Blog
Herculaneum: Pompeii ile Ayný Kaderi Paylaþan Komþu Þehir
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumHerculaneum: Pompeii ile Ayný Kaderi Paylaþan Komþu Þehir
Pompeii’nin tarihi o kadar büyüleyici ki, bugün bile ismi insanýn içinde duygusal bir tepki uyandýrýyor. Ancak Pompeii, Vezüv Yanardaðý’nýn patlamasýyla korunan tek Antik Roma kenti deðil. Napoli ve Pompeii’nin ortasýnda, biraz farklý bir kaderi izleyen daha küçük, daha zengin Herculaneum kenti yer alýyor.
MS 79’da, Vezüv Yanardaðý patladý. Stratosfere yaklaþýk 16 km’lik bir kül ve süngertaþý bulutu göndererek patlamanýn baþlangýcýný iþaret etti. Pompeii volkanik kül ve süngertaþý tarafýndan kuþatýldý, ancak batýdan esen rüzgar nedeniyle Herculaneum patlamanýn ilk aþamasýndan kurtuldu. Sonuç olarak, kalýntýlarý daha iyi korunmuþ olan ve Antik Roma yaþamýna baþka bir bakýþ sunan antik bir þehir günümüze kadar ulaþtý.
Antik Roma’da Herculaneum yerleþmesi
Antik geleneðe göre, Herculaneum’un adý, Yunan kahramaný Heracles’e (veya Hercules’e) dayanýyor. Bununla birlikte, Pompeii ve Herculaneum, orta Ýtalya’daki Osci halký, Etrüskler ve Samnitler de dahil olmak üzere, MÖ 89’daki Sosyal Savaþ’ýn zirvesinde Roma egemenliðine girene kadar, farklý güçlerin yönetiminden geçtiler.
Patlamadan önce, Vezüv Yanardaðý’nýn eteklerinde bulunan þehirler, geliþen Roma yerleþimleriydi. Pompeii eskiden, Akdeniz havzasýna ve Roma yollarýna olan yakýnlýktan yararlanan çok sayýda tüccar ve imalatçý da dahil olmak üzere 20.000 nüfuslu bir þehirdi. Pompeii ayný zamanda, þehir merkezinin dýþýnda, yanardaðýn yakýnýndaki zengin topraklardan yararlanan baþarýlý üzüm baðlarýna ve meyve bahçelerine sahipti.
Buna karþýlýk, Herculaneum bir ticaret yerine daha çok bir eðlence yeriydi. Nüfusu daha azdý, yaklaþýk 5.000 kiþiden oluþuyordu, ancak yaz aylarýnda zengin Romalý ailelerin deniz kenarýndaki villalarýna gelmeleriyle nüfus artýyordu. Herculaneum’un günümüze ulaþan mimarisi, zengin Roma yerleþimlerinin tüm ayýrt edici özelliklerini içeriyor: zengin villalar, topluma su saðlamak için karmaþýk bir su sistemi ve lüks hamam evleri.
Yanardað Patlamasý
Kayýtlara göre, Vezüv Yanardaðý’ný çevreleyen alan, doðrudan volkanik patlamaya yol açan bir dizi küçük depremle sarsýlýyordu. Bununla birlikte, þehirde yaþayanlar rastgele oluþan sismik harekete alýþmýþlardý ve antik Romalýlarýn Vezüv’ün yanardaðý olduðunu bile bildiklerine dair hiçbir gösterge bulunmuyor.
24 Aðustos 79’da, öðle vaktinden hemen sonra meydana gelen felaketi kimse tahmin etmiyordu. Vezüv Yanardaðý patladý ve gökyüzüne büyük bir kül ve süngertaþý bulutu yayýldý. Genç Pliny, tarihçi Tacitus’a bir mektupta þunlarý yazdý: “Yanýcý maddelerle yüklü karanlýk ve korkunç bir bulut aniden patladý ve ilerledi. Bazýlarý kendi kaderlerine aðladý. Diðerleri ölmek için dua etti. “
Pompeii ve orada yaþayan insanlar, olay anýnda enkaz altýnda kaldý. Pompeii’den dehþet içinde kaçabilenler oldu. Ancak yaklaþýk 2.000 kiþi, patlamayý bitmesini ümit ederek kasabada kaldý.
Batýdan esen rüzgar nedeniyle, Herculaneum patlamanýn ilk aþamasýndan kurtuldu ve orada yaþayan insanlarýn kaçmasý için zaman saðladý ve þehrin altyapýsýna verilen zararý en aza indirdi. Ancak en nihayetinde Herculaneum ve Pompeii, yoluna çýkan herkesi ve her þeyi gömen ayný kül bulutuna yenik düþtü.
Herculaneum’u kaplayan kül kömürleþti, böylece çatýlarýn, yataklarýn ve kapýlarýn ahþabýný korurken, yiyecek gibi organik materyali de korudu.
Patlamadan sonrasý
Felaket olayýndan sonra, yüzyýllar boyunca Herculaneum ve Pompeii kasabalarý kül altýnda kaldý ve tarih tarafýndan unutuldu. 1738’de Herculaneum, Ýki Sicilya Kralý’nýn himayesinde bir Ýspanyol mühendis tarafýndan düzgün bir þekilde kazýldý. On yýl sonra Pompeii keþfedildiðinde, Pompeii’nin daha ince enkaz katmanlarý nedeniyle ortaya çýkarýlmasý çok daha kolay olduðu için Herculaneum kazýlarý durdu. Herculaneum’da 20 metre kadar enkaz bulunurken Pompeii’de 4 metre enkaz bulunuyordu.
Zaman geçtikçe, her iki alan da yavaþ yavaþ gün yüzüne çýkarýldý ve arkeologlar, bu Roma kentlerinin ne ölçüde korunduðunun farkýna vardýlar. Ýnsanlar ilk kez antik Roma döneminden tüm binalarý, gündelik nesneleri ve freskleri gördüler. 1863’te arkeolog Giuseppe Fiorelle, Pompeii’nin külünde oluþan insan þeklindeki boþluklarý keþfetti.
Herculaneum’un korunmasýnýn doðasý gereði, þehirde kurbanlar yoktu, bunun yerine, kazý ekipleri deniz duvarýnýn yakýnýnda can veren yaklaþýk 400 kiþinin iskeletlerini buldular.
Bugün, Herculaneum’un sadece yüzde 15’i ortaya çýkarýlmýþ durumda ancak bu küçük bölümde bile ziyaretçiler freskler, mozaikler ve renkli mermer kaplamalarla dekore edilmiþ lüks Roma villalarýný (bazýlarýnýn çatýlarý bile duruyor) görebiliyorlar. Bunlarýn en ünlüsü ve en görkemli olaný, adýný 1.800’den fazla papirüs parþömeni içeren kütüphanesinden alan ve hepsi patlamanýn ýsýsýyla kömürleþen “Papirî Villasý”.
Bugün Herculaneum’u Ziyaret Etmek
Her yýl 2,5 milyon insan UNESCO dünya mirasý olan Pompeii’nin kalýntýlarýný ziyaret ediyor ve kasabanýn keþfedilmemiþ kalýntýlarýný geziyor. Nispeten, daha küçük, daha az bilinen Herculaneum kasabasý yýlda yaklaþýk 300.000 ziyaretçi alýyor ve bu da onu Ýtalya’nýn birçok turistik cazibe merkezi arasýnda gizli bir mücevher haline getiriyor. Minimal kalabalýða ve sakin bir atmosfere sahip Herculaneum, mükemmel koruma altýndaki antik Roma kasabasý kesinlikle görülmeye deðer.
www.arkeofili.com
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >