10. yüzyıla ait bir Viking köyünde tekstil işçiliği yapan kadınların canlandırması.

Efsane Vikingler, Avrupa’daki kıyı kasabalarını yağmalayan korkusuz erkek savaşçılardı. Ancak arkeolojik araştırmalar, Viking kadınlarının, ev yapımı tekstillerindeki hayati bir ticaret sayesinde, Viking toplumunun genişlemesinin ayrılmaz bir parçası olduğunu gösteriyor.

Rhode Island’daki Brown Üniversitesi’nde antropolojik bir arkeolog olan Michèle Hayeur Smith’e göre, Viking Çağı’nı ortaya çıkartan kadın dokumacılığıydı. Orta Çağ’daki bu dönem, Vikinglerin Avrupa çapında ticaret yaptığı ve hatta erişimlerini Kuzey Amerika’ya kadar genişlettiği bir dönemdi.

Hayeur Smith, “Tekstil ve kadınların yaptıkları, avlanma, ev inşa etme ve güç mücadeleleri kadar kritikti.” diyor.

Kumaş konusunda uzmanlaşmış bir antropologun kızı olan Smith, Paris’te moda diploması aldı ve 1990’larda Glasgow Üniversitesi’ndeki doktora çalışmaları sırasında Viking kadın kıyafetlerine odaklandı.

2009’da Hayeur Smith, İzlanda Ulusal Müzesi’nden Orta Çağ tekstillerini incelemeye başladı. Bu tekstiller, müze koleksiyonunun büyük, gözden kaçan bir kısmıydı ve bodrum katındaki depolama alanında unutuldu. Smith, yaklaşık 900 yıl önce dokunmuş tozlu kahverengi kumaş artıklarından şaşırtıcı bir şey öğrendi.

Çoğu zaman, yüzyıllar boyunca korunma olasılığı daha yüksek olan metal ve taş eserler, geçmişe ilişkin arkeolojik araştırmalarımızı şekillendiren şeylerdir ve genellikle erkeklerle ilişkilendirilir. Ancak bu nesnelerin, geçmişin tam bir resmini çizmediğini anlamak önemli.

İzlanda’daki Gilsbakki bölgesindeki 17. yüzyılın sonlarına ait arkeolojik kalıntılardan vaðmál olarak bilinen kumaş. Gilsbakki, Viking Çağı’nın ve 900’den 1210’a kadar Orta Çağ reislerinin yeriydi.

Oslo Üniversitesi’nden bir araştırmacı olan Marianne Moen, “Broşlardan ve kılıçlardan kurduğumuz hikaye, hikayenin sadece bir kısmı. Viking sosyal düzeni anlayışımızı yeniden değerlendirmemiz gerekiyor.” diyor.

Viking erkekleri baskın yaparken, çiftlikleri işleten ve ticaretle uğraşanlar kadınlardı. Ve Hayeur Smith, kumaşlarının İzlanda’da diğer tarihi tekstillerde görülmeyen kesin özelliklerde üretilen bir para birimi haline geldiğini fark etti.

Vaðmál adı verilen bu standartlaştırılmış yünlü kumaş, Viking ticaretinin bel kemiğiydi ve özellikle İngiltere’de değer görüyordu. Dolayısıyla Viking topluluğu için önemli finansal destek sağlıyordu.

Santimetre kare başına çözgü ipliklerinde çok az değişiklik vardı, diğer bölgelerden kumaştaki 75 ila 300 çözgü ipliğine kıyasla sadece 4 ila 15 arasındaydı.

Hayeur Smith, tarihi tekstillerle ilgili analizini karşılaştırdı ve Eski İskandinav hukuk metinlerinde ortaya konan standartları mükemmel bir şekilde karşıladıklarını buldu.

Hayeur Smith, 2020 tarihli The Valkyries’ Loom: The Archeology of Cloth Production and Female Power in the North Atlantic adlı kitabında şöyle diyor: “Değeri teoride gümüşe karşı hala ölçülse de, bu kumaş… başlı başına bir değişim malı olarak yasal olarak düzenlenir hale geldi.”

Ve kumaş, Vikingler Grönland’a genişledikçe gelişmeye devam etti, burada kadınlar yavaş yavaş daha fazla yatay iplik içeren örgü ağırlıklı bir şekilde dokumaya başladılar. Kumaşı daha sıcak yapan bu değişiklik, Küçük Buz Devri’nin başlangıcına ve daha düşük sıcaklıklara denk geldi ve kadın dokumacıların değişen iklime tepki verdiğini düşündürüyor.

The Artnet News. 19 Eylül 2022.

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >