Blog
Antik Kurbanı Göğsünde Açılan Garip Delik Öldürmüş
Antik Kurbanı Göğsünde Açılan Garip Delik Öldürmüş
Yaklaşık 2.000 yıl önce bir Yunan adasında, oldukça kaslı bir adam, göğsünde son derece düzgün bir delik açılarak öldürülmüştü. Yapılan çalışmayla, katilin yedi sivri uçlu mızrağı adamın göğüs kemiğinde neredeyse kusursuz bir daire oluşturacak bir güçle sapladığı anlaşıldı.
Araştırmanın yazarı antropoloji profesörü Anagnostis Agelarakis, böyle bir yaralanmanın nadir görüldüğünü söyleyerek, “40 yıldır bu alandayım, ancak hiç böyle bir şey bulmamıştım. Mızrağın kemiğin içine giriş açısı, göğüs kemiğine (sternum) tam 90 derece açı oluşturacak şekilde uygulanmış.” diyor.
Diğer bir ifadeyle; Agelakaris’in söylediğine göre, styrax olarak bilinen ve sonunda sivri bir ucu olan antik mızrak, uzak bir mesafeden kurbana doğru fırlatılmamıştı. Aksine, muhtemelen yakın bir mesafeden içeri doğru itilmişti ve büyük olasılıkla bir infaz için hassasiyetle yapılmıştı. Agelakaris, böyle bir yaralanmanın kalp şokuna ve ani kalp durmasına neden olabileceğini, bunun da adamı muhtemelen 1 dakika içinde öldürmüş olabileceğini söylüyor.
Arkeologlar adamın kalıntılarını 2002 yılında, Ege’nin en güneyindeki Taşoz’da antik bir nekropolün bir bölümünü kazarken buldular. Araştırmacılar orada, toplamda 57 insana ait kalıntılar buldu. Bu keşiflerin arasında, göğüs kafesinde neredeyse mükemmel bir deliğe sahip olan ve Helenistik döneme ait “göze çarpan bir kireçtaşı kisti [tabut benzeri bir taş kutusu] mezarına gömülmüş olan bu adam da var.
Kaslı bir adamdı
Analitik analizler, adamın hayattayken 170,5 santimetre boyunda ve zamanına göre uzun boylu biri olduğunu gösteriyor. Yapılan diş incelemeleri ise adamın öldüğünde 50 yaşında olduğunu ortaya koyuyor. Dahası Agelarakis, kemik üzerinde kalan kas izleri üzerinde yaptığı çalışmayla adamın hayatı boyunca kaslı biri olduğunu saptadı.
Bu adamın nasıl bu kadar yapılı olabildiğini açıklamak imkansız olsa da adam, görünüşe göre hayatı boyunca fiziksel olarak aktif biriydi. Agelarakis, “Bu adam, gayet, gymnasiumda vücut çalışan biri olabilir.” diyor. Adamın ayrıca muhtemelen, yüzme, koşma ve hatta ordu için görevlerde bulunarak bu faaliyetlere çokça zaman ayırdığını da ekliyor.
Ancak Agelakaris’in söylediğine göre bütün bu hareketler, özellikle de tekrarlananlar, adamın kalıntılarında osteoartritin yanı sıra spondiloartrit olarak bilinen eklem ağrısı ve iltihabı belirtilerinden de görüldüğü üzere adama oldukça zarar veriyordu.
Mükemmel bir delik
Agelarakis, iskeletin en dikkat çeken kısmının göğüs kemiğindeki delik olduğunu söylüyor. Araştırmacı ilk başta bunun, göğüs kemiğinin tamamen oluşmadığı zamanlarda modern popülasyonun %5’ini etkileyen bir durum olan sternum foramen(göğüs kemiği deliği) olup olmadığını merak etti. Ancak, çalışmasında belirttiği üzere 1,5’a 1,1 santimetrelik bu delik, gelişimsel bir aksaklık değil; daha çok, muhtemelen yedi taraflı bir strax tarafından “delici travma” yoluyla yaratılan bir özellikti.
Agelarakis, kendisi de aynı zamanda antropolog ve bilimsel resimleme uzmanı olan eşinin yardımıyla bronz bir alaşımdan yapılmış olan yedi taraflı styraxların birkaç kopyasını oluşturdu.
Oluşturduğu kopyaları fırlattığında, havada uçarken oluşturdukları parabolik yol nedeniyle hedeflerine ulaştıklarında mükemmel bir çember oluşturmadıklarını fark etti. Yani, Agelakaris’in söylediğine göre styrax, büyük ihtimalle adama doğru fırlatılmamıştı.
Aynı şekilde adam, muhtemelen bir savaş veya kavga sırasında bir saldırıya da uğramış değildi; çünkü (bu durumda) vurulduğunda büyük olasılıkla düşmüş olacaktı ve farklı bir sakatlanma yaşayacaktı – yani kusursuz bir çember oluşmayacaktı.
Her ihtimalde adam, muhtemelen hareketsiz bir durumdaydı. Styrax göğsüne itilmeden önce muhtemelen, idam edileceği için, ya duvara yaslanıp elleri arkasına bağlanmış halde diz çökmüş bir durumda ya da zeminde sırt üstü yatar bir haldeydi.
Agelarakis, “Bunun aceleyle yapılmış bir şey olmadığı sonucuna vardım, strax önce göğüs kemiği üzerine sabitlenmiş, sonra da aşırı bir kuvvetle ona nüfuz etmiş bir şeydi.” diyor.
Adelphi Üniversitesi’ndeki Fizik bölümünde yapılan birkaç deney, 270 kilogram ağırlıkla eşdeğer güçte olan bu aşırı kuvvetin, 2.200 newton büyüklüğündeki bir gücü aşan bir kuvvetle adamın göğsüne batırılmış olması gerektiğini gösteriyordu.
Adamın neden idam edildiği belli değil, ancak Agelerakis muhtemelen siyasi olarak çalkantılı bir zamanda, muhtemelen bir askeri karışıklık ya da bir rejim değişikliği sırasında intikam amaçlı olabileceğini söylüyor.
Agelarakis’in söylediğine göre yapılan diş analizleri, adamın ölmeden önce beslenme düzeninin kötüye gittiğini ve bunun da adamın son günlerinde tutsak ve ya esir olarak tutulduğunu gösteriyor.
Antik kemikler, şu anda Taşoz Arkeoloji Müzesi’nde tutuluyor. Çalışma ise Acces Arkeoloji dergisinin gelecek sayısında yayımlanacak.
Live Science. Laura Geggel. 24 Nisan 2019.
Arkeofili
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >