Blog
Buzul Çağında Donmuş Köpeklerin Kurt Olduğu Ortaya Çıktı
Genetik analiz, yavruların yaklaşık iki aylıkken ölen kız kardeşler olduğunu ve günümüz kurtları gibi hem et hem de bitki içeren karışık bir beslenme düzenine sahip olduklarını da ortaya koydu.
www.arkeofili.com
Sibirya’daki donmuş topraktan mükemmel bir şekilde korunmuş iki yavru çıkarıldığında, bunların erken evcil köpekler olduğuna inanılıyordu.
Yaklaşık 14.000 yıl önce ölen ve donmuş toprakta korunan Tumat Yavruları, yakın zaman önce araştırmacılar tarafından incelendi. C: Runge, A. K. W., Niemann, J., Germonpré, M., Drucker, D. G., Bocherens, H., Boxleitner, K., … Wales, N. (2025).
14.000 yıldan daha öncesine tarihlenen iki ‘yavru köpek’ kalıntısına dair yapılan yeni analizler, bu hayvanların daha önce öne sürüldüğü gibi evcil köpeklerle değil, büyük olasılıkla kurtlarla akraba olduklarını gösterdi.
Genetik analiz, yavruların yaklaşık iki aylıkken ölen kız kardeşler olduğunu ve günümüz kurtları gibi hem et hem de bitki içeren karışık bir beslenme düzenine sahip olduklarını da ortaya koydu. Ancak araştırmacılar, yavruların son öğünlerinde yünlü gergedan etine dair kanıtlar bulunca oldukça şaşırdılar; zira bu hayvan, bir kurt için avlanması oldukça büyük bir canlıydı.
Belçika, Kanada, Danimarka, Almanya, Rusya ve İsveç’ten araştırmacılarla birlikte yürütülen araştırma, Quaternary Research dergisinde yayımlandı.
“Tumat Yavruları”, Sibirya’nın kuzeyinde, en yakın köy olan Tumat’a yaklaşık 40 km uzaklıkta bulunan bölgede olağanüstü iyi korunmuş iki yavru köpek kalıntısına verilen ad. İlki 2011’de, diğeri ise 2015’te, bugün Syalakh sahası olarak bilinen alanda bulundu.
Bu yavrular, buz içinde korunmuş toprak katmanlarında, insan eliyle işlenmiş izler taşıyan yünlü mamut kemikleriyle birlikte keşfedildi. Bu durum, bilim insanlarının alanın bir zamanlar mamutların kesildiği bir insan yerleşimi olabileceğini ve yavruların da insanlarla bir şekilde ilişkili olabileceğini — belki erken dönem köpekler ya da insanların etrafında yiyecek umuduyla dolaşan evcilleştirilmiş kurtlar olabileceğini — düşünmesine yol açtı.
Yavruların vücutlarında görünür bir yara ya da saldırı izi bulunmaması, onların bir yeraltı yuvasında yemek sonrası dinlendikleri sırada bir toprak kayması sonucu öldükleri olasılığını güçlendiriyor.
Ancak York Üniversitesi öncülüğünde yürütülen yeni bir çalışma, hayvanların mide içeriğinden elde edilen genetik veriler ve kemik, diş ve doku örneklerinde bulunan kimyasal “parmak izleri”ne dayanarak, onların yaşam biçimi, yedikleri besinler ve bulundukları çevrenin bu yavruların erken evcil köpekler değil, kurt yavruları olduğunu güçlü biçimde gösterdiğini ortaya koydu.
Hayvanların ikisi de artık katı yiyeceklerle beslenmeye geçmişti — biri yünlü gergedan eti, diğeri ise wagtail (bir kuş türü) tüketmişti. Ancak vücutlarında hâlâ annelerinden süt emdiklerine dair izler vardı; yani muhtemelen hâlâ sütle beslenmeye de devam ediyorlardı.
Her ne kadar insan eliyle değiştirilmiş mamut kemiklerinin yakınında bulunsalar da, yavruların mamut eti yediğine dair bir iz bulunamadı. Ancak birinin midesinde bulunan yünlü gergedan derisi tam olarak sindirilmemişti, bu da yavrunun ölümünün son öğününden çok kısa süre sonra gerçekleştiğini gösteriyor.
Araştırmacılar, bu yünlü gergedanın yavru bir birey olabileceğini ve yetişkin kurt sürüsü tarafından avlanarak yavrulara yedirilmiş olabileceğini düşünüyor. Ancak böyle olsa dahi, genç bir yünlü gergedan bile günümüz kurtlarının tipik olarak avladığı hayvanlardan çok daha büyüktü.
Tumat-1’in mide içeriğinde tespit edilen bitki makrofosilleri. C: Runge, A. K. W., Niemann, J., Germonpré, M., Drucker, D. G., Bocherens, H., Boxleitner, K., … Wales, N. (2025).
Bu durum, araştırmacıların Buzul Çağı’na ait bu kurtların, günümüz kurtlarından biraz daha büyük olabileceğini düşünmesine yol açtı. Önceki DNA testleri, bu yavruların bugünkü evcil köpeklerle akraba olmayan, sonradan soyu tükenmiş bir kurt popülasyonuna ait olduğunu gösteriyor.
York Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden ve bu çalışmayı doktora araştırması kapsamında yürüten Anne Kathrine Runge, “Bu döneme ait iki kız kardeşin bu denli iyi korunmuş olması başlı başına inanılmazdı, ama onların ne yediklerine kadar hikâyelerini çözebilmemiz çok daha inanılmaz” diyor.
Yavruların siyah tüylü olması, başlangıçta onların evcil köpek olabileceği hipotezinin dayanaklarından biriydi; çünkü siyah tüy renginin yalnızca evcil köpeklerde oluşan bir mutasyon olduğu düşünülüyordu. Ancak bu bulgu da çürütülmüş oldu: çünkü Tumat Yavruları köpeklerle akraba değil.
Anne Kathrine, “Bu hayvanların neredeyse kesin biçimde kurt yavruları olduğunu öğrenmek birçok insanı hayal kırıklığına uğratabilir. Ancak bu keşif, bize o dönemdeki çevre hakkında, hayvanların nasıl yaşadığına dair ve 14.000 yıl önceki kurtların günümüz kurtlarına ne kadar benzediğine dair çok daha fazla bilgi sağladı” diyor.
“Aynı zamanda, köpeklerin bugünkü evcil haline nasıl evrimleştiğiyle ilgili gizemi daha da derinleştiriyor; çünkü elimizdeki ipuçlarından biri olan siyah tüy rengi, evcil köpeklere özgü değilmiş ve yanıltıcı olabilir.”
Yavruların mide içeriğinde, fosilleşmiş küçük bitki kalıntıları da bulundu. Bu da onların, çeşitli bitki ve hayvan türlerinin bulunduğu zengin bir çevrede yaşadığını gösteriyor. Bu kalıntılar arasında bozkır otları, Dryas cinsi çalılardan yapraklar ve söğüt dalları yer alıyor. Bu da yaşadıkları coğrafyanın, zengin ve çeşitli ekosistemleri destekleyen farklı habitat tiplerini içerdiğini gösteriyor.
York Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Dr. Nathan Wales, “Gri kurtların bir tür olarak yüz binlerce yıldır var olduğunu, paleontolojik alanlardan elde edilen iskelet kalıntılarına bakarak biliyoruz ve bazıları üzerinde yapılan DNA testleriyle zaman içinde popülasyonun nasıl değiştiğini anlamaya çalışıyoruz” diyor.
“Tumat Yavruları’nda korunan yumuşak dokular ise bize kurtları ve onların evrimsel soylarını araştırmak için başka yollar sunuyor.”
“Diyetlerinin hem hayvansal et hem de bitkilerden oluşan çeşitli bir yapıda olduğunu görebiliyoruz; bu da günümüz kurtlarıyla büyük benzerlik gösteriyor. Ayrıca, üreme davranışlarına dair de bir fikir edinebiliyoruz. Bu iki yavru kardeşti ve muhtemelen bir yuvada büyütülüyor ve sürü tarafından bakılıyorlardı — bu da bugün kurtlarda yavru büyütme sürecinin yaygın özelliklerinden biri.”
“Günümüzde yavru sayısı genellikle ikiden fazladır; bu da Tumat Yavruları’nın kaderinden kurtulmuş kardeşleri olabileceğini düşündürüyor. Ayrıca hâlâ donmuş toprak (permafrost) içinde saklı kalmış başka yavrular da olabilir ya da bazıları erozyonla kaybolmuş olabilir.”
“Yünlü bir gergedan gibi büyük bir hayvanın, hatta yavru bile olsa, avlanmış olması; bu kurtların belki de günümüz kurtlarından daha büyük olduğunu düşündürüyor. Ancak yine de birçok yönden tutarlılar, çünkü günümüzde de kurtlar, sürünün bir kısmı yavru bakımındayken genellikle kolay avları hedef alırlar.”
Ancak bu araştırmanın bulguları, en eski köpeğin ve onun nereden geldiğinin hala gizemini koruduğu anlamına geliyor.
University of York. 12 Haziran 2025.
Makale: Runge, A. K. W., Niemann, J., Germonpré, M., Drucker, D. G., Bocherens, H., Boxleitner, K., … Wales, N. (2025).
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >