Blog
Pompeii’de ‘Bekleme Odası’ Olarak Kullanılmış Bank Keşfedildi
Roma dünyasında yüksek statüye sahip mülk sahipleri, sabah saatlerinde “salutatio” adı verilen sosyal ritüel çerçevesinde bu tür müşterilerini kabul ederdi.
www.arkeofili.com
Pompeii’de yeni keşfedilen bir bank, Gizemler Villası’nın önünde yardım ve iş isteyenler için “bekleme odası” olarak kullanılıyordu.
Pompeii’deki Gizemler Villası’nın önünde ortaya çıkarılan bekleme bankı. C: Parco Archeologico di Pompei
Bugün Pompeii’nin en ünlü yapısı olan Gizemler Villası’nın (Villa dei Misteri) önünde ziyaretçilerin sıraya girdiği manzara, sadece modern bir sahne olmayabilir. Dünyanın en önemli antik yapılarından biri olan bu villanın daha önce kazılmamış bir bölümünde yapılan son arkeolojik çalışmalar, villanın anıtsal giriş kapısının hemen önündeki kamusal yolda bir “bekleme bankı” (panca d’attesa) ortaya çıkardı.
Ancak yaklaşık 2.000 yıl önce burada bekleyenler, ünlü Dionysos gizemlerini tasvir eden freskleri görmek için gelen turistler değil, büyük olasılıkla villanın sahibinden (dominus) bir iyilik istemek için gelen müşteriler, gündelik işçiler ve dilencilerdi.
Roma dünyasında yüksek statüye sahip mülk sahipleri, sabah saatlerinde “salutatio” adı verilen sosyal ritüel çerçevesinde bu tür müşterilerini kabul ederdi. Bu müşteriler, yerel toplumun önde gelen kişisine bağlılık yemini etmiş, karşılığında hukuki yardım, ödünç para ve koruma alan, fakat aynı zamanda ona yerel seçimlerde destek sağlayan kişilerdi. Bu bekleme süreci saatlerce sürebiliyor, güçlü kişilerin keyfine göre uzayabiliyordu.
Keşfin yapıldığı alanın görünümü. C: Parco Archeologico di Pompei
Pompeii Arkeoloji Parkı Direktörü Gabriel Zuchtriegel, bu uzun bekleyiş sırasında birinin duvara keskin bir cisim veya kömür parçasıyla tarih ve muhtemel bir isim kazıdığını ve bu yazıların hâlâ okunabildiğini belirtiyor.
Yüzyıllardır süregelen bir can sıkıntısının minimal tanıkları olan bu grafitiler, villanın karakteristik özelliği olan Napoli Körfezi manzaralı ihtişamlı odaların diğer yüzünü oluşturuyor. Kapının önünde bekleyen bu insanlar, belki de yaşamları boyunca bu lüksü hiç görmemişlerdi.
Bu tip banklar Pompeii’de tekil bir unsur değil; diğer domusların önünde de benzer yapılar tespit edilmiş durumda. Bu banklar yalnızca işlevsel değil, aynı zamanda sembolikti: Modern bir doktor muayenehanesindeki kalabalık bekleme odası gibi, villanın kapısında bekleyen kalabalık, ev sahibinin toplumdaki prestijinin göstergesiydi. Ne kadar çok insan bekliyorsa, o kadar nüfuzlu olduğu varsayılırdı.
Pompeii’deki Gizemler Villası’nın havadan görünümü. C: Parco Archeologico di Pompei
Bu keşif, Gizemler Villası’nın kuzeybatı cephesinde yapılan yeni kazı çalışmalarının doğrudan bir sonucu. Çalışmalar, Torre Annunziata Savcılığı ile yapılan iş birliği sayesinde villanın üzerine inşa edilmiş kaçak bir yapının yıkılmasının ardından yeniden başlatıldı. Savcı Nunzio Fragliasso, bu bilimsel çalışmaların, kaçak kazıları önlemeye ve arkeolojik açıdan koruma altındaki bölgelerdeki yasadışı inşaatların yıkımını finanse etmeye yönelik protokoller sayesinde mümkün olduğunu belirtiyor.
Bu sayede sadece villayı kısmen kapatan yasa dışı yapı değil, önündeki uygunsuz restorasyon yapısı da yıkılarak alanın daha iyi korunması ve ziyaretçilere açılması sağlandı.
Arkeolojik müdahalenin amacı iki yönlüydü: Bir yandan kaçak kazıların neden olduğu zararları belgelendirmek, diğer yandan 20. yüzyılda Amedeo Maiuri tarafından başlatılan kazıların eksik kalan kısımlarını tamamlayarak villanın hâlâ gömülü olan bölümlerini ortaya çıkarmak.
Bankın üzerinde bulunan yazıt. C: Parco Archeologico di Pompei
Son kazılar, villanın anıtsal giriş kapısını ve Üst Yol (Via Superiore) olarak adlandırılan yolun hemen yanındaki kısımları gün ışığına çıkardı. Siyah ve sarı zemin üzerine işlenmiş Üçüncü Pompeii Üslubu’nda muhteşem fresklerle süslü birkaç oda bulundu. Ayrıca villanın hâlâ gömülü olan hizmet alanları da belirlenebildi. Giriş kapısının önünde cocciopesto (öğütülmüş çömlek kırıklarıyla yapılan antik beton) bank ve duvarda dikdörtgen tonozlu bir sarnıç ortaya çıkarıldı; bu sarnıç, su toplama ve yönetimi için yapılmış karmaşık bir hidrolik sistemin parçasıydı.
Kazılarda belgelenen stratigrafi, 79 yılı Vezüv patlamasının ardışık aşamalarını örnek niteliğinde ortaya koyuyor. Düşen pomza katmanı ve yerinde duran piroklastik akıntılar, villanın odalarını hava geçirmeyecek şekilde mühürlemişti. Pomza tabakasının altından, Roma döneminde tarımsal arazi yönetimini gösteren tarım çukurları ortaya çıkarıldı.
Kazılar tamamlandığında, villanın hizmet alanları ve gömülü kalmış diğer kısımları da ortaya çıkarılarak bu eşsiz konut kompleksinin daha iyi anlaşılması ve gelecek nesillere aktarılması sağlanacak.
Parco Archeologico di Pompei. 10 Eylül 2025.
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >