Blog
İkiztepe’de Midye Katmanı: 4 Bin Yıl Önce Su Ürünleri Ekonomisi
Bu yılki kazılarda ulaşılan en dikkat çekici bulgu, yeşil renkli milli toprak içinde yoğun midye kabuklarının yer aldığı katman oldu.
www.arkeolojikhaber.com
Samsun’un Bafra ilçesindeki İkiztepe Höyüğü’nde bu yıl gerçekleştirilen kazılarda, milattan önce 4. binyıla tarihlenen yoğun midye kabuğu tabakasına ulaşıldı. İstanbul Üniversitesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi ve kazı başkanı Doç. Dr. Aslıhan Beyazıt, midye kabuklarının günümüzde hâlâ tüketilen “Akdeniz midyesi” türüne ait olduğunu belirtti. Bulgular, İkiztepe’de bir dönem beslenme ekonomisinin önemli ölçüde su ürünlerine dayandığını ortaya koyuyor.
Yarım Asrı Aşan Kazılar
İkiztepe Höyüğü, Samsun’un Bafra ilçesine bağlı İkiztepe köyü sınırlarında yer alıyor ve Karadeniz arkeolojisinin en önemli merkezlerinden biri olarak kabul ediliyor. 1970’li yıllarda başlayan kazılar, 51 yıldır kesintisiz devam ediyor. Bugüne kadar çıkarılan 15 binin üzerinde buluntu, yerleşimin M.Ö. 4500-2000 yılları arasında aralıksız sürdüğünü gösteriyor. İkiztepe, bu uzun süreçte Anadolu’nun kuzeyinde kültürel, ekonomik ve çevresel değişimlerin izlenebildiği nadir merkezlerden biri olma özelliğini taşıyor.
M.Ö. 4. Binyılda Midye Tüketimi
Bu yılki kazılarda ulaşılan en dikkat çekici bulgu, yeşil renkli milli toprak içinde yoğun midye kabuklarının yer aldığı katman oldu. Doç. Dr. Aslıhan Beyazıt, kabukların İstanbul Teknik Üniversitesi’nde yapılan analizlerle günümüzde de tüketilen “Akdeniz midyesi” türüne ait olduğunun anlaşıldığını açıkladı. Bu bulgu, İkiztepe halkının beslenme ekonomisinde belirli dönemlerde su ürünlerinin ön plana çıktığını gösteriyor. Daha önceki araştırmalar, Kızılırmak Deltası’nda yerleşime yakın lagünlerin bulunduğunu ortaya koymuştu. Bu lagünlerden midyelerin, toprağıyla birlikte yerleşime taşındığı ve belirli alanlarda yoğun kabuklu tabakaların oluştuğu düşünülüyor.
Çevresel ve Sosyoekonomik Yansımalar
Midye kabukları, yalnızca beslenme alışkanlıklarına değil, aynı zamanda çevresel koşullara dair de önemli ipuçları sunuyor. Kızılırmak Deltası’nın zengin su kaynaklarının, İkiztepe toplumunun yaşam biçimini ve beslenme pratiklerini doğrudan etkilediği anlaşılıyor. Su ürünlerine dayalı gıda ekonomisi, çevresel değişikliklere bağlı olarak farklı dönemlerde önem kazanmış olabilir. Bu tür buluntular, iklim değişikliklerinin ve çevresel koşulların toplum yapısı üzerindeki etkilerini anlamak açısından büyük önem taşıyor. Böylece arkeolojik veriler, yalnızca geçmişin kültürel yönünü değil, aynı zamanda ekolojik bağlamını da aydınlatıyor.
Disiplinlerarası Araştırmalara Açılan Kapı
Kazı başkanı Doç. Dr. Beyazıt, İkiztepe’nin önemini yalnızca arkeolojik buluntularla değil, aynı zamanda disiplinlerarası çalışmalara olan katkısıyla değerlendirdi. Arkeoloji, jeoloji, biyoloji ve iklim bilimlerinin ortak verilerinden yararlanarak besin ekonomisindeki değişimlerin, çevresel koşulların ve toplumsal yapıların daha kapsamlı biçimde anlaşılabileceğini vurguladı. Özellikle midye kabuklarının analizi, geçmiş toplumların doğal kaynakları nasıl kullandığını ve bu kaynakların sosyal düzen üzerindeki etkilerini ortaya çıkarıyor. Bu yaklaşım, İkiztepe’nin yalnızca bölgesel değil, aynı zamanda Anadolu’nun tarih öncesi yaşamına dair küresel ölçekte veri sağlayan bir merkez olduğunu kanıtlıyor.
Sonuç
İkiztepe Höyüğü’nde gün yüzüne çıkarılan midye katmanı, Anadolu’da M.Ö. 4. binyılda su ürünlerinin beslenme kültürü içindeki yerini ortaya koyuyor. Bu bulgu, yalnızca günlük yaşam pratiklerine ışık tutmakla kalmıyor, aynı zamanda çevresel ve toplumsal dönüşümlerin anlaşılmasına da katkı sağlıyor. Yarım asrı aşkın süredir sürdürülen kazılar, disiplinlerarası yaklaşımlarla birleşerek bölgenin tarih öncesi yaşamını çok boyutlu şekilde aydınlatmaya devam ediyor.
AA İlyas Gün
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >