Mýsýr’daki bir kaya mezarýnda 400 yýldan da uzun bir süre önce keþfedilen iki mumya tomografi ile sýrlarýný açýða çýkarýyor.

“Ýki mumya da, týpký Mýsýr’da sergilenen bir diðer üçüncü mumya gibi, ‘alçýyla kaplanmýþ portreli mumyalar’ýn Mýsýr’ýn antik nekropolü Sakkara’da varlýðýný koruyabilmiþ tek örneði niteliðinde. Tabutlara gömülen diðer mumyalarýn aksine bu bireyler dar ve kalýn tahtalar üzerine yerleþtirilmiþ, kumaþ ile güzel bir kefene sarýlmýþ; daha sonra ise alçýnýn üç boyutlu olacak þekilde þekillendirilmesiyle, altýn ve vücut portresi yardýmýyla süslenmiþ.” diyor çalýþmanýn lider araþtýrmacýsý, Almanya Reiss Engelhorn Müzesi Alman Mumya Projesi’nde görev alan fiziksel antropolog ve Mýsýrbilimci Stephanie Zesch.

Son olarak bilgisayarlý tomografi, alçýyla kaplanmýþ bu üç mumyadan en az birinin organlarýyla (hatta beyni ile) birlikte gömüldüðünü ve iki kadýnýn da güzel kolyeler ile defnedildiðini ortaya çýkardý.

Bilgisayarlý tomografi ayný zamanda gösterdi ki -Geç Roma Dönemi’ne (MÖ 30 – MS 395) tarihlenen bir adam, bir kadýn ve bir genç kýzý içeren- bu bireylerin ölümlerinden sonra, mumyalarý, öbür dünyada iþlerine yarayacak nesnelerle birlikte gömülmüþtü. Bu nesneler arasýnda, muhtemelen ruhlarý Styx Nehri boyunca taþýyacaðý düþünülen Roma ve Yunan tanrýsý Kharoon’a ödeme yapmakta kullanýlmasý amaçlanan paralar da bulunuyordu.

Bilgisayarlý tomografi, kadýnýn artrit gibi bazý saðlýk problemleri olduðunu da ortaya çýkardý. “Bireylerin incelenmesi, onlarýn nispeten genç yaþlarda öldüklerini gösterdi. Maalesef bireylerin ölüm nedenleri tespit edilemedi.” diyor Zesch.

Uzun Yolculuk

“Bu mumyalardan ikisi, uzun bir yolculuk yaptý. Ýtalyan yazar Pietro Della Valle, 1615 yýlýnda Kutsal Topraklara gitmek üzere hac yolculuðuna çýktý ve Mýsýr boyunca seyahat etti. Sakkara’da yerliler tarafýndan keþfedilen alçýyla kaplanmýþ -biri erkek ve diðeri kadýn- iki mumya hakkýnda bilgi sahibi olduktan sonra, bu mumyalarý ele geçirdi ve Roma’ya getirdi. Böylece bu mumyalar, portre mumyalarýnýn Avrupa’da bilinen en eski örnekleri haline geldi.” diye yazýyor araþtýrmacýlar çalýþmalarýnda.  

Mumyalar, sahipleri biraz deðiþtikten ve dolayýsýyla yýprandýktan sonra, 1980’lerin sonunda röntgenlerinin çekildiði Almanya’daki Dresden Eyalet Sanat Koleksiyonlarý’nýn himayesine girdi. Bilgisayarlý tomografi, mumyalarýn içi hakkýnda daha çok bilgi sahibi olunmasýný saðladý.

Araþtýrmacýlar, “Bilgisayarlý tomografi sayesinde erkeðin 25 ve 30 yaþlarý arasýnda öldüðü ortaya çýktý. Boyu 164 cm’ydi; iki diþi çýkmamýþtý ve birkaç çürüðü vardý. Bazý kemikleri kýrýlmýþ ve birbirine girmiþti; muhtemelen biri, keþfedilmesinden hemen sonra mumyanýn sargýlarýný açýp bakmýþtý.” diyor.

“Adamýn beyni muhafaza edilmemiþ ancak burnundan çýkarýldýðýna dair bir kanýt da yok; çok fazla mumyalama malzemesi de kullanýlmamýþ. Bunun yerine sarýlmýþ ve boyanmýþ. Bilgisayarlý tomografi sýrasýnda bulunan iki metal nesne, adamýn kalýntýlarýyla ilgilnen mumyalama atölyesine ait mühürlere benziyor.” diyor Zesch.

“Kadýnýn beyni de muhafaza edilmemiþ fakat gencin beyni korunmuþ; küçülmesine raðmen beyin ve beyin sapý hala tanýmlanabilecek durumda. Ayrýca gencin iç organlarý da olduðu gibi duruyor.”

“Bu mumyalarýn beyinlerinin ya da iç organlarýnýn çýkarýlmadýðýna oldukça eminiz.” diyor Zesch. “Bu mumyalarýn, kurutmaya yarayan sodyum karbonatý içeren bir tür dehidrasyon sayesinde korunmuþ olmasý kuvvetle muhtemel; fakat çok fazla mumyalama sývýsý yok.”

Araþtýrmacýlar, “30-40 yaþlarýnda ölen kadýn, 151 cm boyundaydý. Sol dizinde ilerlemiþ artrit vardý. Saç tokasý takan genç, bilgisayarlý tomografiye göre, 17 ila 19 yaþlarý arasýnda ölmüþtü ve 156 cm boyundaydý. Omurgasýnda, vertebral hemanjiyom olarak bilinen iyi huylu bir tümör vardý ki bu, 40 yaþ üstü insanlarda daha yaygýndý.” diyor.

“Ýki kadýn da birçok kolyeyle birlikte gömülmüþ. Bu kolyeleri görmek oldukça heyecan verici fakat beklenmedik bir þey de deðil.” diyor Zesch. “Bu çok deðerli kefenler sayesinde bu bireylerin yüksek sosyoekonomik sýnýfa mensup olduklarýný biliyoruz. Bu durum, istedikleri gibi mücevher alabildikleri anlamýna geliyor.”

Live Science. 10 Kasým 2020.-www.arkeofili.com

Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >