Blog
Bilinen En Eski Mezardaki Çocuk, Melez Çıktı
Bu gömme eğilimi günümüz İsrail sınırlarında ortaya çıktı; Tabun, Qafzeh, Nesher Ramla, Tinshemet ve Skhul gibi alanlarda erken dönem mezarlar bulundu.
Erman Ertuğrul - www.arkeofili.com
Dünyanın bilinen en eski ölü gömme alanında bulunan küçük bir çocuk, muhtemelen Neandertal ile modern insan meleziydi.
Skhul Mağarası, dünyanın bilinen en eski ölü gömme alanı olabilir. C: Wikimedia Commons
Yaklaşık 100.000 yıl önce, Levant bölgesindeki tarihöncesi insan grupları ölülerini gömmeye başladı. Bu durum, türümüzün tarihinde bilişsel ve davranışsal anlamda en önemli sıçramalardan birine işaret ediyor. Ancak bu ilk mezar kazıcılar tam olarak bizim gibi değildi. Yeni bir araştırma, dünyanın bilinen en eski mezarlığında bulunan küçük bir çocuğun Neandertal ile modern insan melezi olabileceğini ortaya koyuyor.
Bu gömme eğilimi günümüz İsrail sınırlarında ortaya çıktı; Tabun, Qafzeh, Nesher Ramla, Tinshemet ve Skhul gibi alanlarda erken dönem mezarlar bulundu. Ancak mezarlarda yatan kişilerin kimliği onlarca yıldır tartışma konusu; bazı iskeletler arkaik Homo sapiens özellikleri gösterirken, bazıları Neandertal’e daha çok benziyor.
Bu durumu aydınlatmak isteyen araştırmacılar, yaklaşık 140.000 yıl önce Skhul Mağarası’na gömülmüş bir çocuğa ait kafatası ve çene kemiğini yeniden inceledi. 3 ila 5 yaşları arasında ölmüş olduğu düşünülen bu küçük kız çocuğu ilk başta “Neandertaller ile modern insanlar arasında geçiş formu” olarak tanımlanmış, daha sonra ise “Anatomik olarak modern insan” sınıfına alınmıştı.
Ancak Skhul çocuğunun Homo sapiens soyuna ait olduğu herkes tarafından kabul edilmiş değil. Çünkü kemiklerinin bazı kısımları, Fransa ve İspanya’daki Neandertal çocuklarınınkine oldukça benziyor. Bu nedenle araştırmacılar, çocuğun beyin kafatası (nörokranyum) ve alt çenesinin (mandibula) bilgisayarlı tomografisini çekti ve iç kulaktaki kemikli labirentin ilk 3B modelini oluşturdu.
Araştırmacılar çeşitli morfolojik özellikleri incelediklerinde, “rekonstrüksiyonu yapılan kafatasının arka görünümdeki genel profili Homo sapiens ile uyuşsa da, mandibula şekil olarak Neandertal’e benziyor” sonucuna ulaştı. Bu nedenle “Skhul çocuğunda gözlemlenen özelliklerin kombinasyonu, çocuğun bir melez olduğunu gösterebilir” diyorlar.
Kemikler ayrıca Fransa’daki Neandertaller ve Cro-Magnon olarak bilinen erken Homo sapiens grubu da dahil olmak üzere pek çok arkaik insanla karşılaştırıldı. İç kulağın bu anahtar yapısı genel olarak modern insanlarla uyumlu bulundu; Neandertallerle ise pek benzerlik göstermiyordu. Öte yandan yuvarlak diş kemeri (dental ark) ve köpek dişleriyle kesici dişlerin dizilişi, tipik Neandertal morfolojisinin özelliklerindendi.
Sonuç olarak araştırmacılar, çocuğun belirli bir türe ait olarak sınıflandırılmaması gerektiğini ve örneğin “Skhul paleodemi” içinde değerlendirilmesinin daha doğru olacağını söylüyor. Ayrıca bu eski bireyin hiçbir tanımlı insan soyuna tam olarak uymaması, Orta Paleolitik dönemde Levant’taki topluluğun genetik, biyolojik ve kültürel olarak karışık bir insan popülasyonu olduğunu destekliyor.
Araştırmacılar şöyle diyor: “Bu nedenle, bugüne kadar geçerli olan paradigmanın aksine, bilinen en erken gömme uygulamaları yalnızca Homo sapiens’e değil, Homo neanderthalensis’e de ait olamaz.”
“Skhul çocuğu ne Homo sapiens’e ne de Homo neanderthalensis’e tam olarak atanamıyor; onun bir melez olması, duygusal davranışların ve sembolik düşüncenin ortaya çıkışına yönelik paleo-bilişsel araştırmalara önemli katkı sağlıyor.”
Araştırmanın yazarı Anne Dambricourt Malassé, bu bulguların paleoantropolojik kayıtların bazı boşluklarını doldurduğunu ancak hâlâ birçok sorunun yanıtsız kaldığını belirtiyor. “Farklı Homo gruplarının etkileşime girdiğini görüyoruz, peki ama hangi soylar?” diyor. “Levant’ta bu kadar eski tarihlere ait Neandertal fosili bulunmadı, bu da araştırmada ele alınmayan farklı varsayımları gündeme getiriyor.”
Elbette bu fosiller henüz keşfedilmemiş olabilir; ancak Dambricourt Malassé’ye göre Skhul çocuğunun görünümü, Levant’ta Homo sapiens’ten önce var olmuş ve ‘Neandertal-benzeri büyüme faktörleriyle’ evrilmiş “bilinmeyen yerli bir soyun” varlığına da işaret ediyor olabilir.
“Şu soruyu sormalıyız: Bu çocuğu gömen ve soy hattı yalnızca sapiens olmayan yetişkinler kimdi?”
IFL Science. 17 Haziran 2025.
Makale: Bouvier, B., Malassé, A. D., Otte, M., Levitzky, M., & Hershkovitz, I. (2025).
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >