Blog
UNESCO Listesindeki Beş Ahşap Direkli Cami İçin 'Dünyanın Beşibiryerdesi' Projesi
Uzun yıllardır mimari ve arkeolojik fotoğraf alanında çalışan Erol Bektaş, 2023’te UNESCO listesine giren bu beş camiyi fotoğraflayarak belgeler oluşturdu.
www.arkeolojikhaber.com
Fotoğrafçı ve yazar Erol Bektaş, UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne 2023’te dahil edilen Türkiye’nin beş ahşap direkli camisini tanıtmak amacıyla “Dünyanın Beşibiryerdesi” adlı bir proje yürütüyor. Bektaş, Orta Çağ’da Selçuklu ve beylikler dönemine tarihlenen bu camileri fotoğraflayarak hem sanatsal hem kültürel yönleriyle belgelemeyi hedefliyor. Proje, Anadolu’nun mimari mirasını çağdaş bir anlatımla yeniden görünür kılmayı amaçlıyor.
UNESCO’da Türkiye’nin Beş Değerli Cami Örneği
UNESCO Dünya Mirası Komitesi’nin 2023 yılında Riyad’da yapılan 45. oturumunda, “Anadolu’nun Orta Çağ Dönemi Ahşap Direkli ve Kirişli Camileri” teması altında Türkiye’den beş tarihi cami Dünya Mirası Listesi’ne dahil edildi. Bu camiler; Konya Beyşehir Eşrefoğlu Camisi, Eskişehir Sivrihisar Ulu Cami, Kastamonu Kasabaköy Mahmut Bey Camisi, Ankara Ahi Şerefeddin (Arslanhane) Camisi ve Afyonkarahisar Ulu Cami’den oluşuyor.
Bu yapılar, Anadolu’daki ahşap direkli cami geleneğinin en iyi korunmuş örnekleri olarak dikkat çekiyor. Hem mimari estetikleri hem de özgün malzeme kullanımlarıyla İslam sanatının Orta Çağ’daki ustalığını temsil eden bu camiler, Anadolu Türk mimarisinin gelişim sürecinde eşsiz bir yere sahip.
Erol Bektaş’tan Kültürel Belleğe Fotoğrafik Katkı
Uzun yıllardır mimari ve arkeolojik fotoğraf alanında çalışan Erol Bektaş, 2023’te UNESCO listesine giren bu beş camiyi fotoğraflayarak belgeler oluşturdu. “Dünyanın Beşibiryerdesi” adını verdiği projeyle Bektaş, camilerin mimari özelliklerinin yanı sıra tarihsel bağlamlarını da anlatmayı hedefliyor.
Bektaş, bugüne kadar Ankara ve Afyonkarahisar’da proje kapsamında fotoğraf sunumları ve paneller düzenledi. Kastamonu, Konya ve Eskişehir’de de benzer etkinliklerin gerçekleştirileceğini belirten sanatçı, fotoğrafın yalnızca görsel bir belge değil, kültürel bir hafıza aracı olduğuna dikkat çekiyor.
“Bu Camiler Birer Kültür Ansiklopedisi”
Bektaş, her bir caminin tarihsel derinliğini ve sanatsal kimliğini fotoğraf aracılığıyla yeniden yorumladığını belirtiyor:
“Bu camiler, mimarlık tarihi, sanat tarihi, estetik tarihi ve Anadolu’nun kültürel evrimi açısından birer ansiklopedi niteliğinde. Türklerin Anadolu’ya yerleşim süreci bu yapıların süslemelerinde, malzemelerinde ve formunda okunabiliyor.”
Bektaş, çekim sürecinde sadece mimariyi belgelemeyi değil, o yapının ruhunu anlamayı da hedeflediğini vurguluyor. Her bir camide ortalama altı günlük saha çalışması yapan fotoğrafçı, önce mekânın tarihini inceleyip anlamaya, ardından fotoğrafla bu anlamı yansıtmaya çalışıyor.
Ona göre bu camiler, yalnızca ibadet yerleri değil, aynı zamanda sanat ve inanç arasında kurulmuş estetik köprülerdir. Her bir motif, dönemin toplumsal ve dini yapısına dair ipuçları taşır.
Kültürel Süreklilik ve Estetik Miras
Ahşap direkli camiler, Orta Asya’dan Anadolu’ya taşınan mimari geleneklerin Anadolu’daki yorumlarını ortaya koyar. Bu yapılar, Türklerin taş yerine ahşabı estetik bir malzeme olarak kullanma geleneğini sürdürmüştür. Özellikle Eşrefoğlu Camisi, hem boyutları hem de süsleme detaylarıyla Anadolu’nun en anıtsal örneklerinden biri olarak öne çıkar.
Bektaş, bu yapılar üzerine hazırladığı panellerde, bilim insanlarıyla birlikte camilerin mimari tipolojilerini, strüktürel özelliklerini ve estetik anlayışlarını tartışıyor. Ona göre bu süreç, yalnızca sanat tarihi değil; kültürel kimliğin de yeniden yorumlanması anlamına geliyor.
“Dünyanın Beşibiryerdesi” Kitabı Yolda
Proje, yalnızca bir sergi ya da etkinlik dizisiyle sınırlı kalmayacak. Bektaş, beş camiyi konu alan “Dünyanın Beşibiryerdesi” adlı prestij kitabın hazırlık sürecinde olduklarını açıkladı. Kitapta, fotoğrafların yanı sıra bilim insanlarının değerlendirmeleri, camilerin tarihçeleri ve kültürel bağlamları da yer alacak.
“Bu eserleri dünyaya tanıtmak istiyorum. Türkiye’deki ahşap direkli camiler, dünya mimarlık tarihinin eşsiz örnekleri arasında. Bu nedenle bu yapıların yalnızca Türkiye’de değil, dünya müzelerinde ve kütüphanelerinde de yer bulması gerektiğine inanıyorum.”
Bektaş’ın projesi, Anadolu’nun unutulmaya yüz tutmuş bir mimari geleneğini çağdaş görsel dille yeniden gündeme taşırken, kültürel sürekliliğin de altını çiziyor.
Özgür Alantor aa
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >