​​​

Neolitik döneme ait Porsmose adamı, kemik uçlu iki okla öldürüldü. C: Danimarka Ulusal Müzesi.

İsveç’teki Lund Üniversitesi’nde yapılan araştırmanın hakim görüşe aykırı olan sonuçları, şu anda Danimarka olarak bilinen bölgede bulunan iskelet ve dişler üzerinde yapılan DNA analizlerine dayanıyor.

Kapsamlı çalışma Nature dergisinde dört ayrı makale olarak yayınlandı.Uluslararası bir araştırma ekibi, tarihöncesi insanların iskelet parçalarından ve dişlerinden DNA çıkararak, göçün antik popülasyonlar üzerindeki etkileri hakkında yeni sonuçlara ulaşmayı başardı.

Çalışma, diğer şeylerin yanı sıra, son 7.300 yılda Danimarka’da neredeyse iki tam nüfus değişiminin yaşandığını gösteriyor. İlk nüfus değişikliği, 5.900 yıl önce, farklı kökene ve görünüme sahip bir çiftçi nüfusunun, daha önce İskandinavya’daki nüfusu oluşturan toplayıcıları, avcıları ve balıkçıları ortadan kaldırmasıyla gerçekleşti. Birkaç nesil içinde avcı-toplayıcı nüfusun neredeyse tamamı yok oldu.

Lund Üniversitesi’nde jeoloji araştırmacısı ve Radyokarbon Tarihlendirme Laboratuvarı başkanı Anne Birgitte Nielsen’e göre, bu geçiş daha önce barışçıl olarak sunulmuştu. Ancak yaptıkları araştırma, bu iddiayı çürütüyor. Şiddetli ölümlere ek olarak, çiftlik hayvanlarından kaynaklanan yeni patojenlerin de birçok toplayıcının hayatını sonlandırmış olması muhtemel.

Bin yıl sonra, yaklaşık 4.850 yıl önce, genetik kökleri Yamnaya halkına dayanan insanlar İskandinavya’ya gelip önceki çiftçi nüfusunu yok ettiğinde başka bir nüfus değişikliği daha meydana geldi. Bu değişiklik de hem şiddeti hem yeni patojenleri içermiş olabilir.

Bu iri kemikli insanlar bozkırlarda yarı göçebe bir hayat sürdürmüşler, hayvanları evcilleştirmişler, evcil sığır beslemişler, at ve arabaları kullanarak geniş alanlar üzerinde hareket etmişlerdi.

Bu bölgeye yerleşen insanlar Yamnaya ve Doğu Avrupa Neolitik insanlarının bir karışımıydı. Bu genetik profil günümüz Danimarka’sında baskın, oysa ilk çiftçi popülasyonunun DNA profili esasen silinmiş durumda.

Nüfus değişiklikleriyle bağlantılı olarak bitki örtüsünün nasıl değiştiğini gösteren niceliksel polen verilerine katkıda bulunan Anne Birgitte Nielsen’e göre, bu sefer de hızlı bir nüfus değişimi yaşandı ve öncekilerin soyundan neredeyse hiç kimse gelmiyordu. İsveç’ten çok fazla DNA materyali olmasa da mevcut olaylar benzer bir gidişata işaret ediyor. Başka bir deyişle, birçok İsveçli de büyük ölçüde bu yarı göçebe insanların soyundan geliyor.

Sonuçlar, sadece insan grupları arasındaki barışçıl buluşmalara ilişkin önceki teorileri sarsmakla kalmıyor; aynı zamanda tarihsel göç akışlarının daha derinlemesine anlaşılmasını ve arkeolojik buluntuların ve paleoekolojik verilerde bulunan bitki örtüsü ve arazi kullanımındaki değişikliklerin yorumlanmasını da sağlıyor.

Lund University. 8 Şubat 2024.

Makale: Allentoft, M. E., Sikora, M., Fischer, A., Sjögren, K. G., Ingason, A., Macleod, R., … & Willerslev, E. (2024).

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >