Blog
Bu Oyun Taşı, Bir Viking Portresine En Yakın Buluntu Olabilir
Taş, en ünlü Viking krallarından Harald Bluetooth’un (MS 958–986 civarı) hüküm sürdüğü döneme tarihleniyor ve Güney Norveç ve İsveç’in bazı kısımlarını da içeren krallığı içinde bulundu.
www.arkeofili.com
Norveç’te bulunan eşsiz bir oyun taşı, Harald Bluetooth döneminde yapılmış ve bir Viking kralını tasvir ediyor olabilir.
Heykelcik, mors fildişinden oyulmuş ve yaklaşık 3 cm boyunda. Çok hasarlı olsa da, kendine özgü saç stili ve sakalı hala açıkça görülebiliyor. C: Roberto Fortuna, National Museum of Denmark
Yeni bir analize göre, Vikinglere ait bir masa oyunundan 1.000 yıllık “kral” taşı, Viking Çağı hükümdarlarının nadir tasvirlerinden biri.
“Bu figür, 10. yüzyılın sonlarına ait bir kralı betimliyor” diyor Danimarka Ulusal Müzesi’nden arkeolog Peter Pentz. Taş, en ünlü Viking krallarından Harald Bluetooth’un (MS 958–986 civarı) hüküm sürdüğü döneme tarihleniyor ve Güney Norveç ve İsveç’in bazı kısımlarını da içeren krallığı içinde bulundu.
Ancak Pentz, bunun bizzat Harald Bluetooth’un portresi olduğu iddiasına temkinli yaklaşıyor: “Bunun Harald’ın portresi olduğunu söylemiyorum”.
Harald, Danimarka Kralı “Yaşlı Gorm”un oğluydu ve “Bluetooth” lakabını muhtemelen renk değişimine uğramış bir dişinden almıştı (gerçek nedeni bilinmiyor). Bugün kullandığımız Bluetooth teknolojisi de adını ondan alıyor; tıpkı Harald’ın İskandinavya’yı birleştirdiği gibi farklı dijital cihazları birbirine bağladığı için.
Figürün en dikkat çekici özelliği karmaşık saç modeli: ortadan ayrılmış, kulakları açıkta bırakan yanları dalgalı saç, arkası kısa kesilmiş; ayrıca büyük bir bıyığı, favorileri ve uzun örgülü bir keçi sakalı var.
Viking Çağı (MS 793–1066) sanatının çoğu ejderha gibi fantastik hayvanlara dayalı karmaşık desenler içeriyordu. İnsan figürleri çok nadirdi. Pentz, “Figür olağanüstü ayrıntılı ve çok ifadeli; hatta alaycı ya da kötü niyetli bir yüz ifadesi var” diyor.
Heykelcik 10. yüzyılın sonlarına ait olup, o dönemde Harald Bluetooth’un krallığının bir parçası olan Norveç’in Oslo yakınlarında bulundu. C: Roberto Fortuna, National Museum of Denmark
Unutulmuş Figürin
Bu küçük heykelcik sadece 3 cm’den biraz uzun ve mors dişinden yapılmış.
1798’de, Oslo’nun birkaç kilometre batısındaki Viken bölgesinde yapılan kazılarda keşfedildikten sonra müzenin katalogladığı ilk eserlerden biriydi. Ancak daha sonra depoya kaldırıldı ve Pentz’in 200 yıl sonra yeniden bulmasına kadar unutuldu.
“Birkaç yıl önce depolarımızdan birinde karşıma çıktığında gerçekten şaşırdım — orada oturuyordu, bana bakıyordu ve müzede geçirdiğim onca yılda daha önce hiç böyle bir Viking görmemiştim” diyor Pentz.
Analizine göre bu figürin, Hnefatafl adı verilen ve bazen “Viking satrancı” denilen bir oyunun “kral” taşıydı.
Bu oyun, 12. yüzyıldan sonra satrancın Avrupa’ya girmesiyle popülerliğini yitirdi. Aynı kazılarda kemikten yapılmış düğme şeklinde oyun taşları da bulundu. (Herhangi bir oyun tahtası bulunmadı, ancak Hnefatafl tahtası taş üzerine kazınmış olabilir.)
Arkeologlar, heykelciğin Viking Çağı’ndan bir kralı temsil edebileceğini düşünüyor. C: Roberto Fortuna, National Museum of Denmark
Modaya Uygun Saç
Figürin oldukça hasarlı olsa da yüz hatları ve ilginç saç kesimi hâlâ görülebiliyor. Pentz’e göre bu saç modeli Viking Çağı elitleri arasında moda olmuş olmalı.
“Bu kadar canlı bir Viking betimlemesine sahip olmamız olağanüstü bir şey” diyor Pentz. “Bu bir minyatür büst ve Viking portresine dair ulaşabileceğimiz en yakın şey.”
“Viking” terimi aslında bir dış adlandırma. Bu terim, İngilizler, kıyılarına saldıran İskandinav korsanlarını tanımlamak için kullanmıştı. Ancak sadece kıyıya yakın yaşayan İskandinav topluluklar yaz aylarında böyle yağmalara katılmış olabilir. İç kesimlerde yaşayan çiftçiler, tüccarlar ve zanaatkârlar “Viking” sayılmamalı.
İskandinav kültür, muhtemelen 4. yüzyılda Germen kültüründen ayrıştı. Arkeologlar, “Viking Çağı”nın MS 793’te İngiltere’deki Lindisfarne baskınıyla başladığını ve 1066’da Stamford Bridge Savaşı’ndaki yenilgiyle, Normanların İngiltere’yi fethinden haftalar önce sona erdiğini kabul ediyorlar.
Live Science. 2 Eylül 2025.
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >