Blog
Araþtýrmacýlar Özdenetim Evriminin Ýzlerini Sürüyor
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumAraþtýrmacýlar Özdenetim Evriminin Ýzlerini Sürüyor
Ýnsanýn özdenetimi erken atalarýmýzda evrimleþti ve yaklaþýk 500.000 yýl önce geliþmiþ alet yapma becerilerini ilerlettiklerinde belirginleþti.
Homo erectus gibi erken homininler 1.8 milyon yýl kadar önce basit el baltalarý yapabiliyordu, atalarýmýz ise 500.000 yýl kadar önce bu aletlerin daha ayrýntýlý ve özenle tasarlanmýþ versiyonlarýný oluþturmaya baþladýlar.
York Üniversitesi’nden araþtýrmacýlar, iþçilikteki bu ilerlemelerin, bireylerin konsantrasyon ve yüksek engellenme toleransý [frustration tolerance] gibi önemli özdenetim gücü isteyen özelliklere sahip olduklarýný gösterdiðini söylüyor.
Çalýþma, Batý Sussex’teki Boxgrove köyündeki bir çakýl ocaðýndan çýkarýlan 500.000 yýllýk taþtan yapýlma balta koleksiyonuna ýþýk tutuyor. Baltalarýn son derece simetrik olmasý, dikkatli bir iþçiliðin varlýðýný ve daha uzun vadeli amaçlar için acil ihtiyaçlardan feragat edildiðini iþaret ediyor.
(Karmaþýk Biliþsel Özellikler Taþ Devri El Baltasýný Þekillendirdi)
Çalýþmanýn kýdemli yazarý Dr. Penny Spikins þöyle diyor: “Boxgrove el baltalarý gibi daha sofistike aletler, hominin atalarýmýzýn çok daha büyük beyinler geliþtirmesiyle eþ zamanlý ortaya çýkmaya baþladý.
“Baltalar, karþýlýðý hemen alýnamayan, ileri planlama, özen ve yüksek engellenme toleransý gerektiren bir görevi tamamlamak için zaman ve enerji yatýrýmý gibi özdenetim ile iliþkili olabilecek özelliklerin o dönem insanlarýnda var olduðunu kanýtlýyor.
“Günümüzde özdenetim kapasitemiz daha da önemli hale geldi. Bir tür olarak sahip olduðumuz ileri düzey özdenetim olmadan, karantinada kalmamýz imkansýz olurdu. Kendi acil ihtiyaçlarýmýzýn yerine ait olduðumuz topluluðun ihtiyaçlarýna öncelik vermek özdenetim gerektirir. Çalýþmamýz insanlýk tarihinde bu yeteneðin nereden çýktýðý ve nasýl baþladýðý konusunda bazý ipuçlarý sunuyor.”
Ayrýca araþtýrmacýlar, oldukça simetrik ve ayrýntýlý olan bu baltalarýn üretiminin, yaþam süresi boyunca birikmiþ bilgi ve beceriyi kullanma yeteneði gerektirdiðine dair kanýtlara da iþaret ediyorlar.
Bir çalýþmada, insanlar Boxgrove’da bulunan baltalarýn replikasýný yapmaya çalýþtýlar ve el baltasýna benzer bir þey yapmalarý bile 16 saat pratik yapmalarýný gerektirdi.
York Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nde doktora öðrencisi ve çalýþmanýn baþ yazarý James Green, þunlarý ekledi: “Tarih öncesi eserlerin üretimindeki zihinsel ve fiziksel süreçleri deþifre ederek onlarý yapan bireylerin yetenekleri hakkýnda deðerli bilgiler edinebiliriz.
Bu baltalar, taþ bileme becerilerine yönelik sosyal öðrenme ve çaba gerektiren eylemlerin varlýðýný gösterir. Ayrýca, bir kiþinin zihninde resmettiði þeyi kasýtlý olarak ilk kez hayata geçirdiðine de kanýt oluþtururlar.
“Özdenetim sadece insanlara özgü deðildir, ancak evrimimizde önemli bir rol oynamýþ olabilir. Bu, toplum yanlýlýk, iþbirliði ve savunmasýz kiþilere bakmak gibi modern insanlarý tanýmlayan özelliklerin çoðunun anahtarýdýr.”
University of York. 13 Mayýs 2020.
Makale: Green, J., & Spikins, P. (2020). Not just a virtue: the evolution of self-control. Time and Mind, 1-23.
Kaynak:Arkeofili.com
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >