Blog
Xanthos Antik Kenti'nde Ticaret ve Yerleşim Tarihini Aydınlatan Yeni Bulgular
Eşen Çayı vadisine hâkim iki tepe üzerine konumlanan Xanthos Antik Kenti, Likya Birliği’nin idari merkezi ve başkenti olarak bölgenin politik ve kültürel belleğinde merkezi bir konuma sahiptir.
www.arkeolojikhaber.com
Antalya’nın Kaş ilçesindeki UNESCO Dünya Mirası Xanthos Antik Kenti’nde sürdürülen kazılarda, antik Likya ticaret ağlarına ve yerleşim kronolojisine dair önemli veriler ortaya çıktı. Ana cadde çevresinde tespit edilen dükkanlarda bulunan sikkeler, terazi parçaları, seramik ve depolama kapları, bölgenin ekonomik yapısını ortaya koyarken, elde edilen bulgular kentin tarihini 400–500 yıl geriye taşıyabilecek nitelikte görülüyor.
Likya’nın Başkentinde Çok Katmanlı Arkeolojik Çalışmalar
Eşen Çayı vadisine hâkim iki tepe üzerine konumlanan Xanthos Antik Kenti, Likya Birliği’nin idari merkezi ve başkenti olarak bölgenin politik ve kültürel belleğinde merkezi bir konuma sahiptir. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Geleceğe Miras Projesi kapsamında desteklenen kazılar, Atatürk Üniversitesi’nden Doç. Dr. Hasan Kasapoğlu başkanlığında yürütülmektedir. 2025 yılı itibarıyla Xanthos ve kutsal alan statüsündeki Letoon’da eşgüdümlü araştırmalar başlatılmış, böylece hem dini hem de sivil yaşamın arkeolojik takibi hedeflenmiştir.
Bu sezonun odak noktası, Roma dönemi sütunlu cadde olarak nitelendirilen ana arterin kuzeyindeki ticaret mekânlarıdır. Buradaki kazılar, kent planının ekonomik örgütlenmesini göstermesi bakımından kritik bir işlev taşımaktadır. Kentin kentsel topografyasında ticaretin konumunu belgeleyen bu çalışmalar, Xanthos’un bölgesel ve deniz aşırı ticaret ağları içinde aktif bir merkez olduğunu göstermektedir.
Ticaret Mekânlarından Çıkan Bulgular: Ekonomik Yapıya Dair İpuçları
Kazılarda, 19 ve 15 metrekare genişliğinde iki dükkân ortaya çıkarılmış, bunlardan biri büyük ölçüde kazılarak planı netleştirilmiştir. Dükkânlardan elde edilen materyaller arasında terazi parçaları, ağırlıklar, çeşitli metal buluntular, çiviler, yağ ve sıvı depolama kapları, seramikler ve çok sayıda sikke yer almaktadır. Bu buluntular, Xanthos’un yalnızca yerel değil bölgesel ölçekte de ticari bir merkez olarak işlediğine işaret etmektedir.
Ayrıca üst örtü kiremit kırıkları, mekânların mimari düzenine ve kullanım sürekliliğine dair ipuçları sunmaktadır. Bulgular, kentte ticaretin hem kontrollü hem de kurumsal bir yapıda yürütüldüğünü göstermektedir. Bir diğer dikkat çekici husus ise, ticaret alanlarının korunmuş kentsel dokusunda sivil yaşamın ekonomik temelli dinamizminin gözlemlenebilmesidir.
Kazı Başkanı Kasapoğlu, dükkân katmanlarında ele geçen erken tarihli verilerin kentin bilinen yerleşim başlangıcını MÖ 8. yüzyıl sonundan daha da geriye götürebileceğini vurgulamaktadır. Laboratuvar analizleri tamamlandığında, Xanthos’un yerleşim sürecine dair tarihsel çerçevenin yeniden tanımlanması beklenmektedir.
Doç. Dr. Hasan Kasapoğlu
Anıt Yapılarda Koruma ve Turizme Kazandırma Çalışmaları
Saha araştırmalarına paralel olarak, kentte kapsamlı restorasyon ve konservasyon çalışmaları sürmektedir. Roma dönemi sütunlu caddenin devamında yer alan sivil bazilika, ticari ve hukuki işlevleriyle kentin kamu yaşamında merkezi bir yapı olarak öne çıkmaktadır. İki mekândan oluşan ve mozaikli tabanlara sahip bu yapı, hem restore edilmekte hem de ziyaretçilere kontrollü biçimde açılmaktadır.
Ayrıca 2.500 metrekarelik bir alana yayılan büyük bir kilise yapısında da kapsamlı proje geliştirilmiş olup, figüratif mozaiklerin korunması amacıyla üst örtü sistemi planlanmaktadır. Restorasyon tamamlandığında yapı, nitelikli kültürel miras sunumlarıyla turizme kazandırılacak ve Likya bölgesinin inanç mimarisi hakkında daha geniş bir perspektif sunacaktır.
Sonuç: Likya Araştırmalarında Yeni Ufuklar
Xanthos Antik Kenti’ndeki son bulgular, Likya arkeolojisinin kronolojik, ekonomik ve kültürel çerçevesini genişletmektedir. Özellikle ticari mekânlardan elde edilen materyal kültür verileri, bölgenin antik dünyadaki ticaret ağlarına aktif katılımını doğrulamakta; yerleşim kronolojisine ilişkin tespitler ise bilimsel değerlendirmelerde paradigmik bir dönüşüm potansiyeli taşımaktadır.
Süleyman Elçin aa
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >