Blog
Alaska’da Kolomb Öncesine Ait Avrupa Boncuklarý Bulundu
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumAlaska’da Kolomb Öncesine Ait Avrupa Boncuklarý Bulundu
Alaska’da üç farklý yerli bölgesinde bulunan Avrupa yapýmý cam boncuklar, Kuzey Amerika’nýn sömürge öncesi dönemine uzanýyor.
American Antiquity’de yayýmlanan yeni araþtýrmaya göre, her nasýlsa bu yaban mersini büyüklüðündeki boncuklar, 15. yüzyýlýn ortalarýndan sonlarýna kadar geçen bir zamanda, günümüzde Ýtalya’nýn Venedik kentinden Alaska’nýn Brooks Sýradaðlarý bölgesine doðru yol aldý.
Makalenin yazarlarý arkeologlar Michael Kunz ve Robin Mills; boncuklarýn Çin’in Ýpek Yolu’ndan geçtikten sonra Sibirya’ya ve sonunda Bering Boðazý üzerinden Alaska’ya giden ticari mallar olduðundan þüpheleniyorlar. Doðrulanýrsa, yazarlar; ‘’Avrasya kýtasý boyunca kara taþýmacýlýðýnýn sonucu olarak Batý Yarýmküre’deki tarih öncesi yerleþmelerde þüphe götürmez bir þekilde Avrupa mallarýnýn varlýðýnýn belgelenmiþ ilk örneði’’ olacaðýný söylüyorlar.
Baþka bir deyiþle, bu yorum doðruysa, Kuzey Amerika yerlileri, Avrupalý sömürgecilerin geliþinden önce Rönesans takýlarýna sahipti. Oldukça heyecan verici!
‘’Early Blue’’ ve ‘’Ichtucknee Plain’’ gibi bölgesel isimleri olan ve bilimsel olarak ‘’IIa40’’ çeþidi olarak bilinen bu cam boncuklar, daha önce Kuzey Amerika’da bulunmuþtu. Karayipler, Orta ve Kuzey Amerika’nýn doðu kýyýsý ve Doðu Büyük Göller bölgesi dahil olarak, bu buluntular 1550 ile 1750 yýllarý arasýna tarihleniyordu.
Columbus ise Amerika kýtasýna 1492’de ulaþtý. Dolayýsýyla bu boncuklarýn sömürge öncesi döneme tarihlendirilmesi çok önemli.
10 tane bulunan cam boncuklar, Alaska’nýn Brooks Sýradaðlarý bölgesindeki üç farklý arkeolojik alanda bulundu. Punyik Point adý verilen yerleþmelerden biri, eski Inuit halklarý için mevsimlik bir kampýn yaný sýra eski bir ticaret yolu boyunca bir durak noktasýydý. Diðer yerleþmeler, Kaiyak Gölü Evi ve Kinyiksugvik ise Geç Prehistorik yerli dönemine kadar uzanýyor.
Araþtýrmada analiz edilen IIa40 boncuklarýndan bazýlarý, 60 yýldan daha uzun süre önce bulundu, ancak bu keþiflerden sorumlu arkeolog William Irving, ‘’boncuklarý bu þekilde tanýmlamadý.’’
2004 ve 2005 yýllarýnda Kunz ve Mills, bölgeyi deðerlendirmek ve ek arkeolojik bilgi toplamak için Punyik Point’i ziyaret etti. Bilim insanlarý, bir bakýr bilezik ve bileklik de dahil olmak üzere bir dizi metal eserle birlikte IIa40 çeþidinden üç cam boncuk buldular.
Bilim insanlarý, kütle spektrometresi karbon tarihlemesini kullanarak boncuklarla iliþkili bitki liflerinden yapýlmýþ sicim tarihini belirlediler. (Ýnorganik ögeler karbonla tarihlendirilemez.)
Bileklik etrafýna sarýlmýþ olarak bulunan sicimin, boncuklarýn yanýnda bulunan ve olasýlýkla küpe ya da bilezik olarak kullanýlmýþ olduðu anlaþýldý. Kunz ve Mills, sicimi karbon tarihlemesi için bir laboratuvara gönderdiler ve sonuçlar karþýsýnda þok oldular.
Jeofizik Enstitüsü’nden bilim yazarý Ned Rozell’in bildirdiðine göre Kunz, ‘’Neredeyse sandalyeden düþüyorduk.’’ diyor. 1400’lerden bir zamana tarihleniyordu.
Yazarlarýn belirttiði gibi, ‘’Punyik Point’teki boncuklarý, ipin bize saðladýðý yaþ aralýðý sayesinde tarihlendiriyoruz: 1397-1488.’’ Bu tarih aralýðý daha sonra, üç bölgede bulunan odun kömürü ve ren geyiði kemiklerinin test edilmesi ile onaylandý.
Çalýþmanýn iþaret ettiði gibi, Avrupa cam yapýmý MS 700 civarýnda Venedik’te ortaya çýktý ve þehirden cam boncuklarýn ilk kaydý MS 1268’e kadar uzanýyor. Yazarlar, çoðu boncuk araþtýrmacýsýnýn 15. yüzyýlda Avrupa’da üretilen herhangi bir boncuðun (çalýþmada analiz edilen) Venedik’te yapýldýðýna inandýðýný belirtiyorlar. Bu boncuklarýn Alaska’daki varlýðý, o sýrada Kuzey Amerika’da yaþayan yerli halklar bu tür eþyalarý üretmediði için büyük bir sürpriz.
Boncuklarýn Alaska’ya nasýl ulaþtýðýna gelince, bu bilinmiyor. Ancak yazarlar makul bir senaryo öne sürüyor:
‘’…Rönesans döneminin büyük bir kýsmýnda ve öncesinde Venedik, Asya ile ticarette önemli bir güçtü. Venedik mallarý, Avrupa ve Orta Doðu’yu Asya üzerinden Hindistan ve Çin’e baðlayan Ýpek yolu da dahil olmak üzere çeþitli deniz ve kara ticaret yollarý boyunca takip etti. Bu tür doðuya rotalar boyunca, bu erken Venedik boncuklarý, bazýlarý Rusya’nýn Uzak Doðusu’na ve nihayetinde Bering Boðazý bölgesine ve Alaska’ya taþýnarak, Aborjin hinterlandýna doðru yol aldý. Bering Boðazý bölgesinden giderek artarak gelen kanýtlar, yerli olmayan malzemelerin kuzeydoðu Asya’dan kuzeybatý Alaska’ya hareketinin MS birinci binyýldan beri tanýmlanmamýþ yollarla gerçekleþtiðini gösteriyor.’’
Bu, iki kýtayý Bering Boðazý yoluyla ayýran 52 millik (84 km) açýk okyanus yürüyüþü dahil olmak üzere 10.500 millik (17.000 km) bir yolculuk.
Çin’deki Liaocheng Üniversitesi’ndeki Arktik Araþtýrmalar Merkezi’nden bir arkeolog olan ve yeni araþtýrmaya dahil olmayan Ben Potter, bunun çok havalý bir keþif olduðunu söylüyor.
Potter, ‘’Veriler ve argümanlar ikna edici, boncuklarýn Doðu Asya’dan Bering Boðazý’na ticaret yoluyla hareketinin yorumlanmasýnýn mantýklý olduðuna inanýyorum. Alaska’ya erken giren bronz maddelerin baþka örnekleri de var, bu yüzden mallarýn uzun mesafeli olarak taþýnmasýnýn bir prestij göstergesi olduðunu düþünüyorum.’’ diyor ve ekliyor,
‘’Bence asýl çýkarýlmasý gereken, geçmiþte; þu anda farkýnda olmadýðýmýz çok daha uzun mesafeli kültürel baðlantýlarýn olmasý. Halkýn çoðu, Colombus’u eski ve yeni dünyalar arasýndaki tek veya ilk baðlantý olarak hayal ediyor, ancak Bering Boðazý bölgesinde pek çok kültürel baðlantý örneði var.’’
www.arkeofili.com
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >