Blog
Britanya Ekonomisi, Romalılar Ayrıldıktan Sonra Çökmemiş
Bulgular, Britanya’daki metal üretiminin Roma dönemi sona erdikten çok sonra da devam ettiğini, MS 550-600 civarına kadar belirgin bir düşüş yaşanmadığını gösteriyor.
www.arkeofili.com
Roma’nın Britanya’dan ayrılmasının ardından ülkenin ekonomisinin çöktüğü düşünülüyordu; ancak yeni bulgular bu görüşü sorguluyor.
Aldborough’un surlarla çevrili şehrinin genişliğini ve tortu çekirdeğinin yerini gösteren hava fotoğrafı. C: D. Powlesland & V. Herring
Araştırmacılar, Yorkshire’daki Roma kasabası ve metal üretim merkezi Aldborough’dan alınan bir tortu çekirdeğini inceledi ve Roma’nın Britanya’dan ayrılmasının ardından metal üretiminin hemen çökmediğini ortaya koydu.
“Romalılar bizim için ne yaptı?” sorusu sıkça sorulur. Mimari, kanalizasyon sistemleri ve yol ağlarının yanı sıra Britanya’ya büyük ölçekli kurşun ve demir üretimini getirdikleri düşünülür.
Ancak Romalıların MS 400 civarında ayrılmasının ardından metal endüstrisinde ne olduğuna dair çok az bilgi vardı. 3. yüzyıldan sonra kurşun çıkarımı için hiçbir epigrafik kanıt bulunmadığı için, endüstriyel üretimin gerilediği varsayılmıştı.
Araştırmanın başyazarı, Nottingham Üniversitesi’nden Prof. Christopher Loveluck şöyle diyor: “Tüm endüstriyel mal üretimi 5. yüzyılın başında sona ermedi. Aldborough’da, Roma dönemine ait madenler ve kömür kullanılarak metal üretiminin istikrarlı biçimde artmış olması mümkün.”
Bu hipotezi test etmek için Cambridge, Nottingham ve diğer bazı Birleşik Krallık üniversitelerinden araştırmacılar, Brigantes kabilesinin Roma dönemi kasabası ve büyük bir metal üretim merkezi olan Aldborough’dan beş metre uzunluğunda bir tortu çekirdeği analiz etti. Sonuçlar Antiquity dergisinde yayımlandı.
Prof. Loveluck, “Bu çekirdek, Britanya’da 5. yüzyıldan günümüze kadar metal kirliliği ve metal ekonomik tarihine dair kesintisiz ve eksiksiz ilk kayıt ve zaman çizelgesini sundu” diyor.
Bulgular, Britanya’daki metal üretiminin Roma dönemi sona erdikten çok sonra da devam ettiğini, MS 550-600 civarına kadar belirgin bir düşüş yaşanmadığını gösteriyor.
Bu çöküşün nedenine dair kesin kanıt yok, ancak tarihsel kaynaklar ve DNA verileri, bu dönemde Avrupa’nın veba salgınlarıyla harap olduğunu ve bunun ekonomik faaliyetler üzerinde büyük bir etkisi olabileceğini öne sürüyor.
Bu sonuçlar, Romalıların ayrılmasının ardından tam bir ekonomik çöküş yaşanmadığını kanıtlıyor. Yani yaygın inanışın aksine, Roma sonrası Britanya üretimin Roma öncesi seviyelere gerilediği bir “Karanlık Çağ” değildi.
Ayrıca tortu çekirdeği, Roma sonrası dönemin ardından metal üretiminde Henry VIII’in Manastırların Kapatılması gibi birçok tarihsel olayla bağlantılı dalgalanmalar da gösteriyor.
Prof. Loveluck, “Manastırlardan, manastır evlerinden ve dini yapılardan metal sökülüp alındığı için yeni metal üretmek ekonomik değildi. Büyük ölçekli üretim, I. Elizabeth’in İspanya ve Fransa ile yaptığı savaşlar için kaynak sağlamak üzere 16. yüzyılın sonlarında yeniden başladı.”
Genel olarak, bu bulgular Britanya’nın erken dönem ekonomik tarihinin önceden düşünüldüğünden çok daha karmaşık olduğunu gösteriyor. Artık Britanya’daki metal üretiminin büyük tarihsel olaylarla ilişkili uzun vadeli değişimlerini ilk kez inceleyebiliyoruz.
Prof. Loveluck, “Sonuçlar, Britanya’nın ekonomik tarihine devrim niteliğinde yeni bir bakış açısı sunuyor ve Roma dönemi sonunda tüm endüstriyel ölçekli üretimin çöktüğüne dair önceki düşüncelere karşı çıkıyor” diyor.
Makale: Loveluck, C. P., Millett, M. J., Chenery, S., Chenery, C., Ferraby, R., French, C., … Toms, P. (2025).
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >