Blog
Peru Çölünde Yeni Devasa Jeoglifler Keþfedildi
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumPeru Çölünde Yeni Devasa Jeoglifler Keþfedildi
Güney Amerika’da uydular ve insansýz hava araçlarýyla çalýþan arkeologlar, yeni Nazca Çizgileri ve düzinelerce baþka esrarengiz jeoglifler keþfetti.
Belirli bir þekle benzemeyen ve yeni keþfedilen bu jeoglifler, farklý zamanlarda ve farklý amaçlarla yapýlmýþ olabilir. C: Castillo
Bin yýldan fazla bir süre önce, güney Peru’nun yüksek rakýmlý çöllerine kazýnmýþ olan esrarengiz Nazca çizgileri, hayal gücümüzü zorlamaya devam ediyor. Bugüne kadar hakkýnda çok az þey bilinen ve bir ihtimal yaðýþlarla baðlantýlý olabilecek ritüel uygulamalarýn kalýntýlarý olan binden fazla jeoglifler (kelimenin tam anlamýyla, ‘zemin çizimleri’), Nazca bölgesinin kumlu topraklarýnda yer alýyor.
Þimdi ise drone’lar ile çalýþan Perulu arkeologlar, komþu Palpa bölgesindeki gizemli çöl anýtlarýnýn 50’den fazla yeni örneðini keþfettiler ve neredeyse insan gözüyle görülemeyecek kadar ince çizgilerin izlerini ortaya çýkardýlar.
Buna ek olarak, arkeologlar ilk kez drone’larla birlikte yerel olarak bilinen jeoglifleri araþtýrdýlar ve onlarý daha önce hiç görülmemiþ ayrýntýlarla haritalandýrdýlar.
Yeni bulunan çizgilerin bir kýsmý, bölgede MS 200 ila 700 yýllarý arasýnda hüküm süren Nazca kültürüne aitti. Ancak arkeologlar yeni çizgilerin birçoðunun, Nazca kültüründen daha önceki Paracas ve Topará kültürleri tarafýndan yapýlmýþ olabileceðinden þüpheleniyorlar.
Çoðu sadece tepeden görülebilen ikonik Nazca Çizgileri’nin aksine, eski Paracas jeoglifleri yamaçlara yapýlmýþtý ve dolayýsýyla aþaðýdaki köylerden görülebiliyordu. Bu iki kültür de farklý sanatsal konularý takip etmiþti: Nazca Çizgileri çoðunlukla çizgilerden veya çokgenlerden oluþurken, yeni keþfedilen Paracas figürlerinin çoðu insanlarý tasvir ediyordu.
Keþfi yapan arkeologlardan Luis Jaime Castillo Butters, “Bu figürlerin çoðu savaþçýlarý tasvir ediyor. Bunlar belli bir mesafeden görülebiliyordu, fakat zamanla tamamen silinmiþlerdi.” diyor.
Gökyüzünden ve uzaydan bir bakýþ
Yeni jeoglifler, Paracas kültürü ve Paracas ile Nazca arasýndaki geçiþi iþaret eden gizemli Topará kültürü hakkýnda önemli bilgiler veriyor. Ünlü Nazca çizgileri yapýlmadan yüzyýllar önce, bölgedeki insanlar devasa jeoglifler yapmayý deniyorlardý.
Peru Kültür Bakanlýðý’ndan arkeolog ve Nazca Çizgileri baþ restoratörü Johny Isla, “Bu, onun iþlevi ve anlamý hakkýnda yeni hipotezlerin kapýlarýný açan Nazca kültürünün ünlü jeogliflerinden, bin yýldan daha önce gelen bir gelenek olduðu anlamýna gelir.” diyor.
Ýronik olarak, yeni jeogliflerin keþfi, önceden bilinen Nazca Çizgileri’ne yönelik tehditler nedeniyle mümkün olabildi.
Aralýk 2014’te çevreci grup Greenpeace, protesto amaçlý bölgede düzenlediði eylemde, Nazca Çizgileri’ne ciddi zarar verdi. Ortaya çýkan skandal sonucu Peru, Isla ve restorasyon ekibinin iþe alýnmasýna yardým etmek için ABD’den bir hibe aldý.
Isla’nýn iþi olaðanüstü derecede zordu ve parça parça çýkarýlmýþ haritalar tarafýndan daha da zorlaþmýþtý. Isla’nýn meslektaþý Castillo, Peru’daki tahmini 100.000 arkeolojik siteden, sadece 5.000’inin doðru þekilde belgelendiðini söylüyor. Havadan ise çok daha azý haritalandýrýlmýþtý.
Castillo, arkeolojik sitelerin kataloglanmasý için drone’lar ve diðer hava haritalama teknikleri kullanmakta uzun süredir tecrübeliydi. Þimdi ise Isla ve Castillo, uzay arkeoloðu Sarah Parcak sayesinde çalýþacak çok daha fazla veriye sahipler.
Parcak, insanlarý, arkeolojik alanlar ve yaðma izleri için uydu görüntülerini analiz etmeye yönlendiren GlobalXplorer giriþimini kurdu. Platform ilk projesinde, Peru’nun uydu fotoðraflarýna bakmak için gönüllüleri davet etti.
Saklanmýþ jeoglifler
GlobalXplorer gönüllüleri, potansiyel arkeolojik alanlarý veya yaðma olaylarý olabilecek uydu verilerindeki potansiyel hedefleri iþaretlediðinde, Parcak, hedef bölgeleri Peru arkeologlarýna iletti. Bunun üstüne Castillo ve üç öðrencisi bir keþif seferi baþlattý.
Castillo’nun ekibi Aralýk 2017’de Nazca ve Palpa eyaletlerini ziyaret ettiðinde, GlobalXplorer gönüllülerinin hedeflerinde yeni yaðma kanýtlarý bulamadýlar. Bunun yerine, bölgenin yasadýþý altýn madenleri tarafýndan körüklenen on yýllardýr süren yaðma sahalarýný buldular.
Ancak araþtýrmacýlar bölgeyi drone’larla birlikte fotoðrafladýklarýnda yeni ve beklenmedik bir þey buldular. Yüksek çözünürlüklü görüntüler, çöl yüzeyine oyulmuþ düzinelerce antik jeoglifin ipuçlarýný içeriyordu.
Bu kadar jeoglif bugüne kadar nasýl saklanmýþtý? Zamanla, çizgilerin ve figürlerin çoðu, drone’lar tarafýndan saðlanan kartal-göz perspektifinin yakaladýðý arazinin sadece 3 boyutlu taramalarýnda görülebilecek þekilde zayýflamýþ ve bozulmuþtu. Ve uydularýn hayranlýk uyandýran gözlem gücüne raðmen, yine de her þey açýkça görünmüyordu.
GlobalXplorer’ýn kullandýðý en güçlü uydu, Dünya yüzeyinin 616 kilometre uzaðýndaki bir ayak boyundaki nesneyi görebiliyor. Bu, 200 metre uzaktan, insanýn tek bir saç telini görmek demek.
Keþfedilecek ve korunacak birçok þey
Artýk araþtýrmacýlar yeni keþfedilen jeoglifleri belgelediler ve onlarý korumak için hevesliler. Yeni jeoglifler, Nazca ve Palpa hatlarýný kapsayan UNESCO Dünya Miras Alaný’na giriyor ve Isla’ya göre, bunlar acil olarak tehdit altýnda deðil.
Ancak, yeni keþfedilen çizgiler henüz Peru Kültür Bakanlýðý’na kayýtlý deðil. Keþfi yapan arkeologlardan Fabrizio Serván, gerekli harita ve çizimlerin þu anda hazýrlandýðýný söylüyor.
GlobalXplorer kullanýcýlarý, Perulu arkeologlarýn bu sonbahar ve kýþýn keþfedebilecekleri yüzlerce yeni potansiyel yeri iþaretledi.
Isla, “GlobalXplorer projesi ile elde edilen veriler ve bilgiler, nitelik ve nicelik bakýmýndan olaðanüstü ve nispeten kýsa bir süre içinde her þeyden önce geliyor. Bu bizi özellikle arkeolojik sit alanlarý ve jeogliflerin kayýtlarýnda ön plana çýkarýyor.” diyor.
National Geographic. 5 Nisan 2018.
Kaynak: Arkeofili
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >