Blog
13 milyon yıllık kuyruksuz iri maymun fosili!
13 milyon yıllık kuyruksuz iri maymun fosili!
Yeni bir araştırmaya göre, bulunmuş en eksiksiz soyu tükenmiş kuyruksuz maymun kafatası, yaşayan bazı kuyruksuz maymunların (ve insanların) ortak atalarının neye benzediğini ortaya koyuyor. 2014 yılında Kenya’da “Alesi” lakaplı 13 milyon yaşında bir bebek kafatası bulundu. Araştırmacılar bulunan kafatasının büyük olasılıkla bebek gibona benzeyen meyve yiyen, yavaşça tırmanan bir primata ait olduğunu söylüyorlar.
Gorillerin, şempanzelerin ve insanların ortak atalarının ayrıştığı kritik zaman hakkında çok şey bilinmiyor. Primatların soy ağacının bu bölümündeki fosil kanıtları eksik ve çoğunlukla izole halde bulunmuş dişler ve kırık çene parçacıklarından oluşuyor. Bu nedenle, araştırmacılar bu türlerin yaşayan son ortak atalarının neye benzediğini ve kökenlerinin Afrika’dan mı ya da Avrasya’dan mı geldiğine emin değillerdi.
New York’taki Hunter College’ da paleoantropolog olan Christopher Gilbert, Live Science’a verdiği demeçte “Yaşayan (insan harici) kuyruksuz iri maymunlar Afrika’da ve Asya’da bulunur – Afrika’da şempanze ve goriller, Asya’da orangutanlar ve gibonlar bulunur – ve her iki kıta da ve Avrupa’da birçok kuyruksuz iri maymun fosili bulunmuştur” diyor. “Öyleyse, hayal edebileceğiniz gibi, bu dağılımın nasıl oluştuğu konusunda birçok olasılık var ve farklı araştırmacılar şuan yaşayan kuyruksuz iri maymunların ortak atalarının nerede bulunabileceği konusunda farklı hipotezler önermişler” şeklinde ekliyor.
Harika Zamanlama
Kenyalı fosil avcısı John Ekusi, 2014 yılında Kenya’nın kuzeyindeki Turkana Gölü’nün batısında bulunan Napudet bölgesinde kafatası keşfetti. “Ales” yerel Turkana dilinde “ata” anlamına geldiği için John “Alesi” lakabını önerdi.
New Jersey’deki Rutgers Üniversitesi antropoloji bölümünün başkanı olan Craig Feibel, yaptığı açıklamada, “Napudet bölgesi bize 13 milyon yıl önceki Afrika hakkında olağanüstü işaretler sunuyor. Yakındaki bir yanardağ, bebek primatın yaşadığı ormanı gömdü ve sayısız ağacı ve fosili korudu. Ayrıca bu yanardağ, fosilleri yaşlandırabileceğimiz kritik volkanik mineralleri sağladı. ” dedi.
İlk keşfedilen kuyruksuz iri maymun kafatası kemikleri 10 milyon ve 14 milyon yıl yaşındaydı ve keşfedilen en eksiksiz olan kafatası 7 milyon ve 17 milyon yıllıktı. Carolina’nın kuzeyinde bulunan Winston-Salem kentindeki Wake Forest Üniversitesi’nde primatolog ve paleoantropolog olan Ellen Miller Live Science dergisine verdiği demeçte, “Alesi, modern kuyruksuz iri maymunların atalarının bize nasıl benzeyebileceğini göstermek için tam zamanında ve en uygun mekanda geldi. Daha önce hiç bu konuda bilgi sahibi olmadık – her zaman bir gizemdi. “dedi.
Alesi’nin nasıl öldüğü şüpheli kalacak. Ancak araştırmacılar, bebeğin fosili kaplayan büyük volkanik patlamalardan gelen kül tabakaları tarafından ölebileceğini söylediler.
Gibona benzeyen Bebek primat
Limon boyutlarındaki kafatasında hala bebek dişlerinin kökleri vardı ve erişkin dişlerin hiçbiri henüz çeneden patlamamıştı. Yetişkin bir bireyin dişlerinden alınan üç boyutlu X-ray görüntüleri, araştırmacıların zaman içinde bir ağacın içinde oluşan halkalar gibi mine katmanlarını sayabilecekleri kadar detaylıydı ve bilim adamlarının bebek primatın 16 aylıkken öldüğünü tahmin etmelerine yardımcı oldu. Miller, “Dişlerine bakarak genel olarak meyve yediklerini söyleyebiliriz” dedi.
Daha çıkmamış olan yetişkin dişlerin şekli, Alesi’nin yaklaşık 30 yıl önce keşfedilen hominoidlere kardeş grup olan Nyanzapithecus olarak bilinen bir cins veya tür grubuna ait olduğunu ortaya koydu. Ancak, Alesi’nin dişleri bu cinsin diğer üyelerininkinden çok daha büyüktü, bu yüzden bilim insanları Alesi’nin Nyanzipithecus Alesi denen yeni bir türe ait olduğunu beyan ettiler. (“Nyanza”, Nyanzapithecus’un ilk örneğinin bulunduğu Kenya’nın batısında bulunan ildir ve “Pithecus” Yunanca maymun kelimesinden gelir.)
New York’taki Stony Brook Üniversitesi’nde çalışmanın liderliğini yapan Isaiah Nengo, yaptığı açıklamada “10 milyon yıldır Afrika’da var olmuş Nyanzipithecus Alesi grubu primatların bir parçasıdır. Alesi keşfinin gösterdiği şey, bu grubun yaşayan kuyruksuz iri maymunların (ve insanların) kökenine yakın olması ve bu kökenin Afrika olduğuydu.”diyor.
Yaşayan kuyruksuz iri maymunların (ve insanların) ortak atalarının Afrika’da olduğunun belirlenmesi, bilim insanlarının iklim, ekoloji, coğrafya ve diğer faktörleri bilmesinin Alesi’nin evrimini daha iyi anlamalarına yardımcı olacağı için çok önemlidir. Gilbert, bu faktörleri bilmenin belirli bir soyun nasıl ve neden evrimleşmiş olabileceğini anlamamıza ve yeniden yapılandırmamıza yardımcı olduğunu söylüyor.
Araştırmacılar, Alesi’nin erkek ya da dişi olup olmadığını anlamıyor çünkü bebek kafatasının cinsiyetleri ortaya çıkarttığı özellikleri ayırt etmek için çok genç olduğunu söylediler. Ancak, araştırmacılar kafatasının ve dişlerin büyüklüğüne bakarak, eğer Alesi yetişkinliğe erişmiş olsaydı, yaklaşık 24.9 lbs (11,3 kilo) ağırlığında olacağını tahmin ettiler. Ayrıca araştırmacılar, Alesi’nin 6.16 kübik-inç (101 kübik santimetre) beyne sahip olduğu ve modern bir lemurun beyni ile aynı büyüklükte beyne sahip olduğunu kaydetti.
Fakat primatların denge organı olan Alesi’nin iç kulağının şeklinin, Alesi’nin ağaçlarda akrobatik hareketler yapabilen gibonlar gibi hızlı olmasına izin vermediğini ortaya koymaktadır. Miller, “Muhtemelen Alesi daha çok şempanze gibi yavaş tırmanan bir hareket biçimine sahipti” dedi.
Bilim insanları bulgularını Nature dergisinin 10 Ağustos sayısında detaylandırdı.
İlk hali Live Science’ da yayınlandı.
Çeviri: Büşra Çelikbaş
Kaynak: livescience / evrimselantropoloji.org
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >