Blog
Kas27
Ýran’da Ýslam medeniyetinin altýn devrine ait ‘Kabus Kümbeti’
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumÝran’da Ýslam medeniyetinin altýn devrine ait ‘Kabus Kümbeti’...
Ýran‘ýn Türkmensahra bölgesinde Ziyari Hanedanlýðý‘ndan kalma en önemli tarihi yapý niteliðindeki Kabus Kümbeti, Ýslam medeniyetinin altýn devrine ait bir anýt olarak asýrlara meydan okuyor.
UNESCO Dünya Mirasý Listesi’nde yer alan Kabus Kümbeti, Abbasi halifeliðine baðlý Ziyari Hanedanlýðý Emiri Kabus bin Veþmgir’in talimatýyla 1006 yýlýnda inþa edilmiþ.
Ýran’ýn Gülistan eyaletine baðlý Sünni Türkmen kenti Günbed-i Kabus‘a adýný veren bin yýllýk kümbet, mimari özellikleri ve yapý malzemeleriyle dikkati çekiyor.
Dünyanýn en yüksek tuðla yapýsý
Kýrmýzý tuðla taþý ve kireçten yapýlan kümbet, yaklaþýk 15 metrelik bir tepenin üzerinde 53 metre yüksekliðe sahip. Silindirik gövdesi 10 köþeli yýldýz þeklinde tasarlanmýþ.
Baþkent Tahran’a baðlý Rey þehrinde bulunan Tuðrul Kümbeti’yle benzerlik gösteren kule, geleneksel Selçuklu ve Ýslam mimarisinin özelliklerini taþýyor.
Dünyanýn en yüksek tuðla yapýsý kabul edilen ve 2012 yýlýnda UNESCO Dünya Mirasý Listesi‘ne alýnan Kabus Kümbeti, yerli ve yabancý turistlerin de yoðun ilgisini çekiyor.
Ýslam medeniyetinin altýn çaðýnýn bir eseri
Dünya Mirasý Kabus Kümbeti Araþtýrma Merkezi Müdürü Abdulmecit Nurtekani, AA muhabirine yaptýðý açýklamada, kümbetin Ýslam dünyasýnýn altýn çaðýna ait en önemli eserlerden biri olduðunu belirtti.
Nurtekani, “Kulenin inþasýnda kullanýlan bilim ve teknoloji çok ileri bir seviyeye iþaret ediyor. Mimarlýk ve tarihi üzerine araþtýrma yapan uzmanlar, Kabus Kümbeti’ni Ýslam medeniyetinin altýn çaðýnýn bir þaheseri olarak nitelendiriyor.” diye konuþtu.
Kulenin dilimlerinde kûfi yazýyla iþlenmiþ kitabelerde “Haza el-kasr el-ali” ifadesinin yer aldýðýna dikkati çeken Nurtekani, þunlarý anlattý:
“Kasr kelimesi kireç ile inþa edilen yapýlar için kullanýlýyor. Burada kümbetin ne kadar hikmetli bir bakýþ açýsýyla inþa edildiðini görüyoruz. Mesela Bismillah lafzý doðu yönüne yazýlmýþ ve ayný dilimin tepesinde pencere yer almaktadýr. Bu çok derin bir anlayýþýn eseridir. Bunun yapým emrini veren yöneticinin de çok derin bir birikime ve geniþ bir ufka sahip olduðunu anlýyoruz. Bu eser ayný zamanda tarihimizde ne kadar büyük bir medeniyete sahip olduðumuzu da göstermektedir.”
Günbed-i Kabus Kaymakamý Abdulkadir Kerimi de kümbetin dünyanýn tuðladan yapýlmýþ en yüksek kulesi olduðunu ifade etti.
Tarihi kulenin daha çok yabancý turistlerin ilgisini çektiðini belirten Kerimi, 2012’de UNESCO Dünya Mirasý Listesi’ne alýnmasýnýn ardýndan yerli ziyaretçilerin de arttýðýný söyledi.
Kerimi, Kabus Kümbeti’nin dýþýnda Türkmen halýsýnýn da “en güzel, kaliteli ve kullanýþlý el dokuma ürünü” olarak kabul edilmesi için çalýþma yürüttüklerini kaydetti.
Ziyariler kimdir ?
Adýný kurucusu Merdavic’in babasý Ziyar Verdanþah’tan alan Ziyariler, 927 yýlýndan itibaren Hazar Denizi’nin güneydoðusunda varlýk gösterdi.
Önceleri Abbasi halifeliði ve Gaznelilere baðlý mahalli bir hanedanlýk olan Ziyariler, Selçuklu Hükümdarý Tuðrul Bey’in (1037-1063) Taberistan (Mazenderan) ve Gürgan’ý hakimiyeti altýna aldýðý 1042’den itibaren Büyük Selçuklu Ýmparatorluðu’na baðlý olarak hüküm sürmeye devam etti.
Ziyariler, 1090’da Hasan Sabbah’a baðlý Ýsmaililer tarafýndan ortadan kaldýrýldý.
Ýslam tarihinde týp ve felsefe alanýndaki eserleriyle bilinen Ýbni Sina ile astronomi, matematik, doða bilimleri, coðrafya ve tarih konusunda birçok önemli çalýþmaya imza atan El-Biruni, Ziyarilerin sarayýnda yetiþmiþtir.
(AA)-www.arkeokultur.com
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >