Blog
Kudüs’te 2.000 Yýllýk Tohumlardan Hurma Aðacý Yetiþtirildi
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumKudüs’te 2.000 Yýllýk Tohumlardan Hurma Aðacý Yetiþtirildi
Kudüs yakýnlarýndaki çölde bulunan 2.000 yaþýndaki tohumlardan yedi hurma aðacý yetiþtirildi.
Þimdiye kadar filizlenen en eski tohumlar, maðaralarda ve MÖ 1. yüzyýlda Büyük Kral Herod tarafýndan inþa edilen eski bir sarayda bulunan yüzlerce tohum arasýndaydý.
Kudüs’teki Doðal Týp Araþtýrma Merkezi’nde Sarah Sallon ve meslektaþlarý daha önce tohumlardan biri ile tek bir hurma aðacý (Phoenix dactylifera) yetiþtirmiþti. Araþtýrmacýlar þimdi altý tane daha büyütmeyi baþardý.
Antik tohumlar, suya batýrýlarak, çimlenmeyi ve köklenmeyi teþvik eden hormonlar ekleyerek, daha sonra karantinaya alýnmýþ bir alanda topraða ekilerek hazýrlandý.
Ekip, yedi tohumun yaklaþýk 2.000 yaþýnda olduðunu ortaya çýkarmak için radyokarbon tarihleme yöntemini kullandý. Genetik analiz, birçoðunun farklý alanlardan erkek hurma dallarý tarafýndan tozlaþan diþi hurma dallarýndan geldiðini gösterdi. Bu, o sýrada bölgede yaþayan ve aðaç yetiþtiren eski insanlarýn sofistike bitki yetiþtirme teknikleri kullandýðýný gösteriyor.
Tatlý ve sulu
Tarihsel kayýtlar, bu aðaçlardan yetiþen hurmalarýn büyüklüklerini, tatlýlýklarýný ve týbbi özelliklerini anlatýyor. Örneðin, Antik Roma yazarý Yaþlý Pliny, “Bu hurmalarýn olaðanüstü özelliklerinin, bal gibi son derece tatlý bir tür þarap aromasý olduðunu” yazmýþtý.
Bu hurmalar Mýsýr hurmalarýndan farklý olarak, uzun süre depolanabilirler, yani Roma Ýmparatorluðu’na ihraç edilebilirlerdi.
Sallon ve meslektaþlarý, bu hurmalarýn tohumlarýnýn, genellikle daha büyük meyvelerin göstergesi olarak modern çeþitlerden daha büyük olduðunu buldular. Þimdi diþileri erkeklerle tozlaþtýrarak eski meyveyi yeniden yaratmayý umuyorlar.
Buradaki hurma mahsulleri, bölgenin MS 1. ve 2. yüzyýllarda Roma ile yaptýðý savaþlardan sonra ölmeye baþladý. Sallon, bu çölün sýcak ve kuru koþullarýnýn muhtemelen tohumlarýn bu kadar uzun süre korunmasýna yardýmcý olduðuna inanýyor.
Daha önce, dünyanýn en eski çimlenmiþ tohumu, Çin’de kurutulmuþ bir göl yataðýnda bulunan 1.300 yýllýk bir Çin lotus tohumuydu. 2012’de Rusya’daki araþtýrmacýlar, Sibirya’daki donmuþ tortularda bulunan 30.000 yýllýk meyve dokusundan bir çiçek yetiþtirdi.
New Scientist. 5 Þubat 2020.
Makale: Sarah Sallon & Emira Cherif et al. 2020. Origins and insights into the historic Judean date palm based on genetic analysis of germinated ancient seeds and morphometric studies. Science Advances.
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >