Blog
Peru Yılan Dağı: İnkalar Neden Bu Dağa Binlerce Oyuk Kazdı?
Bongers, Orta ve Güney Amerika’daki benzer örnekler gibi, Monte Sierpe’nin de antik toplulukların büyük inşaat projelerinde kaynakları ve emeği bir araya getirdiğini gösterdiğini belirtiyor.
Begüm Bozoğlu - www.arkeofili.com
Uzaylı teorilerini bir kenara bırakırsak, Peru’daki yılan gibi kıvrılan binlerce oyuğun çok daha gerçekçi bir açıklaması var.
Yeni bir araştırmaya göre Monte Sierpe (Yılan Dağı), İnka öncesi dönemde bir pazar yeri olarak ortaya çıkmış ve İnkalar için bir vergi toplama noktası haline gelmişti. C: J.L. Bongers
Peru’daki uzun soluklu bir arkeolojik bilmeceyi çözebilecek yeni kanıtlar ortaya çıktı. Sydney Üniversitesi’nden arkeolog Jacob Bongers ve ekibinin Antiquity dergisinde yayımladığı rapora göre, And Dağları’nın eteklerindeki bir sırt hattına kazılmış binlerce oyuktan oluşan devasa şerit, 600 yıldan uzun bir süre önce İnka öncesi gruplar için bölgesel bir pazar yeri olarak kullanılıyordu. Araştırmacılar, “Oyuk Şeridi” olarak bilinen 1,5 kilometre uzunluğundaki bu toprak yapının, daha sonra İnka yöneticileri tarafından vergi toplama ve dağıtma yeri olarak yeniden düzenlendiğini öne sürüyor.
“Monte Sierpe”, yani “Yılan Dağı” olarak da adlandırılan bu alanın amacı, National Geographic’in bölgenin hava fotoğraflarını 1933’te yayımlamasından bu yana gizemini hep korumuştu. Geçmişte, oyukların olası işlevleri arasında savunma, su toplama, bahçe düzenleme, ritüel tasarımı veya muhasebe ve depolama araçları yer alıyordu. Hatta Yılan Dağı, dünya dışı ziyaretçilerin bu etkileyici oyuk dizisini yarattığına dair fantastik iddialara bile ilham kaynağı oldu.
Monte Sierpe’nin bir yılanı andırdığını ve görsel olarak öne çıkmasının amacının muhtemelen ticaret ortaklarını çekmek olduğunu söyleyen Bongers’a göre, İnka döneminde ve öncesindeki ekonomik alışverişler, ortak inançları yansıtan ritüelleri de içermiş olmalıydı. Bongers, Orta ve Güney Amerika’daki benzer örnekler gibi, Monte Sierpe’nin de antik toplulukların büyük inşaat projelerinde kaynakları ve emeği bir araya getirdiğini gösterdiğini belirtiyor.
Orono’daki Maine Üniversitesi’nden arkeolog Dan Sandweiss, yeni makalenin, İnka yöneticilerinin Monte Sierpe’yi mal takası yapılan bir pazardan, tebaalarından vergi toplayıp takip ettikleri bir yere dönüştürdüğüne dair güçlü bir argüman sunduğunu söylüyor. Ancak Sandweiss, bu açıklamanın olası olsa da kesin olarak kanıtlanmadığını da belirtiyor.
Monte Sierpe, burada gösterilenler de dahil olmak üzere, belirli sayısal desenler halinde düzenlenmiş, birbirine yakın oyuklardan oluşuyor. C: C. Stanish
Monte Sierpe’deki 19 oyukta tespit edilen mikroskobik bitki kalıntıları, mısır gibi ürünlerden ve geleneksel olarak sepet yapımında kullanılan yabani bitkilerden geliyordu. Bir oyukta ortaya çıkarılan yanmış bir odun parçasının radyokarbon tarihi ise 1300’lü yıllara denk geliyordu. Bu dönemde, Monte Sierpe’nin çevresindeki bölgeyi zengin bir İnka öncesi topluluk olan Chincha Krallığı kontrol ediyordu.
İspanyol öncesi döneme ait önemli yolların ve ticaret güzergâhlarının kesişim noktasında bulunan Monte Sierpe’nin, kıyı ovalarından ve dağlık vadilerden gelen grupların çeşitli ürünleri takas etmesi için mükemmel bir konum sağladığını vurgulanıyor. Araştırmacılar, Chincha dönemi tüccarlarının muhtemelen oyukları bitki lifleriyle kaplayıp içine mısır veya diğer malları yerleştirdiğini öne sürüyor. Ekip, çok sayıda tüccarın yılan gibi kıvrılan bu anıtı kullanarak birbirleriyle takas yapmanın yollarını bulduğunu varsayıyor. Örneğin, belirli sayıda mısır dolu oyuk, belirli sayıda pamuk dolu oyuğa eşdeğer olabilirdi.
Bongers ve ekibi, Chincha Krallığı’nı ele geçiren İnkaların “Oyuk Şeridi”ni vergi ödemeleri için bir muhasebe aracı olarak kullandığını düşünüyor. Drone görüntüleri, Monte Sierpe’deki yaklaşık 5.200 oyuğun, boşluklarla ayrılmış en az 60 bölüme ayrıldığını gösteriyor. Bölümler, taş kaplamalı ve kaplamasız oyuklar gibi farklı yapı stilleri sergiliyor.
Bongers, oyuk düzenindeki sayısal örüntülerin, khipu adı verilen yerel düğümlü iplerdeki örüntülerle örtüştüğünü söylüyor. Khipular, genellikle İnkalar ile ilişkilendirilen ancak daha önceki And halklarından köken alan, sayıları temsil eden düğümlü ipler aracılığıyla bir tür kayıt tutma aracıydı. İnka yetkilileri, khipuları kayıt tutmak ve İnka topluluklarının ödemesi gereken vergi türlerini ve miktarlarını belirtmek için kullanıyordu.
Monte Sierpe’nin oyuk düzenlemeleri, 16. yüzyılda İspanyollar tarafından And toplulukları için kaydedilen İnka vergi listeleriyle de uyumlu olabilir. Bongers, her bir bölümün yerel bir akraba veya topluluk grubuna karşılık geldiğini tahmin ediyor. Bu grupların, İnka vergi sisteminin bir parçası olarak binlerce oyuğun bakımını sırayla üstlendiğini ve ilgili bölümlere malları bıraktığını öne sürüyor.
Monte Sierpe’de ticaret ve vergi toplama süreçleri nasıl gerçekleşmiş olursa olsun, Bongers ve ekibi, insanların “Oyuk Şeridi”ni yapmış ve kullanmış olduğuna dair farklı kanıtlar sunuyor. Sandweiss, “Bu çalışma, işin içinde uzaylıların olması gerektiği yönündeki spekülasyonları kesin olarak çürütüyor,” diye belirtiyor.
Science News. 10 Kasım 2025.
Makale: Bongers, J. L., Kiahtipes, C. A., Beresford-Jones, D., Osborn, J., Medrano, M., Dumitru, I. A., … Stanish, C. (2025).
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >