Blog
Çatalhöyük’te Bulunan Eserlerin Sahte Olduðu Ýddia Edildi
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumÇatalhöyük’te Bulunan Eserlerin Sahte Olduðu Ýddia Edildi
Bir araþtýrmacýnýn iddiasýna göre, 9.000 yýllýk dev yerleþim Çatalhöyük’te uzun süre yaptýðý kazýlarla bilinen ünlü arkeolog James Mellaart, eski bulgularýn birçoðunu taklit etmiþ ve bir tür “sahtecilik atölyesi” yürütmüþ olabilir.
Çatalhöyük’te Mellaart tarafýndan keþfedilen duvar resimlerinin ilk çizimleri. Þist üzerine kazýnmýþ olan bu eskizler Mellaart’ýn dairesinde de bulundu. C: Luwian Studies
Luwian Studies baþkaný jeoarkeolog Eberhard Zangger, 2012 yýlýnda ölen James Mellaart’ýn, Çatalhöyük’teki “antik” duvar resimlerinden bazýlarýný kendi yaptýðýný; Ayrýca Beyköy’deki “antik” yazýtlarý kaydeden belgeler de hazýrladýðýný ileri sürdü.
Zangger, 24-27 Þubat tarihlerinde, Mellaart’ýn Londra’daki evini inceledi ve çeþitli duvar resimlerinin ve yazýtlarýn prototiplerini buldu.
Zangger, “Ayný þeyi 50 yýldan uzun bir süredir yapýyordu. Önce ilgi duyduðu alan hakkýnda muazzam geniþ ve derin bir bilgi edinirdi. Ardýndan, bu bilgiyi tutarlý bir tarihi panorama geliþtirmek için kullanmaya çalýþýrdý.” diyor.
Bu süreç kendi baþýna, bir arkeolog veya tarihçi için nadir görülen bir durum deðil. Tek fark, meþru araþtýrmacýlarýn daha sonra fikirlerini destekleyen ya da reddeden kanýtlar aramalarý.
Zangger, “Mellaart, teorilerini pekiþtirmek için söz konusu belgelerin resimlerini ve iddia edilen belgelerin çevirilerini üretecekti” diyor.
Ölümünden sonrasý için istek
1995 yýlýnda Mellaart, Zangger’e, Beyköy adlý bir köyde bulunan Luvice dilinde yazýlmýþ birkaç yazýt hakkýnda bilgi verdi. Mellaart, Luvi dilini okuyamadýðýný ve yazamadýðýný, ancak bulgularýný bilimsel bir yayýnda açýklamayý planladýðýný söyledi.
Mellaart, 1992 yýlýnda Anglo-Israel Archaeological Society dergisinin Bülteni’nde yayýmladýðý bir makalede kýsaca yazýtlardan bahsetmiþti.
Zangger’in dairede bulduðu bir notta Mellaart, Beyköy yazýtlarýnýn ölümünden önce tam olarak yayýnlanmamasý gerektiðini, araþtýrmacýlarýn bunlarý kendisi için yayýnlamasý gerektiðini yazmýþtý.
Beyköy Metinleri olduðu iddia edilen çivi yazýlarýnýn belgeleri. C: Luwian Studies
Baðýmsýz bir araþtýrmacý olan Fred Woudhuizen ile birlikte Zangger, Hollanda Arkeoloji ve Tarih Kurumu Dergisi’nde, Aralýk ayýnda uzun yazýtla ilgili detaylarý yayýnladý. Bu yazýt 3.200 yýl öncesine dayanýyor ve Muksus adýnda bir Truva prensinden bahsediyordu. Bazý akademisyenler bunun sahte olabileceðinden þüphelendi.
Þimdi ise Zangger, yayýnlanmamýþ yazýtlarýn hepsi olmasa da, çoðunun sahte olduðunu söyledi ve Aralýk ayýnda yayýnlanan yazýtýn tamamen uydurulmuþ olup olmadýðýndan tamamen emin olamayacaðýný belirtti. Zangger, Mellaart’ýn dairesinde bulunan belgelerin, Luvice okuyamayan Mellaart’ýn eski dilde yetenekli olduðunu gösterdiðini söylüyor.
Zangger, Mellaart’ýn, sahte eserleri ölümünden sonra onun adýna yayýnlanmasý isteðine ihanet etmiþ gibi hissettiðini söylüyor.
Dairesinde bulunan mektuplar, bu eserlerin yayýnlanmasý konusunda baþkalarýný ikna etmeye çalýþtýðýný gösteriyor. Diðer insanlarýn kariyerlerine zarar verebileceðine dair hiç endiþesi yoktu.”
Zangger, dairede, Mellaart’ýn Çatalhöyük’te keþfettiðini iddia ettiði duvar resimlerinin çizimleriyle kazýnmýþ þist parçalarý da buldu. Yani bu duvar resimleri de sahte olabilir.
Mellaart Çatalhöyük duvar resimlerini ilk olarak 1962 yýlýnda Arkeoloji dergisinde yayýnladý ve ilerleyen yýllarda daha da fazla örnek yayýnladý. Mellaart’ýn yayýnlarda anlattýðý bazý duvar resimleri sadece çizimlerden oluþuyordu ve gerçek fotoðraflar içermiyordu. Bunlarýn arasýnda Çatalhöyük’te patlayan bir volkaný tasvir eden duvar resmi de bulunuyor.
Zangger’e göre Çatalhöyük duvar resimlerinden kaç tanesinin sahte olduðu belirsiz. “Mellaart, yayýnlanan gerçekler, yayýnlanmamýþ veri ve hayal gücünün bir karýþýmýný oluþturdu. Bunlarý ayýrt etmek neredeyse imkansýz.”
Harry Pottervari bir dünya
Mellaart’ýn kariyeri tartýþmasýz geçmemiþti. 1964’te, çalýnan eserleri satmaya çalýþan kaçakçýlara yardým etmekle suçlandý ve Türkiye’de kazý yapmaktan men edildi.
Zangger, “Hala yaþamak için yarým yüzyýlý vardý. Bu süre zarfýnda, giderek hayali bir dünyaya girmiþ gibi görünüyor. Belki de meslektaþlarýný bu alanda yanýltarak misillemeyi istemiþti.” diyor.
Zangger’e 1995 tarihinde gelen mektup, Mellaart’ýn tarihsel bilgi ve hayal gücünün derinliðini gösteriyor. Beyköy yazýtlarýnýn ne söylediðine ve çok sayýda antik yer, insan ve olayý isimlendirdiðine dair ayrýntýlý bir açýklama sunuyor.
Mellaart, metinler için ayrýntýlý bir arka plan yarattý ve Luvice okuyamadýðýný, ancak metinlerin, 1995 yýlýna kadar hepsi ölmüþ olan diðer araþtýrmacýlar tarafýndan kýsmen deþifre edildiðini söyleyerek yalan iddiasýný savundu.
Zangger, “Fred Woudhuizen ve ben yaklaþýk 260 kiþi ve yer ismi belirledik. Bu oldukça Harry Pottervari bir dünya. Ýsimler tutarlý ve görünüþte mantýklý. Mellaart belli ki bazý yönlerden bir dahiydi. Fakat yeteneklerini kötüye kullandý, böylece sahaya büyük zarar verdi.”
Çatalhöyük’te þu anda kazý yapan Ian Hodder ise durum hakkýnda yorum yapmayý reddetti.
Live Science. 12 Mart 2018. - arkeofili
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >