Blog

Tekneler binlerce yıl önce sökülmüştü ancak şimdi yeniden inşa edildi. C: Wikimedia Commons

1954 yılında, Mısırlı arkeolog Kamal el-Mallakh, Gize’deki Büyük Piramit’in güney tarafının altında yaptığı kazılarda olağanüstü bir keşfe imza attı. Kireçtaşı bloklarla dikkatle kapatılmış, kaya içine oyulmuş iki büyük çukurun içinde, gökyüzünde her gün yaptığı yolculukta güneş tanrısı Ra’nın bindiğine inanılan efsanevi “güneş kayıklarına” benzeyen iki muazzam tekne yatıyordu.

Khufu Gemileri olarak bilinen bu iki tekne, ikonik piramidi inşa ettiren firavun Khufu’nun (Keops) onuruna gömülmüş olabilir. Ancak Mısırbilimciler hâlâ bu teknelerin işlevinden tam olarak emin değil. Bugün için en yaygın kabul gören teori, bu teknelerin hiçbir zaman bu dünyada kullanılmak üzere tasarlanmadığı, Khufu’nun ölümünden sonra Ra’ya dönüşüp kendi güneş yolculuğuna çıkmasını sağlamak için sembolik olarak gömüldüğü yönünde.

Bununla birlikte, bazı araştırmacılar bu güneş teknelerinin binlerce yıl önce gerçekten Nil Nehri’nde yüzmüş olabileceğini, Khufu’nun cenazesinde kullanılmış ya da yaşarken gerçekleştirdiği kutsal bir yolculukta filoya ait gemilerden biri olabileceğini öne sürüyor.

Bildiğimiz tek kesin şey şu: Her biri yaklaşık 43 metre uzunluğunda olan bu devasa tekneler, antik denizcilik mühendisliğinin gerçek birer harikası. Yeni analizlere göre tekneler, Lübnan’dan ithal edilen sedir ağacından inşa edilmişti. Bu ağaç, “üstün mekanik özellikleri, dayanıklılığı ve suya karşı dirençli yapısıyla” özellikle tercih edilmişti.

El-Mallakh tekneleri ilk keşfettiğinde, tekneler bilinçli şekilde sökülmüş ve parçaları dikkatle yer altındaki çukurlara istiflenmişti. İlk geminin 1.224 parçasının tamamını çıkarmak bir buçuk yıldan fazla sürdü. Sonrasında bu parça parça gemi, büyük bir özenle yeniden inşa edildi ve önce Gize’deki Güneş Gemisi Müzesinde sergilendi, ardından 2021 yılında Büyük Mısır Müzesi’ne taşındı.

İkinci teknenin çıkarılması ise çok daha zorlu oldu ve 2009 yılına kadar orijinal çukurunda kapalı şekilde kaldı.

Her iki güneş teknesi de artık yeniden birleştirildiğinden, araştırmacılar antik Mısır gemi yapımcılarının yetenekleri hakkında büyüleyici yeni bilgiler edinmiş durumda. Örneğin, Khufu’nun tekneleri, tek bir çivi bile kullanılmadan inşa edilmişti. Geminin büyük ahşap plakaları, bir yapbozun parçaları gibi tam oturacak şekilde kesilmiş, parçalar bir araya getirilirken su sızdırmazlığı sağlayan karmaşık ip bağlama teknikleri kullanılmıştı.

Khufu’nun MÖ 2.589 ila 2.566 yılları arasında hüküm sürdüğü göz önüne alındığında, bu gemilerin ne kadar ustalıkla yapıldığı daha da hayret verici hale geliyor. Sadece bakır ve çakmaktaşı aletler kullanarak çalışan işçiler, günümüzün gemi ustalarının bile gurur duyacağı bir sonuç ortaya koymuştu.

Yaklaşık 4.500 yıllık olan bu yeniden monte edilmiş güneş tekneleri, dünyada bilinen en eski ve sağlam kalmış tekneler. Her ne kadar kimse onları tekrar suya indirmeyi planlamasa da, bu teknelerin bugün bile yüzebilecek durumda oldukları düşünülüyor. Ancak, gerçekten Nil ya da başka bir su yolunda seyretmeleri için mi yapıldıkları, hâlâ cevabı bilinmeyen bir soru.

IFL Science. 7 Nisan 2025.

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >