Blog
Çifte Ýklim Felaketi, Harappa Uygarlýðýný Yok Etmiþ Olabilir
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumÇifte Ýklim Felaketi, Harappa Uygarlýðýný Yok Etmiþ Olabilir
Harappa kadar geliþmiþ bir medeniyet için bile, ikinci bir kuraklýk çok fazlaydý. Antik toplumu daðýlmaya ve sonunda yok olmaya iten þey, iki yönlü bir iklim felaketi olabilir.
Harappa, yaklaþýk 5.200 yýl önce kuzeydoðu Afganistan ile kuzeybatý Hindistan arasýndaki Ýndus vadisinde ortaya çýktý ve MÖ 2600 civarýnda zirveye ulaþtý. Alfabeleri hala çözülmediði için onlar hakkýnda pek çok þey bilinmiyor. Yine de arkeolojik kalýntýlar; metalurji, ticaret ve þehir planlamasýnda yetenekli ve özellikle suyu kontrol etmede usta olan sofistike insanlar olduklarýný gösteriyor. Karmaþýk kanalizasyon sistemleri, rezervuarlar ve hamamlarla tamamlanan büyük þehirleri, Roma Ýmparatorluðu’ndan uzun süre önce vardý.
Ancak MÖ 1900’de toplumlarý düþüþe geçti ve MÖ 1300’de Harappa medeniyeti çöktü.
Çöküþü açýklamak için istila ve iklim deðiþikliði de dahil olmak üzere birkaç fikir öne sürüldü. Yeni bir hipotez, çöküþün nedenini yaklaþýk 4.200 yýl önce kuzey yarýmkürede meydana gelen büyük bir kuraklýkla iliþkilendiriyor. Bu olay, yakýn zamanda Holosen jeolojik çaðýnýn Meghalayan döneminin baþlangýcý olarak ilan edildi. Harappa uygarlýðýnýn hayatta kalmasý için gerekli olan yaz muson yaðmuru da dahil olmak üzere dünyadaki iklim sistemlerini bozduðu düþünülüyor.
Ýrlanda’daki Dublin Üniversitesi’nden Nick Scroxton ve meslektaþlarý, yakýn zamanda bildirilen 10 paleoiklim kaydýný analiz ettikten sonra bu fikre meydan okuyorlar. Bu kayýtlar çoðunlukla Madagaskar’dan ve Umman Denizi’nden çekirdek örnekleriyle brilikte Hint Okyanusu çevresindeki maðara alanlarýndan gelen dikitlerden oluþuyor. Bu kayýtlarýn hepsi, Harappa’nýn yükseliþi ve düþüþü sýrasýnda deðiþim geçiren iklimin, bölgeye özgü görünümünü oluþturuyorlar.
Scroxton ve ekibi, 4.260 yýl önce aniden baþlayan bir kuraklýðýn bazý kanýtlarýný buldu. Analiz, yaz musonlarýný etkilemekten daha çok, Harappa’nýn kýþ yaðmurlarýnda keskin bir düþüþle karþý karþýya olduðunu gösteriyor.
Scroxton, “Bu medeniyetin acý çektiði kesin.” diyor. Ancak bu Harappa’nýn sonu deðildi. Arkeolojik bulgular, Ýndus vadisindeki büyük þehirlerini terk ettiklerini ve Hindistan’ýn bugünkü Gujarat eyaletinde güneyde yaþamaya devam ettiklerini gösteriyor. Botanik kanýtlar, Harappa’nýn arpa ve buðday gibi kýþ mahsullerinden yazýn yaðmur koþullarýný destekleyen darý gibi mahsullere geçtiðini gösteriyor. Scroxton, “Politikalarý deðiþebilir, mahsuller deðiþebilir, þehirlerinin yerleri deðiþebilir ama buna uyum saðladýlar.” diyor.
Ancak yaklaþýk 300 yýl sonra, tam kýþ yaðmurlarý düzelmeye baþlarken tropikal bir kuraklýk baþladý. Baþlayan bu kuraklýk, birkaç yüzyýl boyunca yaz muson yaðmurlarýnda kademeli þekilde bir azalmaya neden oldu. Scroxton ve meslektaþlarý, bu ikinci kuraklýðýn Harappa’yý en sonunda ortadan kaybolan kýrsal bir tarým toplumuna dönüþtürdüðünü söylüyor.
Louisiana Eyalet Üniversitesi’nden Peter Clift, sonuçlarýn oldukça mantýklý olduðunu ve batý Hindistan’daki Rajasthan ve Ýndus nehri deltasýndaki diðer kayýtlarla da uyumlu olduðunu söylüyor. Bununla birlikte, çalýþmanýn büyük ölçüde dikitlere dayanmasýndan biraz endiþe duyuyor ve Çin’de son zamanlarda güvenilmez olduðu gösterilen bazý dikitlere iþaret ediyor.
Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden Julien Emile-Geay, çalýþmanýn iyi yapýlandýrýlmýþ bir argüman sunduðunu ve o dönemde deðiþen iklime daha rafine bir bakýþ açýsý eklediðini söylüyor.
www.arkeofili.com
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >