Blog
İngiltere’de 4000 yıllık veba DNA’sı bulundu
Yersinia pestis, 10-12 yaşları arasında olduğu tahmin edilen iki çocukta ve 35-45 yaşları arasındaki bir kadında görüldü.
www.arkeonews.com
İngiltere’de iki toplu mezarda ele geçen 34 iskelet üzerinde yapılan araştırmalarda 4000 yıllık veba DNA’sı keşfedildi. Keşif, İngiltere’deki vebanın bugüne kadarki en eski kanıtını sundu.
Francis Crick Enstitüsü’ndeki araştırmacılar, 4.000 yıllık üç İngiliz Yersinia pestis vakasını, vebaya neden olan bakterileri tanımlamayı başardılar.
Çalışma Nature dergisindeyayınlandı.
Araştırmacılar, Somerset’teki Charterhouse Warren’daki toplu bir mezarda ve Cumbria’daki Levens’teki bir halka cairn anıtında bulunan insan dişlerinde iki Yersinia pestis vakası tespit etti.
Yersinia pestis, 10-12 yaşları arasında olduğu tahmin edilen iki çocukta ve 35-45 yaşları arasındaki bir kadında görüldü.
Levens Park ring cairn Cumbria. İngiltere’de Yersinia pestis DNA’sını taşıyan üç iskelete ait 4.000 yıllık dişin bulunduğu yer. Fotoğraf: Ian Hodkinson
Radyokarbon tarihlemesi, üç kişinin kabaca aynı anda yaşadığını gösterdi.
Veba daha önce Avrasya’dan 5.000 ila 2.500 yıl önce (BP), Geç Neolitik ve Tunç Çağı’nı (LNBA olarak adlandırılır) kapsayan bir dönemde birkaç kişide tanımlanmıştı, ancak daha önce İngiltere’de görülmemişti.
Geniş coğrafi yayılım, vebanın bu türünün – LNBA soyunun – kolayca bulaşmış olabileceğini düşündürmektedir.
LNBA soyu muhtemelen Avrasya’ya genişleyen insanlar tarafından 4.800 BP civarında Orta ve Batı Avrupa’ya getirildi ve şimdi bu araştırma İngiltere’ye uzandığını gösteriyor.
Genom dizilimini kullanan araştırmacılar, Yersinia pestis’in bu suşunun aynı zamanda Avrasya’da tanımlanan suşa çok benzediğini gösterdi.
Tanımlanan genomların hepsi, daha sonraki veba suşlarında görülen yapC ve ymt genlerinden yoksundu; ikincisinin pire yoluyla veba bulaşmasında önemli bir rol oynadığı biliniyordu. Bu bilgi daha önce, vebanın bu suşunun Kara ölüm’e neden olangibi daha sonraki veba suşlarının aksine, pire yoluyla bulaşmadığını ileri sürmüştü.
Patojenik DNA – hastalığa neden olan bakteri, protozoa veya virüslerden elde edilen DNA – eksik veya aşınmış olabilecek örneklerde çok hızlı bir şekilde bozunduğundan, bu mezar alanlarındaki diğer bireylerin de aynı veba türüyle enfekte olmuş olması da mümkündür.
Charterhouse Warren bölgesi, o dönemdeki diğer cenaze alanlarıyla eşleşmediği için nadirdir.
Araştırmacılar, toplu gömülmenin bir veba salgınından kaynaklanmadığını, ancak bireylerin öldükleri sırada enfekte olmuş olabileceğini düşünüyorlar.
LNBA Yersinia pestis suşlarının dağılımını gösteren harita. Bu çalışmada sıralanan yeni genomlar mor renktedir. Fotoğraf: Pooja Swali ve ark. Nature Communications.
Crick’teki ilk yazar ve doktora öğrencisi Pooja Swali, “Binlerce yıl önce bozulmuş örneklerden eski patojenleri tespit etme yeteneği inanılmaz. Bu genomlar geçmişte patojenlerin yayılması ve evrimsel değişiklikleri hakkında bizi bilgilendirebilir ve umarım bulaşıcı hastalıkların yayılmasında hangi genlerin önemli olabileceğini anlamamıza yardımcı olur. Bu çalışmadan elde edilen genomlar da dahil olmak üzere bu Yersinia pestis soyunun, aynı patojenin neden olduğu daha sonraki salgınlarla ortaya çıkan bir model olan zamanla genleri kaybettiğini görüyoruz” dedi.
Crick’teki Antik Genomik Laboratuvarı’nın grup lideri Pontus Skoglund şunları söyledi: “Bu araştırma, patojenlerin ve insanların antik genomik kayıtlarını ve nasıl birlikte evrimleştiğimizi anlamamızdaki bulmacanın yeni bir parçası”
“Kara Ölüm gibi birçok tarihi veba salgınının insan toplumları ve sağlığı üzerindeki büyük etkisini anlıyoruz, ancak antik DNA bulaşıcı hastalıkları geçmişe çok daha fazla belgeleyebilir. Gelecekteki araştırmalar, genomlarımızın geçmişte bu tür hastalıklara nasıl tepki verdiğini ve evrimsel silahlanmanın patojenlerin kendileriyle nasıl yarıştığını anlamak için daha fazlasını yapacak, bu da hastalıkların şimdiki veya gelecekteki etkisini anlamamıza yardımcı olabilir. “
By Oğuz Büyükyıldırım
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >