Blog
Antik Mýsýr Tasvirlerindeki Gizemli Kafa Konileri Gerçekmiþ
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumAntik Mýsýr Tasvirlerindeki Gizemli Kafa Konileri Gerçekmiþ
Antik Mýsýrlýlarýn resimlerine yakýndan baktýðýnýzda garip bir þey fark edebilirsiniz: bazý kafalarýn üzerinde bir kahve kupasý büyüklüðünde koniler var.
Arkeologlar uzun süredir bu nesnelerin sadece bir sembol olup olmadýðýný merak ediyordu. Þimdi ise yapýlan bir çalýþma, bu kafa konilerinin gerçekten de var olduðunu gösteriyor: Araþtýrmacýlar, 3.300 yýl öncesine dayanan mezarlardaki merak uyandýran iki koniyi gün yüzüne çýkardý.
Arkeologlar bu keþifleri Antik Mýsýr’ýn en alýþýlmadýk þehirlerinden biri olan Akhetaten’de yaptýlar. Bölge, MÖ 14. yüzyýlda sadece 15 yýl ya da daha az süre kullanýlmamýþtý. Bu dönemde Mýsýr’ý, bu þehre adýný veren firavun Akhenaton yönetiyordu.
Akhenaten, Güneþ tarafýndan temsil edilen tek bir tanrýya ibadete odaklanan, kýsa ömürlü (ve daha sonra firavunlarýn gözünde, dine ters görülen) dini bir sistem geliþtirdi. Kendisi ayrýca Tutankamon’un babasý da olabilir.
Bulunan kafa konilerindne ikisi, bir iþçi mezarlýðýndaki düþük statülü mezarlardan ortaya çýktý. Bir mezar, mezar soyguncularý tarafýndan yaðmalanan diðerinden çok daha iyi korunmuþtu. Her iki vücutta da, saçlarýna dolaþmýþ bir kafa konisi vardý. Koniler krem rengindeydi ve balmumundan yapýlmýþ gibi görünüyordu; her ikisi de 8 santimetre boyundaydý. Ayrýca, kötü durumdaydýlar, böceklerin içlerinde tünel açtýðý deliklerle doluydu.
Keþifler, sembolizm teorisini çürütmeye yardýmcý olabilir. Bu teoride, konilerin sanatçýlar için, Hýristiyan sanatýnda kutsallýðý ifade etmek için kullanýlan haleler gibi, kullanýcýnýn özel durumunu göstermesinin bir yolu olduðu öne sürülüyordu.
Kafasýna koni ile gömülen Antik Mýsýr kadýný. C: Amarna Project
Ancak keþif, koniler hakkýndaki bir baþka hipotezi de potansiyel olarak baltalýyor: Bu koniler, vücudu hem gerçek anlamda hem de manevi olarak parfümlemek ve temizlemek için, Güneþte yavaþça erimekte olan merhem topaklarýydý. Buradaki düþünce, saçlarý eriterek ve ‘temizleyerek’, konilerin bireyi ritüel olarak katýlmasý için uygun bir duruma getirmesi adýna ritüel olarak arýndýrmýþ olabileceðiydi.
Ancak ekip, iyi korunmuþ olan mezarda, kafa konisinin eridiði ve kiþinin saçýna sürdüðü konusunda hiçbir kimyasal kanýt bulamadý. Bu durum, merhem teorisinin tamamen çürütüldüðü anlamýna gelmiyor.
Arkeolog Lise Manniche, antik sanat eserlerinde konilerin, iþçi mezarlýklarýna gömülen insanlar için deðil, genellikle üst sýnýflarýn üyeleri tarafýndan giyildiðini öne sürdüðünü söylüyor.
Manniche, “Bulunan bu iki koniyi, þehirdeki daha az þanslý kiþiler tarafýndan yüksek statü modasýný taklit etmek için kullanýlan ‘sahte koniler’ olarak yorumluyorum.” diyor.
Eðer öyleyse, koniler sadece sosyal seçkinleri taklit etmekten daha fazlasý olabilirdi. Bazý arkeologlar, nesnelerin duygusallýk ve doðum anlamýna geldiðini düþünüyor. Stevens, “Ýyi korunmuþ mezardaki Mýsýrlý kadýnýn, çocuk doðurma çaðýndaki bir kadýn olmasý önemli olabilir. Belki de, kadýnýn kafa konisinin öbür dünyadaki verimliliðini artýracaðý umuluyordu.” diyor.
Ancak Atlanta Emory Üniversitesi’nde bir arkeolog olan Rune Nyord bu görüþe þüpheci yaklaþýyor. Rune Nyord, Mýsýr sanatýnda kafa konilerinin festival ziyafetlerinde veya firavunun varlýðýnda olduðu gibi diðer baðlamlarda da giyildiðini öne sürdüðünü belirtiyor.
“Öbür dünyaya gönderme yapan açýklamalar Mýsýrbilimde yaygýndýr, ancak Mýsýrlýlarýn kafa konilerini bu þekilde görmemiþ olabileceklerini göz ardý etmemeliyiz. Bazen bir þapka sadece bir þapkadýr.”
Science Mag. 10 Aralýk 2019.
ARKEOFÝLÝ
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >