15.1 metre boyuna sahip sauropod Mamenchisaurus sinocanadorum’un bir çizimi. C: Júlia d’Oliveira

Uzmanlar, sauropod Mamenchisaurus sinocanadorum’un bilinen birkaç kemiğini akrabalarıyla karşılaştırarak, boyun uzunluğunun muazzam olduğunu ortaya koydu.

Yeni bir çalışmaya göre, kaydedilen en uzun boyunlu dinozorun 15.1 metre boyuna sahip bir Jurassic canavarı olduğu anlaşıldı. Bu, bir zürafanın boynunun altı katından daha uzun ve bir okul otobüsünün boyundan yaklaşık 3 metre daha uzun.

Araştırmaya göre, Mamenchisaurus sinocanadorum olarak bilinen bu uzun boyunlu sauropod, yaklaşık 162 milyon yıl önce Jura döneminde şu anda kuzeybatı Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde yaşadı.

New York’taki Stony Brook Üniversitesi’nde bir paleontolog olan çalışmanın ilk yazarı Andrew Moore, “Mamenchisaurus sinocanadorum’un uzun boynu, diğer sauropodlarınki gibi, hayvanı verimli bir toplayıcı yapıyor olmalıydı. Bir sonraki bitki örtüsü açısından zengin noktaya ulaşmadan önce böylesine büyük bir vücudu beslemek için gerekli olan büyük miktarda otla beslenebilirdi.” diyor.

Araştırmacılar 1987’de M. sinocanadorum’un fosillerini keşfettiler, ancak fazla bir şey bulamadılar. Kalıntılar arasında sadece bir çene kemiği ve bazı boyun omurları ve boyun kaburgaları vardı. Ancak bunlar, paleontologlara uzun zaman önce ölmüş olan dinozor hakkında pek çok şey anlatmak için yeterliydi.

Moore, “Tüm sauropodların uzun boyunları vardı, ancak mamenchisaurus, karasal yaşam tarihindeki en aşırı boyun oranları ile göze çarpıyordu.” diyor.

Moore, M. sinocanadorum’dan sonra bir sonraki en uzun boyunlu dinozorun, 13,4 metre ile kayıtlardaki en eksiksiz korunmuş boyuna sahip bir mamenchisaurid olanXinjiangtitan shanshanesisolduğunu söylüyor.

Moore ve meslektaşları, M. sinocanadorum’un korunmuş birkaç omurunu, en yakın sauropod akrabalarının daha eksiksiz iskeletleriyle karşılaştırdılar.

Bilinen kemiklerle rekor kıran Mamenchisaurus sinocanadorum’un boynu (altta) ve yakın akrabası, tüm boynu bilinen en uzun boyunlu sauropod Xinjiangtitan (üstte). C: Andrew Moore

“Analizlerimiz, Mamenchisaurus sinocanadorum’un boynunda 18 omur bulunduğundan oldukça emin olmamızı sağlıyor, çünkü daha eksiksiz iskeletlerden bilinen yakın kuzenlerin hepsinde 18 boyun omuru var. Bu yüzden sadece benzer boyunlara sahip bu yakın akrabalara odaklanarak ölçeği büyüttük.”

M. sinocanadorum’un muazzam boynu, hafif ama sağlam olacak şekilde evrimleşmişti. Dinozorun omurlarının bilgisayarlı tomografi (BT) taraması, tıpkı günümüz leyleklerinin hafif iskeletleri gibi, hacimlerinin yüzde 77’sini havanın oluşturduğunu ortaya çıkardı.

Sauropodun boynunda, boynunu yaralanmalara karşı korumak için, diğer sauropodlardakilere çok benzeyen, çubuklar gibi görünen ve boynun her iki yanında demetler halinde üst üste binen 4 metre uzunluğunda kaburgalar vardı.

Moore, “M. sinocanadorum’un neden bu kadar büyük bir boyuna sahip olacak şekilde evrimleştiği bilinmiyor, ancak belki de bu onları yiyecek aramada çok daha verimli hale getirmişti.” diyor. Uzun bir boyuna sahip olmak, tıpkı fillerin devasa kulaklarının onları serin tutmaya yardımcı olması gibi, dev otoburun yüzey alanını artırarak fazla vücut ısısını atmasına da yardımcı olmuş olabilir.

Bristol Üniversitesi Yer Bilimleri Bölümü’nde araştırma görevlisi olan Mike Taylor, yeni çalışmanın “oldukça heyecan verici” olduğunu söylüyor. Taylor çalışmaya dahil değildi ama sauropod boyunlarını inceledi.

Taylor, “Sadece birkaç on yıl önce, bilinen en uzun boyunların Giraffatitan brancai, Mamenchisaurus hochuanensis ve Barosaurus lentus’a (yaklaşık 9 metre) ait olduğunu düşünmek komik ve şimdi boyunların çok daha uzun olduğuna dair sağlam kanıtlar görüyoruz.” diyor.

“Böylesine uzun bir boynu tutmanın getirdiği mekanik zorluğun yanı sıra, sauropodlar ayrıca bu boyunlardan nefes almak, içlerinde kan dolaşımı yapmak, boyunlarını sinir sistemine bağlamak, yutulan yiyecekleri içinden geçirmek, sıcaklıklarını düzenlemek ve çok daha fazlasını yapmak zorundaydı. Gerçekten de biyolojideki en şaşırtıcı yapılar arasında.”

Live Science. 15 Mart 2023.

Makale: Moore, A. J., Barrett, P. M., Upchurch, P., Liao, C. C., Ye, Y., Hao, B., & Xu, X. (2023).

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >