Blog
Kırım da bir mezarda yılan motifli lüks kadeh bulundu
Arkeoloji Sanat Yayınları - Yaşar İliksiz - Eğitmen - Tarihci - Yazar
Kırım'ın Sivastopol kentindeki bir mezarda yapılan arkeoloji kazılarında yılan motifli kadeh bulundu. Bulgu arkeologları şaşırttı çünkü kadeh sadece seçkin zenginlerin sahip olabildiği lüks bir eşyaydı ama çıktığı mezar oldukça sıradan bir kadına aitti.
Kırım'ın Güneybatısındaki Sivastopol kentinin Antik Yunan kolonisi Taurica'nın harabelerinin bulunduğu Hersonesos (Hersonisos) mevkiinde Frontovoe-3 nekropolü adı verilen mezarlıkta çalışan Rus arkeologlar, iki yıl önce yaklaşık 1800 yıllık bir mezardan, dönemine göre oldukça kıymetli bir mezar hediyesi çıkardılar. Bu, İplikle Yılan Dekorlama (Schleifendes Glas) denilen Cam Kırbaçlama tekniği ile süslenmiş, yeşilimsi renk tonuna sahip, opak beyaz ve yarı saydam turkuaz camdan çiçek ve sarmaşık dalları ile dekore edilmiş bir cam kadehti.
Rusya Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü'nün sitesinde yer alan habere göre; Yılan Motifli Cam Kadeh, Frontovoe-3 nekropolünde 2018 yılında bulundu. Rusya Arkeolojik Mirasın Korunması Departmanı Bilimsel Sekreteri Aleksey Nikolayeviç Sviridov'un liderliğinde çalışan arkeologlar şanslıydılar çünkü alandaki pek çok mezar definecilerce yapmalanmış ve tahrip edilmişti. O yıl kazdıkları iki mezara henüz yağmacılar ulaşamamıştı. Mezarlardan biri 25-45 yaşlarında olduğu tahmin edilen bir kadına aitti. Kadın, bronz ve gümüş yüzükler, broşlar, cam ve fayans boncuklardan oluşan ölü hediyeleri ile birlikte gömülmüştü. Ölü hediyeleri, kadehin çıktığı mezarın orta sınıfa mensup bir kadına ait olduğunu gösteriyordu.
Kadeh dışında mezardaki bütün eşyalar onun sosyal statüsünün yüksek olmadığını kanıtlıyordu. O yüzden mezardan Yılan Motifli Cam Eşya çıkması oldukça şaşırtıcıydı.
Böyle bir mezarda, böyle bir mezar hediyesi bulunması belki de cevabı hiç bulunmayacak ilginç bir arkeolojik bilmeceydi... Ancak arkeologlar en azından bilmecenin çözümüne dair ipuçları bulabilme amacıyla kadehi teknolojik analizlere tabi tuttular.
Kadeh çok lüks, mezar ise çok sıradandı
Schleifendes Glas (yılan iplikli dekor / serpantin) tekniği çok zordu. Böyle bir süslemeyi yalnızca çok yetenekli bir usta uygulayabilirdi: Yılan deseni elde etmek için, kullanılan kabın yüzeyine içinde iplik yer alan bir parça eritilmiş sıcak cam dökülüp, iplikleri çekmek gerekiyordu. Bunun çok hızlı şekilde ve hata payı olmaksızın yapılması gerekiyordu. Çünkü içinde iplik bulunan eriyik sıcak cam, temas ettiği tabanla anında birleşiyordu ve oluşan yanlış deseni değiştirmek imkansızdı. Bu tür mensucatın Roma döneminde sadece üç yerde (Köln, Pannonia ve Mısır) üretildiği biliniyordu. Cam mamüllerinin şekli, rengi ve malzemesine göre üretim yeri hakkında tahmin yürütmek de zor değildi.
Belirli merkezlerde üretildiği ve ustalık istediği için yılan motifli cam eşyalar, oldukça kıymetliydi ve sadece üst düzey Romalı zenginler satın alıp kullanabiliyordu.
Arkeologlar bugüne dek sadece, Batı Avrupa, İtalya ve Suriye-Filistin bölgesindeki bazı Roma dönemi nekropollerinden "yılan şeklinde" motiflerle süslenmiş cam kaplar çıkarmışlardı. M.Ö. birinci yüzyıl sonlarında üretimi başladığı tahmin edilen yılan motifli züccaciye ürünlerinin M.Ö 3. yüzyılda Avrupa, Kuzey Afrika ve Akdeniz bölgesinde zenginler arasında talep gördüğü ve sosyal statü sembolü sayıldığı biliniyor. Bu tür ürünlerin imalatının 4. yüzyılın başlarında sona erdiği tahmin ediliyor.
Kadehin bilinenlerin dışında bir atölyede üretildiği sanılıyor
Kadehin kaynağını tespit etmek için X-ışını ile tarama yapıldı, kullanılan malzemenin numunesi elektron mikroskobu ile incelendi ve kimyasal bileşimi tahlil edildi. Kadehin malzemesinde antimon ve manganez tespit edildi ki bunlar renklendirme için kullanılan malzemelerdi. Öte yandan camın ana malzemesinin "ikinci el" olduğu yani muhtelif cam kırıklarının eritilerek yeniden kullanılması ile imal edildiği anlaşıldı.
Analizlerin sonucuna göre bu kadeh bilinen 3 imalat merkezinde üretilmiş olamazdı.
IA RAS Klasik Arkeoloji Bölümü araştırmacısı Larisa Alekseevna Golofast, "Camın bileşimine bakılırsa kadeh bilinen herhangi bir atölye ile ilişkilendirilemez. Öte yandan kabın dekorasyonu her ne kadar o üç merkezle irtibatlandırılmasını sağlasa da şekli Batı Avrupa modellerine uymuyor. Bu da farklı bir imalat atölyesi ihtimalini doğuruyor. Roma döneminde, cam üretimi özellikle hammadde kaynağının bolluğundan dolayı Suriye, Filistinli ve Mısır'daki “birincil atölyeler"de yapılıyordu. Burada üretilen camlar, "yarı mamul ürünler" Roma İmparatorluğu'nun bünyesinde yer alan "ikincil atölye"lere dağıtılıyordu. Muhtemelen bu cam ikinci bir atölyenin ürünü" dedi.
Rusya Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü'nün Büyük Halk Göçü ve Erken Ortaçağ Dönemi Arkeoloji Bölümü araştırmacısı Olga Rumyantseva; "Roma döneminde birincil cam üretim merkezlerinden gelen yeşil camda her zaman sadece bir renk giderici bulunur. Frontovoy-3'te bulunan kadehin camı ise iki bileşen içeriyor. Bunun muhtemelen nedeni, kadehin yapıldığı atölyedeki malzeme eksikliği de olabilir. Bu kadeh çok yüksek kalitede camlardan “geri dönüştürülmüş" malzemelerle üretilmiş. Büyük olasılıkla, Roma İmparatorluğu'nun çevresindeki "ikincil atölye"lerden birinde üretildi. O atölye nerde bilinmez ama kesinlikle Avrupa topraklarında olmalı" dedi.
Öte yandan; mezardan çıkan diğer buluntuların incelenmesi, Roma'nın Kırım'daki ana üssü konumunda olan Chersonese'de (Hersonesos / Hersonisos / Antik Yunan kolonisi Taurica) nüfuzunun hayli güçlü olduğunu gösteriyor. Rus arkeologlar, Roma emperyal gücü ile yerel barbar kültürleri arasındaki ilişkilerin 300 yıllık sürede nasıl değiştiğini araştırıyorlar.
_________________________________
https://www.archaeolog.ru/ru/online-museum/vystavka-mir-varvarov-tavrii-i-khersones-rim-vizantiya
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >