Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Eski Çað Dilleri ve Kültürleri Bölümü öðretim üyesi Prof. Dr. Fatih Onur baþkanlýðýnda, antik Likya bölgesinde gerçekleþtirilen yüzey araþtýrmalarýnda iki tarafýn davalýk olduðu daðýn günümüzde hangi dað olduðu anlaþýldý.

Yazýttaki bilgilerden yola çýkýldý

1993 yýlýnda Letoon’da bulunan ve MÖ 160-150 arasýna tarihlenen bir yazýttan, kuzey Lykia’da Masa adlý bir dað olduðu biliniyordu. Ayný dað ayrýca, Caesar ve Lykia arasýnda MÖ 46 yýlýnda yapýlan müttefiklik anlaþmasýnda da Lykia’nýn kuzey sýnýr hattýndaki noktalardan bir tanesi olarak geçiyordu.

Letoon yazýtý; Lykia Birliði ve Oinoanda’daki Termessos arasýnda yapýlan bir sýnýr anlaþmasýný içeriyordu. Oinoanda’daki Termessos MÖ 3. yüzyýlda Pisidia Termessos’undan Oinoanda’ya gelen kolonistler tarafýndan kurulmuþtu. Pisidia Termessos’unun ayný politika çerçevesinde Lykia’nýn kuzeyinde kalan bazý yerleþimlerde de etki gösterdikleri biliniyor.

Antik davaya konu olan dað

Oinoanda’ya yerleþen Termessoslular ilerleyen dönemlerde Lykia’nýn kuzey sýnýrýný zorlamaya baþladýlar ve durum iki tarafýn savaþmasýna bile neden olabilecek sýnýr çatýþmalarý çýkarmaktaydý.

Masa Daðý da bu sýnýr çatýþmasýnda oldukça önem kazanmýþ, hatta yazýtta en önemli ve en uzun kýsmý kaplamýþtý. Letoon’da bulunan bu yazýt, iki tarafýn Kos’ta görülen bir dava neticesinde ulaþtýðý mutabakat metnini içeriyor.

Termessoslular, Tlos ve Kadyanda halkýnýn kendi topraklarýndan transit geçiþ haklarý olmadýðýný ve buna yönelik tasarrufun kendilerinde olduðunu ve vergi vermeleri gerektiðini iddia etmiþti. Fakat sorun, Tlos ve Kadyanda özelinde kalamazdý, çünkü birlik üyeleri ve Lykia’nýn kuzey sýnýrlarýný teþkil ettiklerinden sorun doðrudan Lykia Birliði’ni ilgilendirmekteydi.

Sorun Roma senatosuna taþýndý

Söz konusu sýkýntý Lykia Birliði tarafýndan önce Roma Senatosu’na iletilmiþ, Roma da Knidos kentini sorunu çözmesi için görevlendirmiþti. Fakat Termessoslular sorunu o dönemlerde yasama sistemi güvenilir ve tarafsýz olduðuyla ünlenmiþ olan Kos mahkemesine taþýmýþlar ve böylece Knidoslularýn hakemlikleri de iptal edilmiþti.

Kos’taki davanýn sonuç maddelerine göre Termessoslular, Tlos ve Kadyandalýlarýn transit geçiþ hakkýna sahip olmasýný, Masa Daðý’nýn mülkiyetinin Tlos’a verilmesini kabul ederlerken, Lykialýlar da Termessoslularýn ekim-dikim ve inþa yapmadan daðýn kereste ve otlaklarýný kullanabileceklerini ve Termessoslulara muhtemelen daha önceki savaþlar ya da vergiler ile ilgili olarak da 25 talanton (yak. 600-700 kg) yeni Rodos gümüþü para ödemeyi kabul etti.

Bu anlaþma çerçevesinde Masa Daðý’nýn detaylý bir þekilde sýnýrlandýrýlmasý yapýlmýþ ve sýnýrlandýrma komisyonun tüm sýnýrlama faaliyeti yazýtta belirtilmiþti.

Hacýosman daðý çýktý

Anakaya üzerine iþlenen 18 adet sýnýr iþaretinin yaný sýra, yollar, vadiler, akarsular, bir dað geçidi, yaylalar, taþlýk alanlar gibi pek çok coðrafi tanýmlamalar da kullanýlarak dað etrafýnýn kapsamlý bir resmi sunulmuþtu. Ancak bu kadar detaya raðmen daðýn yeri tespit edilememiþti.Makale: Onur, F. 2020. The Location of Mount Masa on the Northern Border of Hellenistic Lycia. Gephyra, 19, 135-164.

Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >