Blog
Dünyanın En Güçlü Medeniyetlerinden Antik Çin Hakkında 5 Bilgi
Beş hanedan, yani aile, Antik Çin’i 6.000 yıldan uzun bir süre boyunca yönetti. Antik dönemin son hanedanı olan Han Hanedanı, Antik Roma İmparatorluğu ile aynı dönemde hüküm sürdü.
www.arkeofili.com
Antik Çin, Taş Devri’nde birbirinden izole topluluklar olarak ortaya çıktı ve zamanla güçlü bir imparatorluğa dönüştü.
Çin Seddi. C: Wikimedia Commons
Antik Çinliler, bugün hâlâ incelenmeye devam eden kendi yazı sistemlerini ve çeşitli ünlü felsefeleri geliştirdiler. Bu uygarlık aynı zamanda dünyanın birçok yerinde Çin Seddi’nin inşasıyla da tanınıyor.
Beş hanedan, yani aile, Antik Çin’i 6.000 yıldan uzun bir süre boyunca yönetti. Antik dönemin son hanedanı olan Han Hanedanı, Antik Roma İmparatorluğu ile aynı dönemde hüküm sürdü. Günümüzde arkeologlar, antik Çin’e ait eserleri inceleyerek bu uygarlığın kültürü, dini ve teknolojik gelişmeleri hakkında ipuçları arıyor.
Antik Çin ne zaman ortaya çıktı ve ne zaman sona erdi?
Antik Çin, günümüz Çin’i gibi her zaman birleşik bir imparatorluk ya da ülke olmadığından, uygarlığın kesin bir başlangıç ve bitiş noktasını belirlemek zor. Ancak birçok tarihçiye göre, antik Çin uygarlığı yaklaşık 8.000 yıl önce Taş Devri’nde ortaya çıktı ve Han Hanedanı’nın yıkılmasıyla, 6.200 yıl sonra sona erdi.
Bu noktada Çin, birkaç yüzyıl boyunca belirgin bir hükümdarın olmadığı bir iç çatışma dönemine girdi. Sonrasında, birçok hanedan ardı ardına ülkeyi yönetti ve son imparatorun 1911’de tahttan indirilmesiyle Çin’de modern dönem 1912 yılında başladı.
Başlangıçta yalnızca topluluklar vardı. Zamanla bu topluluklar devlete dönüştü ve daha sonra birleşerek bir imparatorluk haline geldiler. MÖ 480 ile MÖ 221 yılları arasında, yani yaklaşık 2.400 yıl önce, antik Çin çok sayıda devlete bölünmüştü ve bu devletler kontrol için savaşıyordu. “Savaşan Devletler Dönemi” olarak adlandırılan bu çağ, Qin Shi Huang’ın antik Çin’i birleştirerek ilk imparator olmasıyla sona erdi. Yaklaşık 400 yıl sonra, Han Hanedanı iç çatışmalar nedeniyle parçalandı.
Yaklaşık 1.800 yıl önce, İmparator Qin Shi Huang, kendisini öbür dünyada korumak için binlerce savaşçı heykeli yaptırdı. C: Wikimedia Commons
Terakota (Terracotta) Askerleri nedir?
1974 yılında Çinli işçiler, üç ayrı çukurda gömülü binlerce gerçek boyutlu savaşçı heykeli keşfetti. Bugün bu heykeller “Terakota Ordusu” veya “Terakota Askerleri” olarak biliniyor. Tarihçiler ve arkeologlar, bu heykellerin MÖ 210 yılında ölen Qin Shi Huang’ın mezarının yakınına, ölümünden sonra onu korumaları için gömüldüğüne inanıyor. Arkeologlar, Terakota Askerleri’nin kazısını henüz tamamlamadı. Onlara göre antik başkent Xi’an’ın tamamının bir kopyası, bu heykellerle birlikte gömülü olabilir.
Terakota Askerleri sadece aynı figürün binlerce kopyası değil. Her bir asker farklı saç stili, kıyafet, silah, vücut yapısı ve yüz ifadesine sahip. Bu nedenle bazı araştırmacılar, heykellerin gerçek askerlerden esinlenerek yapıldığını düşünüyor.
Çin Seddi neden inşa edildi?
Çin Seddi’nin günümüzdeki halini alması çok uzun zaman aldı. Seddin inşası, 2.000 yıllık bir sürece yayılan farklı dönemlerde gerçekleşti. MÖ 770 ile MÖ 480 yılları arasında, antik Çin birçok devlete bölünmüştü ve bu devletlerin yöneticileri kuzeydeki düşman kabilelere karşı kendilerini korumak için küçük duvarlar inşa etmeye başladılar.
Qin Shi Huang, MÖ 221 yılında iktidara geldiğinde, bu küçük duvarları ve kaleleri birbirine bağladı. Amacı, imparatorluğun kuzey sınırlarını Moğollar gibi düşmanlardan korumaktı.
Daha sonraki Çinli hükümdarlar Çin Seddi’nin inşasını sürdürdü ve yapı esas olarak 1300’lü yıllarda tamamlandı.
Çin Seddi’nin inşası 2.000 yıl sürdü. Antik Çin’i kuzey düşmanlarından korumak için inşa edildi. C: Wikimedia Commons
En ünlü Çinli imparatorları kimler?
Qin Shi Huang, Qin Hanedanı’nın imparatoruydu ve MÖ 221 ile MÖ 210 yılları arasında hüküm sürdü. Bölgeyi tek bir imparatorluk altında birleştirmesiyle; ölçü birimlerini, yazıyı ve parayı standartlaştırmasıyla; önemli siyasi ve toplumsal reformlar yapmasıyla ve otoriter bir yönetim kurmasıyla tanınıyor.
Han Hanedanı’nın kurucusu olan İmparator Gaozu, Qin Shi Huang’dan sonra tahta geçti. Bir köylü olarak doğan Gaozu, sonunda bir isyanı başarıyla yöneterek imparator oldu. MÖ 202 ile MÖ 195 yılları arasında hüküm sürdü; vergileri düşürdü, diğer isyanları bastırdı ve imparatorluğu genişleterek onu dünyanın en büyüklerinden biri haline getirdi.
İmparator Han Wudi, Han Hanedanı’nın bir diğer önemli hükümdarıydı ve MÖ 141 ile MÖ 87 yılları arasında tahta kaldı. Antik Çin felsefesi olan Konfüçyüsçülüğü imparatorluğun resmi ideolojisi haline getirdi. Onun yönetimi altında imparatorluk çok güçlü ve zengin hale geldi.
Konfüçyüs, öğretileri Konfüçyüsçülük olarak bilinen eski bir Çin filozofuydu. Bunlar eski Çin kültürü için son derece önemli hale geldi ve bugün hala çok etkili. C: Wikimedia Commons
Konfüçyüs kimdi?
Konfüçyüs, öğretileri Konfüçyüsçülük (Konfüçyanizm) olarak bilinen ünlü bir Çinli filozoftu. MÖ 551 ile MÖ 479 yılları arasında, Zhou Hanedanı döneminde ve antik Çin’in büyük karışıklık yaşadığı bir çağda yaşamıştı. Konfüçyüsçülük; nezaket, doğruluk, toplumsal düzen, bilgelik ve dürüstlük gibi değerlerle mükemmelliğe ulaşmayı öğretiyordu. Bazı kişiler bunun bir din olduğunu sansa da, aslında daha çok bir yaşam biçimiydi.
Konfüçyüs’ün ölümünden yüzlerce yıl sonra, İmparator Han Wudi, MÖ 2. ve 1. yüzyıllarda Konfüçyüsçü değerleri teşvik etti. Bu felsefe yalnızca Çin’de değil, Doğu Asya genelinde de büyük etki yarattı ve günümüzde hâlâ bölge kültürünü etkilemeye devam ediyor.
Live Science. 23 Mayıs 2025.
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >