Blog
Tarihöncesi Mağara Sanatında Çocukların Rolü Neydi?
“Bu çalışma, insanlar ile çeşitli varlıklar arasındaki ilişkiyi vurgulayarak mağara resimlerinin kozmolojik yaklaşımların birer ifadesi olduğunu belirttiğimiz daha önceki çalışmalarımızın izinden gidiyor.”
Yaren Kırdök - www.arkeofili.com
Eski insanlar, küçük çocuklarını karanlık, dolambaçlı ve tehlikeli geçitlerden geçirerek mağara resmi yaptıkları alanlara neden götürüyordu?
14.000 ila 20.000 yıl önce Rouffignac Mağarası’ndaki çocuklar tarafından yapılan parmak resimleri. C: Dr. Van Gelder
Tarihöncesi Arkeoloji alanında çalışan araştırmacılardan oluşan bir ekip, merak uyandıran bir soruya yönelik yenilikçi bir hipotez geliştirdi: Eski insanlar küçük çocuklarını karanlık, dolambaçlı ve tehlikeli geçitlerden geçirerek yerin derinliklerinde mağara resmi yaptıkları o alanlara neden götürüyorlardı?
Araştırmacılar, şöyle söylüyor: “Birçok mağara resminin yanında iki yaşındaki çocukların varlığını açık ve net bir şekilde görüyoruz. Şimdiye dek çoğu hipotez, konuya eğitimsel açıdan yaklaşıyor ve bunun topluluğun gelenek ve göreneklerini öğrenmeye hizmet ettiğini belirtiyordu. Fakat bizler, çocukların aynı zamanda bu mağaralarda benzersiz birer kültürel rol oynadıklarını düşünüyoruz: Küçük çocukların ruhsal dünyada özel yeteneklere sahip oldukları ve bu yetenekleri sayesinde mağaranın derinliklerinde ulaşılabilir hale gelen öteki taraftan varlıklar ile iletişime geçebildikleri düşünülüyordu.”
Araştırma, Tel Aviv Üniversitesi Jacob M. Alkow Arkeoloji ve Antik Yakın Doğu Kültürleri Bölümü’nden Dr. Ella Assaf, Dr. Yafit Kedar ve Prof. Ran Barkai tarafından yürütüldü ve Arts adlı dergide yayımlandı.
Dr. Assaf şu şekilde açıklıyor: “Erken insanlar tarafından yaratılan mağara sanatı, birçok araştırmacının ilgisini çeken etkileyici bir fenomen. Bugüne kadar birçoğu Fransa ve İspanya’da bulunan, mağara sanatı içeren ve içindeki resimler 40.000 ila 12.000 yıl önceye dayanan yaklaşık 400 mağara keşfedildi. Bu resimlerde çocukların katılımına dair sağlam kanıtlar mevcut: 2 ila 12 yaş arası çocukların el izleri ve parmak resimleri. Buna ek olarak bazı mağaralarda yetişkinlerinkinin yanında çocukların da ayak ve el izleri bulundu.”
“Bunlar doğal olarak şu soruyu akıllara getiriyor: Çocuklar neden oradaydı? Bu kadar küçük çocuklar neden oksijen seviyesinin düşük olduğu karanlık ve dolambaçlı mağaralara doğru hedeflerine ulaşmak için yarıklarda emekledikleri, kuyulardan aşağı indikleri ve kayalara tırmandıkları böylesine yorucu ve riskli bir yolculuğa çıkarılıyorlardı?”
14.000 ila 20.000 yıl önce Rouffignac Mağarası’ndaki çocuklar tarafından yapılan parmak resimleri. C: Dr. Van Gelder
Dr. Kedar ise konuyu şöyle detaylandırıyor: “Mağara sanatı üzerine yapılan kapsamlı araştırmalara rağmen çocukların varlığına odaklanan yalnızca birkaç çalışma mevcut. Şimdiye dek geçerli olan hipoteze göre çocukların varlığı bildiklerimizi, geleneklerimizi ve göreneklerimizi bir sonraki nesle aktarmamızı sağlayan eğitimsel bir amaca hizmet ediyordu. Oysa bizler çalışmamızda çocukların dahil oluşunun başka bir anlama daha sahip olduğunu ifade ediyor ve hatta çocukların kendi başlarına önemli ve eşsiz bir rol oynadıklarını ileri sürüyoruz: Yeryüzünün derinlikleri ile öteki alemlere ait varlıklara doğrudan iletişime geçmek.”
“Bu çalışma, insanlar ile çeşitli varlıklar arasındaki ilişkiyi vurgulayarak mağara resimlerinin kozmolojik yaklaşımların birer ifadesi olduğunu belirttiğimiz daha önceki çalışmalarımızın izinden gidiyor.”
Dr. Assaf ekliyor: “Yerli topluluklardaki çocuklar hakkında yapılan kapsamlı çalışmalar ve mağara resmi bulunan mağaralarda yapılan ritüeller hakkında açığa çıkan yeni bilgiler ışığında mağara sanatının oluşumunda çocukların rolü ile ilgili yeni bir anlayış ortaya çıkıyor. Araştırma sahalarından elde edilen verileri birleştirdiğimizde, mağara resimlerinin oluşumunda çocukların dahil oluşuna dair şimdiye dek ilk kez yeni ve özgün bir açıklama getirebildik: Çocukların dünyası, yetişkinlerin dünyasından farklı; çocuklar, benzersiz zihinsel ve bilişsel özelliklere sahipler.”
“Bu nedenle hem tarihte hem de tarihöncesinde dünya etrafındaki yerli kültürler, çocukları içinde bulunduğumuz dünya ile doğal dünya, yer altı dünyası ve evrenin tamamı arasında aracılık yapan “aktif birer ajan” olarak görüyordu. Bu bakımdan çocuklar, doğada yaşayan ve -besin kaynağı görevi gören hayvanlar ve bitkiler, alet yapımında kullanılan taşlar, atasal ruhlar vb.- çeşitli varlıklarla sürekli saygı çerçevesinde bir ilişki yürütmeye çalışan topluluklarına hayati bir katkı sağlıyorlardı.”
Basura Mağarası’nda bulunan 14.000 yıl önceye ait çocuk ayak izleri. C: Prof. Marco Romano; Romano et al. 2019
Prof. Barkai devam ediyor: “Bu toplulukların çoğu, varoluşsal problemlerini çözmek için uyguladıkları şamanik ritüeller aracılığıyla evrensel varlıklar ve yer altı dünyası sakinleri ile iletişime geçtikleri mağaraları yer altına açılan birer kapı olarak görüyordu. Bu bağlamda küçük çocuklar, hem doğmadan hemen önce terk ettikleri aleme hem de şu anda yaşadıkları dünyaya ait olmaları bakımından ‘eşikteki varlıklar’ olarak görülüyordu.”
“Bu nedenle küçük çocuklar, dünyalar arasında köprü vazifesi görmek ve insan olmayan varlıklara mesaj iletmek için fazlasıyla uygun görülüyordu. Bu makalede bu bilgileri birleştiriyor ve çocukların -öteki tarafa ait varlıkların ideal aracıları olarak- mağaraların derinliklerine yapılan yolculuklarda yetişkinlere katıldıklarını, topluluktaki rollerinin bir parçası olarak resim yapma ve ritüel gerçekleştirme gibi faaliyetlerde bulunduklarını öne sürüyoruz.”
Tel-Aviv University. 31 Mart 2025.
Makale: Assaf, E., Kedar, Y., & Barkai, R. (2025).
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >