Blog
Ayvalık, erken insan göçlerinde Avrupa'ya geçiş için kullanılan bir kavşak olabilir
Balıkesir’in Ayvalık ilçesinde yürütülen yüzey araştırmaları, bölgenin Paleolitik Çağ’daki önemine ışık tuttu.
www.arkeolojikhaber.com
Ayvalık, artık sadece leziz zeytinlikleriyle değil, Paleolitik Çağ aletleriyle de konuşulacak. 3 Ayrı Üniversiteden arkeologların Ayvalık’ta gerçekleştirdiği arkeolojik yüzey araştırmaları, yüz binlerce yıl öncesine uzanan taş aletlerle bölgenin erken insan göçlerinde Anadolu ile Avrupa arasında stratejik bir köprü olduğunu ortaya koydu. Bulgular, Ayvalık’ta bugün sular altında kalan kesintisiz kara kütlelerinin insansı türlerince Anadolu'dan Avrupa’ya geçiş içi kullanıldığını işaret ediyor.
The Journal of Island and Coastal Archaeology'de (Ada ve Kıyı Arkeolojisi) 17 Eylül 2025 tarihinde Düzce Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Doç. Dr. Hande Bulut, Hacettepe Üniversitesi'den Dr. Öğretim Üyesi Göknur Karahan ve Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Tarih Öncesi Arkeolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kadriye Özçelik imzaları ile yayınlanan Paleolitik Ayvalık'ı Keşfetmek: Anadolu ve Avrupa Arasındaki Erken İnsan Dağılımlarında Stratejik Bir Kavşak (Discovering the Paleolithic Ayvalık: A Strategic Crossroads in Early Human Dispersals Between Anatolia and Europe) başlıklı makaleye göre; 2022’de gerçekleştirilen arkeolojik yüzey araştırmaları, bölgenin Pleistosen döneminde insansı türlerin geçişleri için stratejik bir kavşak olduğunu ortaya çıkardı.
Erken İnsan Göçlerinde Stratejik Kavşak: Ayvalık
Balıkesir’in Ayvalık ilçesinde yürütülen yüzey araştırmaları, bölgenin Paleolitik Çağ’daki önemine ışık tuttu. Düzce, Hacettepe ve Ankara üniversitelerinden arkeologların ortak çalışmasıyla 10 farklı noktada toplam 138 taş eser belirlendi.
Araştırma, Ayvalık’ın yalnızca klasik dönem kalıntılarıyla değil, yüz binlerce yıl öncesine uzanan insan izleriyle de dikkat çektiğini ortaya koydu. Bulgular arasında Micoquien tipinde el baltaları, Levallois çekirdekleri ve mikrolitik aletler yer alıyor.
Bulunan Taş Devri Aletlerinde Levallois Tekniği Dikkat Çekiyor
Arkeologlar, 10 farklı noktada toplam 138 taş alet buldu. En dikkat çekici buluntular arasında Micoquien tipi el baltaları, Levallois çekirdekleri ve Epipaleolitik döneme ait mikrolitik aletler yer alıyor. Bu çeşitlilik, Ayvalık’ın sadece bir geçiş noktası değil, aynı zamanda uzun süreli yerleşimlere ev sahipliği yaptığını gösteriyor.
Özellikle Şirinkent ve Eski Altınova Yolu çevresinde bulunan eserler, Orta Paleolitik döneme tarihleniyor. Levallois yontma tekniği ile üretilmiş çekirdekler, bölgedeki insanların gelişmiş taş alet teknolojileri kullandığını gösteriyor.
Ayvalık’ın Altında Saklı Zamanlar: Anadolu ile Avrupa Arasında Taş Çağı Köprüsü
Bulgular, deniz seviyelerinin düştüğü buzul çağlarında Ayvalık’ın, Anadolu ile Avrupa arasında doğal bir kara köprüsü oluşturduğunu ortaya koyuyor. Böylece Ayvalık, erken insan göç yollarında stratejik bir geçiş noktası haline gelmişti.Deniz seviyesinin binlerce yıl önceki düşüşleriyle ortaya çıkan kara köprüleri, Ayvalık’ı Lesbos ve Limnos gibi adalarla birleştirerek Anadolu ile Avrupa arasında alternatif bir göç rotası sunmuş olabilir. Bugün denizle çevrili olan bu topraklar, bir zamanlar iç bölgelerdi.
Ayvalık’ın jeolojik yapısı, volkanik kayaçları ve alüvyon örtüsü, hem alet yapımı için kaynak sunmuş hem de arkeolojik izleri saklamış. Bu durum, bölgenin arkeolojik potansiyelini şimdiye dek gözlerden uzak tutmuştu.
Uzmanlar, Ayvalık’ın Paleolitik geçmişinin, Ege’nin insani tarihine dair anlatıyı yeniden şekillendireceğini düşünüyor. Stratigrafik kazılar ve tarihlendirme çalışmalarıyla bu sessiz taşlar, daha da fazla hikâye anlatabilir.
Çalışma, Ayvalık’ta Paleolitik döneme dair yapılan ilk sistematik araştırma olma özelliğini taşıyor. Yüzeyden toplanan buluntular stratigrafik veri sunmasa da, bölgenin uzun soluklu insan yerleşimine ev sahipliği yaptığına işaret ediyor.
Araştırmacılar, bundan sonraki adımda mutlak tarihlendirme, stratigrafik kazılar ve paleoçevresel analizler ile Ayvalık’ın taş devri geçmişini daha net ortaya koymayı hedefliyor.
Arkeolojikhaber.com
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >