Blog
Homo erectus, Endonezya’da 108.000 Yýl Öncesine Kadar Yaþamýþ
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumHomo erectus, Endonezya’da 108.000 Yýl Öncesine Kadar Yaþamýþ
Erken bir insan türü olan Homo erectus, 108.000 yýl öncesine kadar Java, Endonezya’da hayatta kalmýþ ve Denisovalýlarla çiftleþmiþ olabilir.
Homo erectus o kadar yakýn zamana kadar yaþadý ki, gizemli Denisovalýlar gibi daha yeni insan türleriyle çiftleþmiþ olabilir.
Homo erectus’un ne zaman neslinin tükendiði belirsiz. Þimdi ise bilinen en yeni kalýntýlarýn yeniden analiz edilmesi, yok oluþ tarihi hakkýnda yeni fikirler veriyor.
Homo erectus, cinsimiz Homo’daki ilk türlerden biriydi. Yaklaþýk 2 milyon yýl önce Afrika’da evrimleþti, sonra Avrupa ve Asya’ya yayýldý. Daha önceki türlerle karþýlaþtýrýldýðýnda, Homo erectus göreceli olarak büyük beyinlere sahipti ve aletlerini ustaca kullandý (her iki açýdan da Neandertaller ve modern insanlar gibi daha sonraki gruplar tarafýndan aþýlmasýna raðmen). Ek olarak Homo erectus bizim doðrudan atamýz olabilir.
Homo erectus, modern insanlar Java’ya ulaþmadan önce yok oldu, bu nedenle iki türün yollarýnýn kesiþmiþ olmasý muhtemel deðil. Bu durum, nesillerinin tükenmesinde parmaðýmýz olmadýðý anlamýna geliyor.
Türlerinin son örneði
Bilinen son Homo erectus, Ngandong, Java’daki Solo Nehri yakýnýnda yaþýyordu. Kalýntýlar 1930’larda keþfedildi, ancak bilim insanlarý o zamandan beri bu kalýntýlarý tarihlemek için uðraþýyor.
Önceki çalýþmalar, Homo erectus’un türlerimizle ayný dönemde yaþamýþ olabileceðine iþaret etmiþti, ancak þimdi çoðu bilim insaný bunun böyle olmadýðý konusunda hemfikir.
2011 yýlýnda Susan Antón liderliðindeki bir ekip, son Homo erectus’un 143.000 ila 546.000 yýl önce yaþadýðý sonucuna vardý; önemli ölçüde daha yaþlý. Çok büyük bir belirsizlik sýnýrý olsa da, bu tarih bölgeye modern insanlar gelmeden önceydi.
Þimdi ise Kira Westaway liderliðindeki bir ekip bu tarih aralýðýný daralttý. Kilit nokta, fosillerin nehir tarafýndan oluþturulan bir dizi terastan birinde bulunmasýydý. Daha yüksek teraslar daha yaþlý ve daha alçak teraslar daha gençti. Bu nedenle teraslarýn her birini tarihleyerek kalýntýlar için olasý yaþlarýn bir aralýðýný tespit edebiliyorlardý.
Westaway, “Ngandong yaþýný üst ve alt maksimum yaþ aralýðý ile etkili bir þekilde sýnýrlandýrabiliyorsunuz. Bu, Ngandong’u manzarada oturduðu yere sabitlemek için yapmaya çalýþtýðýmýz þeydi.” diyor.
Bu yöntem, diðer tarihleme yöntemleriyle birlikte, Homo erectus’un yaþýný 117.000 ila 108.000 yýllarý arasýna sýnýrlaya izin verdi. Westaway buna “Ngandong kanýtý için inandýrýcý bir zaman çizelgesi.” diyor.
Antón, “Bu çok önemli bir site ve tekrar ziyaret edilerek çok ayrýntýlý bir þekilde araþtýrýlmasý gerçekten harika.” diyor. Ancak, “süper-kesin” tarihin dikkatli kullanýlmasý gerektiðini, çünkü kullanýlan tarihleme yöntemlerinin her birinin ham verileri yorumlamak için çok fazla modelleme gerektirdiðini söylüyor.
Kaçýnýlmaz buluþma
Þu anda modern insanlarýn Java’da o kadar erken bir tarihte var olduðuna dair bir kanýt yok.
Westaway, “Birisi çok daha eski bir modern bir insan yeri bulursa, bu birkaç yýl içinde deðiþebilir.” diyor. Yine de, þimdilik bu iki türün hiç tanýþmadýðýný düþünebiliriz. Bu, çiftleþemeyecekleri anlamýna gelir ve Homo erectus’un yok olmasýndan insanlarýn sorumlu olduðunu düþünmek için hiçbir neden yok.
Ancak bu tarihler, Denisovalýlarla potansiyel bir örtüþme olabileceði olasýlýðýný artýrýyor. Denisovalýlar, DNA elde edilen bir avuç kalýntýdan biliniyor. Asya’da dolaþýyorlardý ve Çin ve Güney Doðu Asya’daki insanlarýn atalarýyla çiftleþmiþlerdi.
Westaway, “Güneydoðu Asya’ya gelmiþ ve Homo erectus ile etkileþime girmiþ olma ihtimalleri yüksek.” diyor. Muhtemelen Denisovalýlar Homo erectus’a karþý üstün çýktýlar, ancak bunun bir kanýtý yok.
Birbirine karýþmýþ olmalarý da bir olasýlýk. Anton, “Sanýrým zaman dilimi ve coðrafi konum göz önüne alýndýðýndan bundan bahsetmek neredeyse kaçýnýlmaz.” diyor.
New Scientist. 18 Aralýk 2019.
Makale: Yan Rizal, Kira E. Westaway et al. 2019. Last appearance of Homo erectus at Ngandong, Java, 117,000–108,000 years ago. Nature.
www.arkeofili.com
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >