Blog

Þžu12

Cellatlarýn son izleri

 |  Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri  |  Yorum: 0 yorum

etiketler  cellatEyüpmezarlýkOsmanlýmezar taþýcellat çeþmesi

Cellatlarýn son izleri...

Osmanlý’da idam cezasýný dilsiz ve saðýrlardan oluþan cellatlar yerine getirirdi. ‘Vatan hainleri, hareme göz dikenler, casusluk yapanlar’ýn infazý Topkapý Sarayý birinci avluda gerçekleþirdi. Babüsselam’ýn (Selam Kapýsý) yanýndaki infaz sonrasý hükümlünün kesilen baþý 3 gün boyunca sergilenirdi. Bugün müze bilet giþesinin yanýnda yer alan ‘Cellat çeþmesi’ de o günlerden kaldý. Çeþmenin önünde yer alan taþ da ibret taþýydý. Ýnfaz kiþinin mevkisi, rütbesi ve iþlediði suça göre deðiþirdi. Öldürülen kiþinin üzerinden çýkan kýymetli eþyalar ve kýyafetler her yýl Ýstanbul’da birkaç kez düzenlenen mezatta satýlýrdý.


AYRI MEZARLIKLAR

Cellatlar Osmanlý Sarayý’nda kadrolu çalýþýrdý. Uðursuz sayýldýklarýndan öldüklerinde halkýn defnedildiði mezarlýklara alýnmazlardý. Onlar için Ýstanbul’da iki ayrý yerde mezarlýk oluþturuldu. Osmanlý mezar taþlarý sanat eseri niteliðinde olmasýna karþýlýk cellat mezar taþlarýnda ne bir sembol ne de isim yazýlýydý. Yazýsýz, düz, simsiyah boyalý, dikdörtgen taþ konurdu. Mezarda kimin yattýðýný yakýnlarý haricinde kimse bilmez, gece gizlice gömülürlerdi. Ýdam edilen kiþinin geride kalan yakýnlarýnýn, cellatlarý taþlardan bulup mezarýný tahrip etmesinden korkulurdu.

Eyüp’te bugün cellat mezarlýðýnda sayabildiðimiz 7 mezar taþý kaldý. Cumhuriyet döneminde defin iþlemi yapýldýðýndan mezarlar arasýnda tek tük görülen mezartaþlarý 2011 yýlýnda yaptýðým ziyarette daha fazlaydý. Sanat tarihi açýsýndan önemli sayýlan cellat mezar taþlarýna sahip çýkýlmazsa yakýn zamanda tamamen ortadan kaybolup sadece fotoðraflarda kalacaklar.

ÇEÞMENÝN SIRRI

Yazar Necdet Sakaoðlu’nun ‘Ta­rihi, Mekânlarý, Kitabeleri ve Anýlarý ile Saray-ý Hümayun / Topkapý Sarayý” adlý yapýtýn­da cellat çeþmesinin taþýndýðý ileri sürülüyor: “Alman Ýmparatoru II. Wilhelm’in Ýstanbul’a ilk ziya­ret (1892) programýnda Topkapý Sarayý gezisi de oldu­ðundan, sarayda ve avlularda düzenlemeler yapýlýrken, II. Abdülhamid’in emriyle Cellat Çeþmesi de sökülmüþ, Abdurrahman Þeref Bey’in deyi­miyle ‘Nice fer­yat ve zârilerin þahid-i câmidi olan bu menhus çeþme’ yok edil­meyerek, Bâb-ý Hümayun’un içi­ne taþýnmýþ; yerine baþka yerden sökülen Hamidiye Çeþmesi monte edilmiþtir.”

(http://www.hurriyet.com.tr)-www.arkeokultur.com

Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >

Yazýya Yorum Ekleyin

* Takma ad kullanabilirsiniz

* Yorumunuzda görülmeyecektir

 Evet   Hayýr* Her defasýnda yeniden girmemeniz için