Blog
1066’daki Norman Fethi, Ýnsanlarýn Diyetini Pek Deðiþtirmedi
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorum1066’daki Norman Fethi, Ýnsanlarýn Diyetini Pek Deðiþtirmedi...
Arkeologlar, Norman Fetihleri sýrasýnda Ýngiltere’deki hayata dair yeni öngörüler sunmak için en son bilimsel metotlarý birleþtirdiler.
Þimdiye kadar fetih hakkýndaki birincil kaynaklar dönemin elit sýnýfýna ait kanýtlardan geliyordu. Ancak sýradan insanlarýn hayatlarýnýn nasýl etkilendiði hakkýnda çok az þeyi biliyorduk.
Bristol Üniversitesi’nden bilim insanlarýnýn da dahil olduðu araþtýrma grubu, Oxford yakýnlarýndaki bir sahadan çýkarýlan insan ve hayvan kemiklerini, yemek piþirmek için kullanýlan çömleklerle birlikte, bir dizi biyoarkeolojik teknik kullanarak karþýlaþtýrdýlar. Elde edilen sonuçlar fetihten sonra, yiyecek tedariðinde kýsa süreli dalgalanmalar olmakla birlikte, nüfusun genel saðlýðýný olumsuz yönde etkileyecek herhangi bir sýkýntýnýn yaþanmadýðýný gösteriyor.
(Vikinglerin Hepsinin Ýskandinav Olmadýðý Ortaya Çýktý)
Norman istilasýnýn daha kontrollü ve standart hale gelmiþ toplu tarým uygulamalarýna yol açtýðýna dair deliller var. Domuz eti daha popüler bir besin haline gelirken, süt ürünlerinin tüketiminde bir azalma görülüyor. Ancak genel hatlarýyla sebzeler, tahýllar, sýðýr ve koyun etinin büyük bir kýsmýný oluþturduðu beslenme düzeni deðiþmeden kaldý.
Sheffield’s Üniversitesi, Arkeoloji Bölümü’nden Dr. Elizabeth Craig-Atkins, “Norman fethi sýrasýnda yaþayan sýradan insanlarýn saðlýklarý ve beslenmeleriyle alakalý arkeolojik kanýtlarý incelemek, bize onlarýn günlük deneyimlerinin ve yaþam tarzlarýnýn ayrýntýlý bir resmini çiziyor. Yaþanan büyük siyasal ve ekonomik deðiþimlere raðmen, bizim tezimiz Norman Fethi’nin pek çok insanýn beslenme düzeni ve saðlýðý üzerinde kýsýtlý bir etkisi olduðunu söylüyor.” diyor.
“Ýnsanlarýn bazý dönemlerde yiyecek sýkýntýsý yaþadýklarýna dair kesin kanýtlar var. Ancak bunu takiben, çiftçilik üzerinde yaþanan bir yoðunlaþma, insanlarýn daha istikrarlý bir yiyecek tedarikine ve tutarlý bir diyete sahip olduklarý anlamýna geliyordu. Domuz etinin daha popüler bir yiyecek haline gelmesini bir kenara býrakacak olursak, yeme alýþkanlýklarý ve piþirme teknikleri büyük oradan deðiþmedi.”
Araþtýrmacýlar, Oxford yakýnlarýnda, Oxford Kalesi’nin de dahil olduðu bir sahadan topladýklarý, 10. ve 13. yüzyýllar arasýnda yaþayan 36 insana ait kemikleri, kararlý izotop analizi olarak bilinen bir teknik kullanarak karþýlaþtýrdý. Tükettiðimiz besinlerden gelen iþaretler kemiklerimizde kimyasal izlekler olarak saklanýr.
Araþtýrmacýlar bu sayede ölümünün üzerinden çok uzun bir süre geçse bile kiþinin beslenme çeþitliliði ve kalitesi hakkýnda inceleme yapabilir. Araþtýrma ekibi fetih öncesi ve sonrasýnda farklý noktalarda yaþayan kiþilerin saðlýklarý arasýnda çok büyük bir fark olmadýðýný tespit etti. Ýncelenen grubun protein ve karbonhidrat tüketim seviyeleri benzerdi. Ayný zamanda raþitizm ve iskorbüt gibi yetersiz beslenmeyle ilgili kemik sorunlarýna iliþkin kanýtlar da nadirdi. Ancak, diþler üzerinde yapýlan yüksek çözünürlüklü analizlerde, geçiþ dönemi olarak adlandýrýlan süreçte, erken yaþlarda beslenme rejimi ve saðlýk durumuyla alakalý kýsa süreli deðiþikliklerin olduðu görüldü.
Nasýl yetiþtirildiklerini anlamak için ayný sahadan elde edilen altmýþ hayvanýn buluntularý üzerinde de izotop analizi gerçekleþtirildi. Sahadan alýnan domuz kemikleri üzerinde yapýlan incelemelerde, fetihten sonra buluntularýn daha istikrarlý ve zengin hale geldiði görüldü. Bu ayný zamanda Norman yönetimi altýnda, domuz yetiþtiriciliðinde yoðunlaþma olduðunu gösteriyor. Muhtemelen kasabalarda yetiþtiriliyorlardý ve sebze yerine artýklarla besleniyorlardý.
Çömlek parçalarý, organik kalýntý analizi kullanýlarak incelendi. Yemek piþmiþ toprak tencerede piþerken salýnan yaðlar kap tarafýndan emilir ve daha sonra araþtýrmacýlarýn onlarý kaptan ayýrýp çýkarmasýna olanak saðlar. Analizler, fetih süresince çanaklarýn lahana gibi sebzelerin yaný sýra kuzu, koyun veya keçi gibi yiyecekleri piþirmek için de kullanýldýðýný gösterdi. Araþtýrmacýlar, fetihten sonra sütten gelen yaðlarýn kullanýmýnýn azaldýðýný, domuz ve tavuðun daha popüler hale geldiðini söylüyor.
Cardiff Üniversitesi Tarih, Arkeoloji ve Ýnanç Okulu’ndan Dr. Richard Madgwick, “Bildiðimiz kadarýyla, insan osteolojisi (kemik bilimi), organik kalýntý analizi ve artýmlý diþ ve kemik izotop analizi ilk defa ayný çalýþmada birleþtirildi. Fethin, marjinalleþtirilmiþ bir grup olarak sýradan insanlarýn beslenme ve saðlýðýný nasýl etkilediðinin hikayesini ancak bu yenilikçi ve farklý yöntemlerle anlatabildik.” diyor.
Cardiff University. 6 Temmuz 2020.
Makale: Craig-Atkins, E., Jervis, B., Cramp, L., Hammann, S., Nederbragt, A. J., Nicholson, E., … & Madgwick, R. (2020). The dietary impact of the Norman Conquest: A multiproxy archaeological investigation of Oxford, UK. PloS one, 15(7), e0235005.
Yazar: Uzay Can Ardal
www.arkeofili.com
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >