Blog
Arslantepe Höyüğü'nde 3 Bin Yıllık Yemek Fırını Bulundu
Restelli, bu pişirme yönteminin günümüzde kullanılan “kağıt kebabı”na benzediğini, etin toprak kapaklarla kapatılarak uzun süre pişirildiğini belirtti.
www.arkeolojikhaber.com
Arslantepe Höyüğü’nde bu yıl yürütülen kazılarda, geç Hitit dönemine tarihlenen 3 bin yıllık bir fırın gün yüzüne çıkarıldı. Arslantepe Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Francesca Balossi Restelli, bu yapının tandır benzeri özellikler taşıdığını ancak farklı bir kullanım amacıyla tasarlandığını belirtti. İçinde çok sayıda hayvan kemiği bulunan fırınların, ekmek pişirmekten ziyade et yemekleri için kullanıldığı tespit edildi.
Arslantepe Höyüğü’nün Önemi
Malatya’da bulunan ve Doğu Anadolu’nun en önemli arkeolojik alanlarından biri olarak bilinen Arslantepe Höyüğü, M.Ö. 6. binyıldan itibaren farklı kültürlere ev sahipliği yaptı. Hititler, Asurlar, Roma ve Bizans dönemleri boyunca yerleşim gören höyük, 2021 yılında UNESCO Dünya Kültür Mirası Kalıcı Listesi’ne dahil edilerek uluslararası düzeyde önem kazandı. Höyükte bugüne kadar yapılan kazılar, yalnızca mimari ve siyasi tarih açısından değil, aynı zamanda günlük yaşam pratiklerini anlamak açısından da dikkat çekici sonuçlar ortaya koydu. Bu yılki bulgular ise özellikle yemek kültürü üzerine yeni veriler sunuyor.
Yemek Pişirmeye Yönelik Özel Fırınlar
Arslantepe Höyüğü Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Francesca Balossi Restelli, kazı çalışmalarının bu yıl özellikle höyüğün kuzey bölümünde yoğunlaştığını ifade etti. Burada yapılan araştırmalarda, yüzeyin altına yerleştirilmiş tandır benzeri fırın yapıları tespit edildi. Restelli, 2022 yılında aynı bölgede benzer yapılarla karşılaştıklarını, bu yıl ise üçüncü örneğin bulunduğunu açıkladı.
Fırınların içinde pişmiş topraktan yapılmış ocak ayakları ve çok sayıda hayvan kemiği bulundu. Bu bulgular, söz konusu yapıların ekmek pişirme amacıyla kullanılmadığını, daha çok et yemeklerinin hazırlanmasına yönelik işlev gördüğünü gösteriyor. Restelli, bu pişirme yönteminin günümüzde kullanılan “kağıt kebabı”na benzediğini, etin toprak kapaklarla kapatılarak uzun süre pişirildiğini belirtti.
Yemek Kültürü ve Günümüzle Benzerlikler
Kazı bulguları, yalnızca arkeolojik açıdan değil, kültürel süreklilik bakımından da önemli ipuçları barındırıyor. Restelli, dönemin yemek kültürü ile günümüz Malatya mutfağı arasında dikkati çeken benzerlikler bulunduğunu vurguladı. Özellikle uzun süre pişirilen et yemekleri, günümüzde Malatya’da öne çıkan lezzetlerle paralellik taşıyor.
Restelli, “Burada bulduğumuz yöntemler, Malatyalı şeflerin bugün uyguladığı bazı tekniklerle büyük benzerlik gösteriyor. Bu nedenle Malatyalı şefleri kazı alanına davet ediyorum. Çünkü geçmiş ile bugün arasında doğrudan bir kültürel bağ var.” ifadelerini kullandı. Bu çağrı, arkeolojik bulguların yalnızca tarihsel bilgi sağlamadığını, aynı zamanda yaşayan kültürlerle bağ kurabileceğini ortaya koyuyor.
Günlük Yaşama Işık Tutan Bulgular
Arslantepe Höyüğü’nde ortaya çıkarılan fırın, geç Hitit döneminin sosyal ve kültürel yapısına dair önemli bir pencere açıyor. Yemek hazırlama ve pişirme yöntemleri, dönemin toplumsal alışkanlıklarını, beslenme pratiklerini ve hatta sosyal yaşam biçimlerini anlamada kritik veriler sunuyor. Bu bağlamda, kazılarda ulaşılan bulgular yalnızca geçmişin mutfak kültürünü değil, aynı zamanda bugünün Anadolu yemek geleneklerinin kökenlerini de aydınlatıyor.
UNESCO tarafından koruma altına alınan Arslantepe Höyüğü, bu tür keşiflerle hem bilim dünyasına hem de gastronomi alanına katkı sağlamayı sürdürüyor. 3 bin yıllık fırının keşfi, gelecekte yapılacak araştırmalar için de yeni sorular ortaya koyuyor: Geç Hitit döneminde toplu yemek ritüelleri var mıydı? Pişirme teknikleri toplumsal statüyle bağlantılı mıydı? Bu sorular, höyüğün sırlarının çözülmesi için arkeologların önümüzdeki yıllarda odaklanacağı konular arasında yer alacak.
AA Yeter Erdine
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >