Mağara tabanından Tam Pà Ling mağarasının girişine bakış. Kazı çukuru buranın solunda. C: Kira Westaway (Macquarie Üniversitesi)

Erken Homo sapiens atalarımız, Afrika’dan Avustralya’ya giderken Güneydoğu Asya’ya ilk geldiklerinde, bir mağaranın derinliklerinde, binlerce yıl boyunca birikmiş insan fosilleri biçiminde varlıklarının kanıtlarını bıraktılar.

Kuzey Laos’taki Tam Pà Ling mağarasında bir araştırmacı ekibi tarafından ortaya çıkarılan ve Nature Communications’da yayımlanan en son kanıtlar, modern insanların Afrika’dan çıkarak Arabistan üzerinden Asya’ya düşünülenden çok daha önce yayıldığını şüpheye yer bırakmayacak şekilde gösteriyor.

Bulgular aynı zamanda atalarımızın sadece kıyıları ve adaları takip etmediğini de doğruluyor. Büyük olasılıkla nehir vadileri boyunca ormanlık bölgelerden de geçmişlerdi. Bazıları daha sonra Güneydoğu Asya’dan geçerek Avustralya’nın İlk İnsanları oldu.

Makalenin baş yazarlarından biri olan paleoantropolog Fabrice Demeter, “Tam Pà Ling, Asya üzerinden modern insan göçünün hikayesinde kilit bir rol oynuyor, ancak önemi ve değeri daha yeni fark ediliyor.” diyor.

Tam Pà Ling’deki mağara tabanından ~7 metreye kadar uzanan geniş kazı çukuru. C: Vito Hernandez (Flinders Üniversitesi)

Üç Avustralya Üniversitesi projeye katkıda bulundu. Macquarie Üniversitesi ve Southern Cross Üniversitesi, örnekleri birden çok teknik kullanarak tarihlendirdi. Flinders Üniversitesi, mağaradaki tortunun on binlerce yıl boyunca farklı katmanlar halinde ortaya çıktığını gösterdi.

2009 yılında gerçekleştirilen ilk kazılar ve burada bulunan bir kafatası ve çene kemiğinin keşfinden bu yana mağara oldukça tartışmalı. Afrika’dan Güneydoğu Asya’ya yaptığımız ilk yolculukların kanıtlarına genellikle Sumatra, Filipinler ve Borneo gibi ada bölgeleri hakim.

Ancak bu durum, Laos’un kuzeyinde denizden 300 kilometreden daha uzakta bir dağlık mağara alanı olan Tam Pà Ling’in gizemlerinin çözülmesiyle değişti. Kafatası ve çene kemiğinin bölgeden göç eden Homo sapiens’e ait olduğu belirlendi. Peki ne zaman göç etmişlerdi?

İnsanların yayılımıyla ilgili sorularda her zaman olduğu gibi, tartışma tarihleme üzerine kurulu. Ancak bu kanıtın tarihlenmesi zordu.

Alan bir Dünya Mirası alanı olduğu ve fosiller Laos kanunları tarafından korunduğu için insan fosilleri doğrudan tarihlenemiyor. Bu döneme ait çok az sayıda hayvan kemiği veya uygun mağara çizimi var ve bunlar radyokarbon tarihlemesi için çok eski. Bu durum, zaman çizelgesinin belkemiğini oluşturmak için tortulara lüminesans tarihlemesi yapılmasını gerektirdi.

Lüminesans tarihleme, ışığa maruz kaldığında sıfırlanan ancak gömülme sonrasında ışıktan korunduğunda zamanla oluşan ışığa duyarlı bir sinyale dayanıyor.

Macquarie Üniversitesi’nden jeokronolog Profesör Kira Westaway, “Lüminesans tarihlemesi olmadan, bu hayati kanıtın bir zaman çizelgesi olmayacaktı ve burası, bölge boyunca kabul edilen yayılım yolunda gözden kaçacaktı. Şans eseri, teknik çok yönlü ve farklı zorluklara uyarlanabilir.” diyor.

Tam Pà Ling Mağarası’nın geniş dik girişi. Sağ tarafta kazı çukuru görülüyor. C: Kira Westaway (Macquarie Üniversitesi)

Bu teknikler, en az 46.000 yıllık bir tarih verdi. Bu tarih, Homo sapiens’in Güneydoğu Asya’ya geldiği düşünülen tarih ile uyumluydu. Ancak keşif burada bitmedi.

2010’dan 2023’e kadar, yıllık kazılar, Homo sapiens’in Avustralya’ya giderken buradan geçtiğine dair giderek daha fazla kanıt ortaya çıkardı. 4,5 metrelik tortuda aralıklarla yedi insan iskeleti parçası bulundu ve bu, potansiyel zaman çizelgesini bu bölgeye en erken Homo sapiens göçlerine kadar geri götürdü.

Bu çalışmada ekip, tortuya gömülmüş bir sarkıt ucunun uranyum serisi yaş tayini ve ve 6,5 metrede ortaya çıkarılan iki nadir fakat tam inekgil dişi için elektron-spin-rezonans tarihlendirme teknikleriyle birleştirilmiş uranyum serisi tarihlendirmenin kullanılması gibi stratejik tarihlendirme tekniklerini yaratıcı bir şekilde uygulayarak bu sorunların üstesinden geldi.

Southern Cross Üniversitesi jeokronoloji uzmanı Renaud Joannes-Boyau, “Fosil kalıntılarının doğrudan tarihlendirilmesi, lüminesans tarafından elde edilen yaş dizisini doğruladı ve Tam Pà Ling’de bir Homo sapiens varlığı için kapsamlı ve güvenli bir kronoloji önermemize olanak sağladı.” diyor.

Ekip, fosillerin kökenini mikromorfoloji (katmanların bütünlüğünü belirlemek için tortuları mikroskop altında inceleyen bir teknik) kullanarak değerlendirmek için tortuların ayrıntılı bir analiziyle tarihleme kanıtlarını destekledi. Yeni kronolojinin bu kilit bileşeni, uzun bir süre boyunca tutarlı bir tortul katman birikimi olduğunu belirlemeye yardımcı oldu.

Tam Pà Ling mağarasındaki kazı çukurunda tortu örneklerinin alınması. C: Kira Westaway (Macquarie Üniversitesi)

Flinders Üniversitesi jeoarkeologu Mike Morley, “Hızlı bir tortu yığılımını yansıtmaktan çok uzak olan alan, tutarlı ve mevsimsel olarak biriken bir tortu yığınını temsil ediyor.” diyor.

Yeni kronoloji, bu bölgede 56.000 yıldan fazla bir süredir insan varlığının olduğunu ortaya çıkardı. Dahası, yedi metrelik en alttaki fosilin yaşı – bir bacak kemiği parçası – modern insanın bu bölgeye gelişi için 86.000 ila 68.000 yıl öncesine ait bir zaman çizelgesi sağladı.

Bu durum, anakara Güneydoğu Asya’ya varış zamanını yaklaşık 40.000 yıl geriye itiyor. Genetiğe göre, bu erken göçler günümüz popülasyonlarına önemli bir katkıda bulunmadı.

Westaway, “Bu çalışma, Tam Pà Ling kanıtı için gerçekten belirleyici bir makale. En nihayetinde, Homo sapiens’in bu bölgeye ilk ne zaman geldiğini, orada ne kadar süre kaldıklarını ve hangi yolu izlemiş olabileceklerini güvenle söylemek için yeterli tarihleme kanıtımız var.” diyor.

Tam Pà Ling mağarası, yaklaşık 70.000 yıl önce Denisovalıların uğrak yeri olan ve yakın zaman önce keşfedilen Kobra Mağarası’na çok yakın bir noktada yer alıyor. Anakara Güneydoğu Asya’ya erken varış için daha önceki kanıt eksikliklerine rağmen, bu bölge atalarımız arasında Homo sapiens’ten çok önce kullanılmış bir yayılım yolu olabilir.

Westaway, “Güneydoğu Asya’nın mağaralarından ve ormanlarından öğrenecek çok şeyimiz var” diyor.

Macquarie University. 13 Haziran 2023.

Makale: Freidline, S.E., Westaway, K.E., Joannes-Boyau, R.et al.2023

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >