Blog
Günlükteki Leke, Kutup Araþtýrmacýsýnýn Son Saatlerini Aydýnlattý
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumGünlükteki Leke, Kutup Araþtýrmacýsýnýn Son Saatlerini Aydýnlattý
Bir kutup araþtýrmacýsý, donmuþ bir Grönland maðarasýnda soðuktan ve açlýktan ölmek üzereyken, günlüðünün son yazýsýna siyah leke bulaþtýrdý. Yüzyýldan fazla bir zaman sonra bu leke, ölen adamýn son saatleriyle ilgili tatsýz detaylar ortaya çýkardý
Jørgen Brønlund isimli bu adam, Grönland’te doðan bir eskimoydu ve Grönland’in Kuzeydoðu kýyýsýna yapýlan Danimarka Keþif Gezisindeki üç kiþilik bir takýmýn üyesiydi. Danimarka Keþif Gezisi, Danimarkalý etnograf Ludvig Mylius- Erichsen tarafýndan 1906 ile 1908 yýllarý arasýnda yürütüldü. Brønlund, 1907 yýlýnýn Kasým ayýnda ölmüþtü, takýmýn donan son üyesiydi, ayný zamanda bedeni ortaya çýkarýlan tek kiþiydi.
Son düþüncelerini bir günlüðe yazmýþtý, son sayfada bir leke vardý. Araþtýrmacýlar, yakýn zamanda lekenin geliþmiþ analizlerini yaptýlar. Araþtýrmaya göre leke yanmýþ kauçuk, dýþký ve yað içeriyordu. Bilim insanlarý, yeni bir araþtýrma sonucunda bu izlerin Brønlund’un donmadan ve açlýktan ölmeden önce hayatýný kurtaracak bir yakýt yakmak için çaresiz ve baþarýsýz giriþimlerini gözler önüne serdiði belirttiler.
Brønlund, Grönland’ten üslerine dönmek için karasal buzulun üzerinde seyahat ederken hayatýný kaybetti. Brønlund’ýn günlüðüne göre kendisi deponun yakýnlarýnda bir maðaraya girmeyi baþardýðýnda, keþfin haritacýlarý Mylius-Erichsen ve Niels Peter Høeg Hagen açýkta kaldýklarý ve yorulduklarý için çoktan ölmüþtü.
Jørgen Brønlund, 1907’de Grönland’teki talihsiz bir keþif gezisinde soðuktan ve açlýktan öldü. C: Det Kongelige Bibliotek
1908’de Ýskoçya Jeografi Dergisinde yayýmlanan bir rapora göre günlüðün son kasvetli yazýsýnda “Buraya küçülen ay zamanýnda ulaþtým ve daha fazla ilerleyemedim, çünkü ayaklarým donmuþtu ve etraf çok karanlýktý. Diðerlerinin bedeni fiyordun ortasýnda kaldý.” yazýyordu. Brønlund’ýn bedeni ve günlüðü, 1908 yýlýnýn Mart ayýnda baþka keþif gezginleri tarafýndan bulundu; bedenini bulunduðu yere gömdüler, günlüðünü ise Kopenhag’ta Royal Kütüphane’deki koleksiyona eklediler.
Yeni araþtýrmaya göre Brønlund’in günlüðün son sayfasýndaki imzasýnýn altýnda “yapýþmýþ siyah bir leke” vardý. Güney Danimarka Üniversitesi Fizik, Kimya ve Eczacýlýk bölümünde profesör olan araþtýrmanýn baþ yazarý Kaare Lund Rasmussen, bu gizemli iþaretin 1933’te isimsiz bir araþtýrmacýnýn herhangi bir izni olmadan analiz için onu gizlice kazýmasýna sebep olacak kadar çekici olduðunu söylüyor.
Rasmussen, “Leke, inceleme için hemen Danimarka Ulusal Müzesine götürüldü. Bu kiþi için hiçbir getiri ya da kazanç saðlamýyordu. Þimdilerde örnekleri yazýlý izin olmadan analiz edemiyoruz fakat o zamanlar tamamýyla farklýydý.” diyor.
O zamanlar, Ulusal Müze’nin Doðal Bilimler Birimiyle birlikte uzmanlar, bu tuhaf lekenin kimyasal yapýsýný çözümleyemediler. Yeni çalýþmada, bilim insanlarý, lekeyi atom seviyesinde incelemek ve kimyasal elementlerini saptamak için X-ray floransý (XRF) ve indüktif olarak eþleþmiþ plazma kütle spektrometrisi (ICP-MS) gibi 1990’larda olmayan bir teknolojiyle lekeyi yeniden incelediler.
Araþtýrmacýlar kömürleþmiþ parçada karbon ile birlikte kalsiyum, titanyum ve çinko buldular. Fakat Rasmussen, bu üçlünün, Kuzeydoðu Gönland’teki hiçbir taþ formasyonunda bulunmadýðýný söylüyor. Lekenin daha sonraki analizleri, bu elementleri içeren kalsit, rutil ve zinkit minerallerini de tanýmlayarak bulmacanýn çözülmesini saðladý. Günlükteki lekenin yanmýþ kauçuk içerdiðini gösteren bu mineraller, lastik üretiminde dolgu olarak kullanýlýyordu. Araþtýrmaya göre bu kauçuðun Brønlund’ýn yakmaya çalýþtýðý benzin ocaðýndaki yanmýþ bir contadan gelme olasýlýðý çok yüksekti.
Araþtýrmacýlar, ayrýca üç grup organik bileþik buldular: yaðlar- bitkisel, hayvansal yað ve balýk/balina yaðý gibi- petrol ve insan dýþkýsý (bu ciddi ve çaresiz durumunda, Brønlund ocaðý ateþlemek için kendi dýþkýsýný kullanmýþ olmalý).
“O anlarda, Brønlund haftalarca aç kalmýþtý, kapasitesinin çok daha ötesinde bitkindi ve donuyordu.” diyor bilim insanlarý. “bu küçük maðarada, önden tutuþturmak ve ocaðý ateþlemek için depodaki kibritleri yakmaya çalýþýrken elleri titriyor olmalýydý.”
Bu tarz ocaklar, ateþlenmeden önce alkolle tutuþturulur, ancak depoda hiç alkol yoktu. Yazarlar, Brønlund’ýn bulabileceði herhangi bir þeyle ocaðý tutuþturmaya kalkýþtýktan – ve muhtemelen baþarýsýz olduktan sonra- günlüðüne bu lekeyi býrakmýþ olabileceðini ve lekedeki dýþkýnýn varlýðýnýn ise son sýkýntýlý günlerindeki vahim olaylarýn ve yetersiz koþullarýn habercisi olabileceðini raporladý.
www.arkeofili.com
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >