RADÝKAL - Muðla ve Aydýn il sýnýrlarý içerisindeki doða harikasý Bafa Gölü'nü çevreleyen Beþparmak (Latmos) Daðý'ndaki 8 bin yýllýk kaya resimlerinin bulunduðu bölgeye, bazý kayalarýn üzerine sprey boyayla bir gezgin grubunun adýnýn yazýlýp, fotoðraf ve görüntülerinin sosyal paylaþým sitelerinde paylaþýlmasý, tepkilere neden oldu. Bodrum Kent Konseyi Kültür ve Sanat Meclisi Baþkaný Ayþe Temiz, yapýlaný 'çirkinlik' olarak nitelendirirken; Assos Doða Gezginleri Grubu, tepkiler üzerine fotoðraf ve görüntüleri sayfadan kaldýrýp, özür diledi.

Merkezi Ýzmir'de bulunan Assos Doða Gezginleri Grubu'nun, iki hafta önce Bafa Gölü'ne düzenlenen doða tarih ve kültür turuna 40 gezgin katýldý. Çadýr kurarak bölgedeki tarihi ve kültürel kaya mezarlarýný, maðaralarý gezen grup, bol bol fotoðraf çekti.

Ýki gün süren gezi sýrasýnda bazý gezginlerin Beþparmak Daðý'ndaki 8 bin yýllýk tarihi geçmiþe sahip kaya resimleri bulunan kayalara sprey boyayla gezi grubunun ismini yazýp, fotoðraf ve videolarýný sosyal paylaþým sitelerinde paylaþmasý tepkilere neden oldu. Doða ve tarih tutkunlarý ile arkeologlarýn yoðun tepkileri üzerine grup, dün görüntü ve fotoðraflarý sayfadan kaldýrdý.

GEZGÝNLERE ELEÞTÝRÝ

Bodrum Sualtý Arkeoloji Müzesi eski Müdürü ve arkeolog Ayþe Temiz, baþkaný olduðu Bodrum Kent Konseyi Kültür ve Sanat Meclisi binasýndaki basýn açýklamasýyla Latmos'taki tarih kaya resimlerine sprey boyalý tahribat nedeniyle gezginleri eleþtirdi. Temiz, "Biz, Bafa Gölü ve etrafýný biz taþ ocaklarý ve cehalete karþý korurken, gezginlerin (Assos Doða Gezginleri) korunmasý gerekli kayalara kýrmýzý sprey boya ile verdikleri zarar ve çirkinlik olacak iþ deðil. Filmin 2.53. dakikasýna bakýnýz. Bir bölümü Aydýn bir bölümü Muðla il sýnýrlarý içinde bulunan, antik dönemde 'Latmos' adýný taþýyan Beþparmak Daðý, insanoðlunun göçebelikten yerleþik düzene geçmesine koþut olarak geliþmiþ, deðiþen yaþam biçiminin ifadesi olarak yorumlanan ve þimdiye dek tüm kaya resmi sanatý içinde, konu ve resim dili açýsýndan tek olma özelliðine sahip tarih öncesi kaya resimlerini bünyesinde bulundurmaktadýr. En erken dönemlerden itibaren Latmos kutsal daðlar arasýnda yerini almýþtýr. Zirvesinde eski Anadolulu 'Fýrtýna Tanrýsý' ile yerel bir dað tanrýsý kutsanmaktaydý. Burasý ayný zamanda bir yaðmur ve bereket kültünün merkezi olarak görev görüyordu. Sosyo-kültürel deðiþimlere raðmen bu kült geleneði Osmanlý Dönemi'ne kadar devam etmiþtir. 1970'li yýllardan bu yana, Latmos Daðý'nýn vahþi coðrafyasýnda köylülerden, çobanlardan ve avcýlardan almýþ olduðu bilgilerle, 1994 yýlýndan beri tarih araþtýrmasý yapan Berlin Alman Arkeoloji Enstitüsü araþtýrmacýlarýndan arkeolog Dr. Anneliese Peschlow, burada tarihi açýdan birçok bulgulara rastlamýþtýr. Bugüne kadar bulunan resimler 170'den fazladýr. Araþtýrma sürdükçe de daha çýkacaktýr. Peschlow, bölgenin, arkeolojik SÝT olarak korunmasý ve milli park olarak belirlenmesi için uðras vermektedir. Bulunan kaya resimleri bölgenin tarihini günümüzden 8 bin sene öncesine aittir" dedi.

"KAYALARI BOYAYANLARIN TAÞ DEVRÝ KAFASINDAN FARKI VAR MI?"

Temiz, þöyle devam etti:

"Latmos kaya resimlerinde çok sayýda insan figürünün çiftler ve gruplar halinde betimlenmesi, araþtýrmacýnýn yorumuna göre bereketlilik ve ilkbahar törenleri, geçiþ ritüelleri veya düðün törenlerini yansýtmaktadýr. Batý Anadolu'nun erken dönemlerine ait bu resimler, tüm dünyada örnekleri bulunan kaya resim sanatý içerisinde benzersiz olarak bilinmektedir. Latmos Daðý ve hemen eteklerindeki Bafa Gölü ve Latmos Daðlarý'ný meydana getiren içinde feldspat bulunan gnays (granitin metamorfize olan çeþidi) kayalarý ile bir bütün olarak hem tarihsel açýdan, hem de doða açýsýndan bir bütündür ve dünya da ender bulunan bir yapý ve güzelliktedir. Bizler buranýn milli park olmasý için tüm hazýrlýklarýmýzý sürdürürken bir grup gezgin, gezeceðiz diye bölgeye gitmiþ ve on bin yýllýk antik resimlerin bulunduðu kayalýklara marifetmiþ gibi sprey boya ile grubun adýný yazmýþlar yetmemiþ fotoðraf ve video çekip facebookta paylaþmýþlar. Yetmemiþ bir de 'Ýþte biz her yerde böyle adýmýzý yazarýz iz býrakýrýz' diyorlar. Lanet olsun sizin býraktýðýnýz ize. Bu ayýptýr, cehalet diyemeyeceðim çünkü grubun çoðu kültürlü insanlardan oluþuyor. Bizler Bafa Gölü ve etrafýndaki on binlerce yýllýk tarih ve kültürü, taþ ocaklarý ve cehalete karþý korumaya çalýþýrken, 'Gezeceðiz' diye bölgeye gidenlerin ve kayalarý boyayanlarýn taþ devri kafasýndan farký var mý?"

"ÖZÜR DÝLERÝZ"

Assos Doða Gezginleri Grubu Kurucusu ve Sözcüsü Gökhan Çapkýn ise tepkilere üzerine DHA muhabirine yaptýðý açýklamada, "Durumu Bafa gezisinden sonra fark ettik. Gruptan bazýlarý kayalara boya ile yazý yazmýþlar. Bunu affetmek mümkün deðil. Gösterilen tepkilere biz de tamamen katýlýyoruz ve bugün sabah Bafa gölündeki dostlarýmýza telefon ederek boyanan kayanýn hemen temizlenmesi konusunda istekte bulundum. Kaya, bugün temizlenecek. Böyle bir hatayý kabul etmemiz ve tasvip etmemiz söz konusu deðil. Tepki gösteren deðerli arkeologumuz ve tarih severlerden çok çok özür diliyoruz. Doða ve tarihe zarar veren bir grup olarak bilinmek istemiyoruz. Çünkü gerçekten böyle deðiliz. Sadece bölgedeki deðerlerimizi tanýmak, korumak ve tanýtmak için sýk sýk geziler düzenliyoruz. Böyle bir hata için ne kadar özür dilense azdýr. Grup liderleri olarak bu tür tarihe zarar verenlere müdahale etmek öncelikle bizim görevimizdir. Bu bilinci taþýyoruz ancak alan çok büyük olduðu için bunu fark edemedik" dedi. (Yaþar ANTER/BODRUM/DHA)