Trine Freiesleben ve Jean-Claude parmak izlerini ve OSL (optik olarak uyarılmış lüminesans) örneklerinin nereden alınacağını tartışıyor. C: Kristina Thomsen

Son yıllarda yapılan araştırmalar, Neandertallerin kültürel karmaşıklığı hakkında çok şey ortaya çıkardı. Bununla birlikte, sembolik veya sanatsal ifadeleri hakkında nispeten az şey biliniyor. Neandertallere çok az sembolik üretim atfediliyor ve bunların yorumlanması genellikle tartışma konusu. Yeni çalışmada Marquet ve meslektaşları, Fransa’daki bir mağara duvarındaki işaretlerin bilinen en eski Neandertal gravürleri olduğunu belirlediler.

Yeni bir araştırmaya göre, on binlerce yıl boyunca kapalı kalmış bir mağarada keşfedilen Avrupa’daki bilinen en eski gravürler, muhtemelen modern insanlar tarafından değil, Neandertaller tarafından yapılmıştı.

PLOS One dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, araştırmacılar, Paris’in 240 kilometre güneybatısındaki La Roche-Cotard mağarasında, eski insanlar tarafından yapıldığı düşünülen bir dizi figüratif olmayan izleri incelediler.

Mağara, 19. yüzyılın sonlarına kadar tortularla kapalı kalmıştı. Bölgedeki modern kazılar, kayalardaki çizimleri Neandertallerin yarattığını düşündüren, tarzı Neandertallerle ilişkilendirilen çok sayıda taş alet ortaya çıkardı.

Roche-Cotard mağarasında bulunan gravür örnekleri. Solda “dairesel panel” (soğan şeklindeki izler) ve sağda “dalgalı panel” (kıvrımlı çizgiler oluşturan iki bitişik iz). C: Jean-Claude Marquet

Duvar resimleri de dahil olmak üzere eski figüratif çizimler, 35.000 yıl öncesine dayanan Üst Paleolitik kültürün ünlü örneklerini temsil eden at, aslan ve el baskılarının çizimleri ile Avrupa’daki sitelerden iyi biliniyor. Onlarca yıldır araştırmacılar, bu çizimlerin modern insan davranışının ayırt edici özellikleri olduğunu düşündüler.

Ancak son zamanlarda araştırmacılar, Almanya’da Neandertaller tarafından yapılmış 51.000 yıllık zikzak çizimli kemik gibi Avrupa’da ve dünyanın diğer bölgelerinde işlevsel olmayan eski obje ve sanat örneklerini ortaya çıkardılar. Bununla birlikte, Homo sapiens’in Endonezya’da 45.500 yıllık bir domuz çizimi ve Güney Afrika’da 73.000 yıllık bir “hashtag” çiziminin yaratıcısı olduğu kabul ediliyor.

La Roche-Cotard mağarasında araştırmacılar, 400’den fazla soyut çizgi ve nokta izine sahip sekiz panel buldular. Araştırmacılar bu izleri “gravür” olarak adlandırıyor çünkü bunlar, bir alet veya parmakla gerçekleştirilen, duvardan kasıtlı bir malzeme çıkarılmasını temsil ediyor. Araştırmacılar makalede, “Bu materyalin duvardan kaldırılması ne tesadüfi ne de faydacı. Kasıtlı ve titiz olarak yapılmışlar.” diye yazıyor.

Gravürlerin nasıl yapıldığını anlamak için araştırmacılar, benzer bir mağarada bir kişinin parmaklarını, kemiği, ahşabı, boynuzu, çakmaktaşını ve metal uçları kullanarak kaya duvara işaretler oluşturduğu bir deney gerçekleştirdi.

Daha sonra başka bir kişi bu işaretlerin neye benzediğini kaydetti ve deneysel işaretleri tarih öncesi işaretlerle karşılaştırmak için fotogrametri yöntemlerini (sanal 3B modeller oluşturmak için yüzlerce fotoğraf kullanan bir teknik) kullandı.

Araştırmacılar, diğer malzemeler yerine deneysel parmak izlerinin tarih öncesi gravürlere en çok benzediği sonucuna vardılar.

Araştırmacılar ayrıca mağarada keşfedilen çok sayıda taş alet ile gravürler arasında doğrudan bir bağlantı bulamadılar ve bu da Neandertallerin tıpkı araştırmacıların yaptığı gibi gravürleri parmaklarıyla yaptıkları bulgusunu destekliyor.

Ekip, mağara duvarındaki gravürlerin büyük kısmının, birisinin parmaklarını alüvyon kaplı duvar boyunca düz bir şekilde kaydırdığında oluşan “parmak yivleri” adı verilen çizgiler olduğu sonucuna vardı.

Araştırmacılar, mağaranın kullanıldığı tarihi daha da ayrıntılandırmak ve parmak yivlerinin modern insanlara mı yoksa Neandertallere mi ait olduğunu anlamak için tortuların gün ışığına en son ne zaman maruz kaldıklarını belirlemek için optik olarak uyarılmış lüminesans kullandılar. Analizler, mağaranın en az 57.000 yıl önce ve muhtemelen 75.000 yıl önce kapandığını ortaya çıkardı.

Araştırmacılar çalışmalarında, bu erken tarihlerin, anatomik olarak modern insanların mağaranın içine erişimin ihtimalinin “oldukça düşük” olduğu anlamına geldiğini yazdılar. Mevcut kanıtlar, modern insanların en az 54.000 yıl öncesine kadar Fransa’da bulunmadığını öne sürüyor, ancak Neandertaller orada yaklaşık 330.000 yıl önce ortaya çıktı.

Araştırmacılar, “La Roche-Cotard mağarasındaki gravürlerin, Neandertal soyut tasarımının kesin örnekleri olduğu sonucuna vardık.” diyor.

Yine de bu gravürlerin asıl önemi belirsizliğini koruyor. Araştırmacılar, La Roche-Cotard’daki parmak izlerinin açıkça kasıtlı olmasına rağmen, sembolik düşünceyi temsil edip etmediklerini tespit etmenin mümkün olmadığını söylüyor.

Public Library of Science. 21 Haziran 2023.

Live Science. 21 Haziran 2023.

Makale: Marquet J-C, Freiesleben TH, Thomsen KJ, Murray AS, Calligaro M, Macaire J-J, et al. (2023).

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >