Blog
Dinozorlar ve Memeliler Arasýnda Sürpriz Baðlantý Keþfedildi
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumDinozorlar ve Memeliler Arasýnda Sürpriz Baðlantý Keþfedildi
Araþtýrmacýlar, birbirinden muazzam derecede farklý iki tarih öncesi yaratýk arasýnda þaþýrtýcý bir baðlantý keþfetti.
Geçmiþin dehþet verici yýrtýcýlarýný düþünürken, avlarýný ýsýrmak ve parçalamak için kullandýklarý týrtýklý uçlara sahip býçak benzeri diþleriyle ünlü olan teropodlarý ve tabii dinozorlarý hayal etmemek imkansýz.
Tabii akla baþka bir hayvan da gelebilir: kýlýç diþli kediler. Bu hayvanlar dünya üzerinde, teropodlardan yüz milyonlarca yýl sonra dolaþmýþlardý.
Fakat bir araþtýrma ekibi, birbirinden muazzam derecede farklý bu iki tarih öncesi hayvan arasýnda þaþýrtýcý bir baðlantý keþfetti. Ve evet, benzerlik diþlerindeydi.
Harvard Üniversitesi’nden Megan Whitney, King’s College London Üniversitesi’nden Aaron LeBlanc, Toronto Üniversitesi’nden Ashley Reynolds ve Manitoba Üniversitesi’nden Kirstin Brink; Biology Letters adlý akademik dergide yayýmlanan raporda, yaklaþýk 260 milyon yýl önce yaþamýþ büyük bir yýrtýcý hayvan olan gorgonopsian’a ait fosilleþmiþ diþlerden alýnan ince kesitleri incelediler ve bu parçalardan yola çýkarak bir dinozor ile bir kýlýç diþli kedi arasýndaki benzerlikleri bulmaya çalýþtýlar.
Ekip, memelilerin erken dönem atalarý olan ve dinozorlarla akrabalýðý bulunmayan gorgonopsianlarýn etobur dinozorlarla oldukça benzer diþ yapýsýna sahip olduklarýný keþfetti. Aslýnda bugüne dek dinozorlarýn bu kadar öldürücü diþlere sahip olmasýný saðlayan karmaþýk doku organizasyonunun sadece dinozorlara özel olduðu düþünülüyordu. Görünen o ki bu diþlere dinozorlardan çok daha önce sahip olmayý baþaran canlýlar da varmýþ.
“Bir dinozor diþini gorgonopsian diþiyle karþýlaþtýrdýðýnýzda oldukça benzer göründüklerini fark edeceksiniz; ikisi de önde ve arkada týrtýklý kenarlara sahip birer býçaða benziyor.” diyor Clayton H. Riddell Çevre, Yeryüzü ve Kaynaklar Fakültesi Jeolojik Bilimler Departmaný’ndan Yardýmcý Doçent Brink.
Araþtýrma ekibi; uzmanlýklarýný paleohistoloji (fosilleþmiþ iskelete ait dokularýn mikroyapýsýný inceleyen bilim dalý) ile birleþtirdi ve diþlerdeki týrtýklý yapýya ait teorilerini test etmek amacýyla üç farklý zaman dilimine ait üç sinapsidden (gorgonopsianlarýn da dahil olduðu, evrimsel hayat aðacýnda sürüngenlerden çok memelilerle yakýndan iliþkili olan bir hayvan grubu) alýnan ince fosil kesitlerini inceledi.
“Et yiyen dinozorlardaki bu karmaþýk diþ dokusu organizasyonunun sadece onlara özel olduðundan o kadar emindim ki bu eþsiz özelliðin dinozorlarýn Mezozoik Zaman’da güçlü birer yýrtýcý haline gelmelerini saðladýðýný düþünüyordum.” diyor Brink.
“Bu çalýþmayla elde edilen bulgular, bu tür diþlerin aslýnda dinozorlardakilerden yaklaþýk 20 milyon yýl önce evrimleþtiðini gösteriyor. Bu bilgi, bu özel diþ yapýsýnýn eti ýsýrmak ve parçalamakta oldukça etkili olduðuna ve sinapsid soyu ile sürüngen soyu arasýndaki yakýnsak evrimin (birbiri ile çok uzak bir iliþkiye sahip gruplarda, bölge paylaþýmý nedeniyle deðil çevredeki benzer fonksiyonlar nedeniyle benzer özelliklerin geliþmesi) güzel bir örneðini teþkil ettiðine dair görüþleri destekliyor. Bu diþ türü ilk olarak sinapsid soyunda evrimleþti ve çok daha sonralarý dinozolarda da yakýnsak olarak evrimleþti.”
Brink, daha önceki çalýþmasýnda; dinozor diþindeki týrtýklarýn (sadece mikroskopla görülebilen) mikro iç yapýsýný bu týrtýklarýn nasýl geliþtiðini anlayabilmek ve mikro iç yapýnýn diþlerin fonksiyonu hakkýnda ipucu saðlayýp saðlayamayacaðýný öðrenebilmek için inceledi. Etobur dinozorlarýn diþleri içinde benzersiz bir doku organizasyonuna rastladý; bu eþsiz organizasyon; týpký dinozorlar gibi týrtýklý diþlere sahip olan köpek balýklarý, kertenkeleler, otobur dinozorlar, kýlýç diþli kediler ve hatta sinapsid soyunda yer alan gorgonopsianlarýn çok daha eski bir atasý olan dimetrodonlarda bile görülmüyordu.
“2015 yýlýnda, bu doku organizasyonunun sadece etobur dinozorlara özgü olduðu ve dinozor avýný yediði sýrada aþýnmamalarý ya da kýrýlmamalarý için týrtýklarý güçlendirdiði kararýna vardým. Bu, et yiyen dinozorlarýn evrimsel açýdan baþarýlý olmasýnýn ve besin zincirinin en tepesinde yer almasýnýn nedeni olabilirdi.” diyor Brink.
Keþif herkesi þaþýrttý. Bu keþif sayesinde bu tür týrtýklý, keskin uçlu diþlerin, ilk olarak, zamanla memelilere evrimleþecek olan prehistorik hayvanlarda ortaya çýktýðý, daha sonralarý ise baðýmsýz olarak dinozorlarda evrimleþtiði anlaþýldý.
“Çalýþmanýn sonuçlarý, bu mikroyapýlarýn sadece dinozor diþlerinde görüldüðünü sandýðýmýz için oldukça þaþýrtýcýydý. Hatta, týrtýklarý oluþturan bu eþsiz doku organizasyonu ilk önce memelilerin antik atalarýnda ortaya çýkmýþtý; dinozorlarla pek bir ilgisi olmayan bu hayvanlar, onlardan çok daha önce yaþamýþlardý.”
www.arkeofili.com
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >