Blog
Triceratops Fosilindeki Delik, Muhtemelen Dövüşürken Olmuş
Bir yüzyıldan fazla bir süredir araştırmacılar, savaş yaralarından doğal yaşlanma süreçlerine kadarfenestraadı verilen delikler için çeşitli açıklamalar tartışıyorlar.
www.arkeofili.com
“Koca John” olarak adlandırılan bir Triceratops’un kemiksi yakasındaki açık bir delik, akranlarından birinin yaptığı dövüş yarası olabilir.
Triceratops’un başını çevreleyen kemikten yakası, görünümünün ikonik bir parçası. En azından paleontologlar için eşit derecede ikonik olan bir diğer şey ise, bu yakanın üzerindeki delikler.
Bir yüzyıldan fazla bir süredir araştırmacılar, savaş yaralarından doğal yaşlanma süreçlerine kadarfenestraadı verilen delikler için çeşitli açıklamalar tartışıyorlar. Şimdi ise, araştırmacıların Scientific Reports’ta bildirdiklerine göre, Koca John’un kısmen iyileşmiş lezyonunun mikroskobik bir analizi, bunun başka bir Triceratops ile yapılan kavgadan kaynaklanan travmatik bir yaralanma olabileceğini gösteriyor.
2021 yazında, İtalya’nın Trieste kentindeki Zoic LLC’nin yöneticisi Flavio Bacchia, bugüne kadar bilinen en büyük Triceratops olan Koca John’un iskeletini yeniden inşa ederken, kemik yakasının sağ tarafında anahtar deliği şeklinde birfenestrafark etti.
Bacchia daha sonra eski insan ve diğer hayvan kalıntılarındaki yaralanmaları ve hastalıkları inceleyen paleopatolog Ruggero D’Anastasio’ya ulaştı. D’Anastasio, “İlk kez bu deliği gördüğümde garip bir şey olduğunu anladım.” diyor. Özellikle deliğin düzensiz kenarları tuhaftı. D’Anastasio hiç böyle bir şey görmemişti.
Deliğin etrafındaki fosilleşmiş dokuları incelemek için deliğin dibinden kesilen 9 voltluk pil büyüklüğünde bir kemik parçası elde etti. Koca John’un geri kalanı bir müzayedede 7,7 milyon dolara satıldı. Böylece, şimdiye kadarki, Tyrannosaurus rex olmayan dinozorlar içinde en pahalı fosil oldu.
Taramalı elektron mikroskobu altında kemiğe bakan D’Anastasio ve ekibi, genellikle memelilerde gözlenen yeni kemiğin oluşum süreçleriyle tutarlı kanıtlar buldu. Yeni kemik büyümesi tipik olarak kan damarları tarafından desteklenir ve deliğin sınırına yakın kemikte doku gözenekli ve damar kanallarıyla doluydu. Fenestradan uzaktaki kemik, damarlara dair çok az kanıt gösteriyordu.
Ekip, D’Anastasio’nun gözlemlediği delik kenarlarındaki düzensizliğin mikroskobik düzeyde de mevcut olduğunu buldu. Kenar, kemik iyileşmesinin ilk adımlarından birinde, kemik hücrelerinin mevcut kemiği aşındırarak sağlıklı kemikle değiştirdiğiHowship lacunaeadı verilen mikroskobik çukurlarla doluydu. Araştırmacılar ayrıca yeni kemik büyümesi sırasında meydana gelen oluşumlar olan birincil osteonları da gözlemlediler.
Ek olarak, kimyasal bir analiz, yeni kemik oluşumunda yer alan proteinlerin göstergesi olan yüksek düzeyde kükürt ortaya çıkardı. Normalde olgun kemiklerde kükürt sadece düşük miktarlarda bulunur.
Hep birlikte ele alındığında, bu özel deliğin kısmen iyileşmiş bir yara olduğu açıktı. D’Anastasio, “İyileşen kemiğin varlığı, travmatik bir olaya verilen tepkinin tipik bir örneği.” diyor.
Bilim insanları çok uzun zaman önce ne olduğunu sadece varsayabilirler. Ancak yaranın yeri ve şekli, Koca John’un yakasının bir Triceratops rakibi tarafından arkadan delindiğini ve Triceratops’un birbirleriyle dövüştüğü fikrine kanıt eklediğini gösteriyor. Araştırmacılar, anahtar deliği şeklinin oluşması için muhtemelen aşağı doğru çekilen bir darbe olduğunu söylüyor.
Brüksel’deki Kraliyet Belçika Doğa Bilimleri Enstitüsü’nde çalışmaya dahil olmayan dinozor paleontologu Filippo Bertozzo, “Patoloji, dinozorların davranışlarını anlamak için harika bir araç.” diyor. Dinozor davranışının uzun zamandır spekülasyon alanında olduğunu söylüyor, ancak bunun gibi analizler bu hayvanların yaşam tarzlarına bir bakış sağlayabilir.
Bertozzo, bu özel yaranın “bir Rosetta taşı olmadığını” çünkü tüm deliklerin savaş yaralanmaları olma ihtimalinin düşük olduğunu ekliyor. “Buna benzer delikler hala büyük bir gizem.”
D’Anastasio, bu Triceratops örneğinde görülen yeniden kemik şekillenmesinin, diğer dinozorlardan ziyade memelilerde gözlemlenen iyileşmeye neden daha çok benzediğinin de bir gizem olduğunu söylüyor. Ve Koca John’un kendisi daha fazla gizem barındırıyor olabilir.
D’Anastasio, “Bir yönü, paleopatolojik bir vakayı yayınladık. Koca John’un tüm iskeleti incelenmeli.” diyor.
Science News. 7 Nisan 2022.
Makale: D’Anastasio, R., Cilli, J., Bacchia, F.et al.(2022).
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >