen ilk insanlarla çiftleşmesi ve genomlarının bir kısmını aktarması.

Araştırmacılar, Denisovalılarda belirli bir protein yapısını etkileyen bir genetik mutasyonun Papua Yeni Gine genomlarına da ulaştığına inanıyor.

Dr Mayukh Mondal, “Görünüşe göre değiştirilmiş protein ovalarda yaşayanların kendi çevrelerinde hayatta kalmaları için faydalı. Bu seçilimin kesin nedenini bilmesek de, bu mutasyon ovalarda yaşayanların sıtmanın üstesinden gelmesine yardımcı olabilir.” diyor.

Buna karşılık dağlık bölgelerde yaşayanlar, kırmızı kan hücresi sayısını etkileyebilecek bir genetik varyant gösteriyor. Daha yüksek bir kırmızı kan sayımı, dağlarda yaşayanların oksijen seviyesinin daha düşük olduğu bir rakımda yaşamasına yardımcı oluyor. Öte yandan ovalarda seçilen varyant, bağışıklık sisteminin temel bileşenleri olan beyaz kan hücrelerinin yüzdesiyle ilişkilendirildi.

Dr Mathilde André, “Bu durum, Papua Yeni Gine’nin dağlık kesimlerinde etkili olan seçilimin ana itici gücünün hipoksi olabileceği fikrini destekliyor. Bununla birlikte, belirli patojenler ovalarda yaşayanların genomunu seçilim yoluyla şekillendirmiş olabilir.” diyor.

İlginç bir şekilde, Dr. Nicolas Brucato’nun da işaret ettiği gibi, bu her iki değişken de “bu mutasyonlara sahip bireylerin kalp atış hızını da etkiliyor. Bu çeşitlilik, genetik mutasyonların rolünü yorumlamanın karmaşıklığını vurguluyor. Bir mutasyon birden fazla fenotipi tamamen etkileyebilir.”

Araştırmacılar bu çalışmanın, yerel çevreye adaptasyonun farklı Papua Yeni Gine popülasyonlarının genomlarını ve sonuçta ortaya çıkan özelliklerini veya fenotiplerini nasıl şekillendirdiğini gösterdiği sonucuna varıyor. Çalışma ayrıca, bilim insanlarının insan biyolojisinin inceliklerini tam olarak anlamalarına yardımcı olmak için farklı geçmişlere sahip popülasyonları araştırmanın ne kadar önemli olduğunu da vurguluyor.

IFL Science. 14 Mayıs 2024.

Makale: André, M., Brucato, N., Hudjasov, G. et al. (2024). 

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >