Blog
Eski zamanlarda aşk ve nefret: Büyülü metinleri keşfetmek
Çalışma ekibi, MS dördüncü ve on ikinci yüzyıllar arasında papirüs, parşömen, kağıt ve ostraca olarak bilinen kil parçaları üzerine yazılmış “büyülü” Mısır metinleri üzerinde beş yıl çalıştı.
www.arkeonews.com
Aşk ve nefret, insanlık tarihi boyunca varlığını sürdüren evrensel duygulardır. Eski uygarlıklar, sıklıkla dini ve büyüsel inançlarla iç içe geçen bu duyguları ifade etmek ve anlamak için kendilerine özgü yöntemler geliştirdiler.
Yeni çalışma, Mısır, Mezopotamya, Yunan ve Roma dahil olmak üzere çeşitli kadim kültürlerden çok çeşitli metinleri bir araya getiriyor. Bu metinler, eski zamanlarda sevgi ve nefreti çevreleyen inançlar, ritüeller ve uygulamalar hakkında değerli bilgiler sağlar.
Çalışma ekibi, MS dördüncü ve on ikinci yüzyıllar arasında papirüs, parşömen, kağıt ve ostraca olarak bilinen kil parçaları üzerine yazılmış “büyülü” Mısır metinleri üzerinde beş yıl çalıştı.
Bu papirüsleri boynuna bir muska gibi takan kişi üzerinde var olan hastalıkları iyileşeceğini, düşmanlarını lanetleyeceğini, sevgi veya nefret uyandıracağını veya geleceğe bir bakış atacağına inanırdı.
Bu metinlerin ortak noktası, hepsinin Kıpti yazısı ve dilinde yazılmış olmasıdır. Kıpti Mısır dilinin gelişimindeki son aşamadır. MS ikinci yüzyılda Demotik’in yerini aldı.
Araştırmacılar bu metinleri inceleyerek, tarihi toplulukların toplumsal ve kültürel işleyişi hakkında daha derin bir anlayış kazandılar. İlişkilerin karmaşıklığını, bireyler arasındaki güç dinamiklerini ve sihrin insan duygularını şekillendirmedeki rolünü ortaya koyuyorlar.
Mısır’dan Kıpti alfabesi ve dilindeki büyülü metinler, Würzburg Üniversitesi’ndeki bir araştırma projesinde incelendi ve sonuçlar 600 sayfalık bir kitapta sunuldu.
Proje ekibi, 2018’in sonunda Üniversite Kütüphanesi’nin el yazması koleksiyonunda (soldan sağa) Markéta Preininger, Korshi Dosoo ve Edward O. D. Love ile çalışmaya başladı. Fotoğraf: Gunnar Bartsch / Würzburg Üniversitesi
Beş yıllık araştırmanın sonucu
“Papyri Copticae Magicae”, “Archiv für Papyrusforschung und verwandte Gebiete – Beihefte” serisinin 48. cildi olarak yakın zamanda antik çağ bilginleri Dr. Korshi Dosoo ve Markéta Preininger sorumluluğunda yayınlandı.
Julius-Maximilians-Universität Würzburg’daki (JMU) Mısırbilim Kürsüsü’nde, ikisi son beş yıldır JMU’nun “Mükemmel Fikirler” programı tarafından finanse edilen aynı adı taşıyan araştırma projesine öncülük ediyor.
“Bu metinlerin yaklaşık 600’ü hayatta kaldı, ancak bugüne kadar yayınlanmış en büyük koleksiyon sadece 100 kadarını içeriyor. Geri kalanlar daha önce çok sayıda kitap ve makaleye dağılmıştı ve bu nedenle yalnızca birkaç uzman tarafından erişilebilir ve biliniyordu” diyor Korshi Dosoo, projenin ilk durumunu anlatırken.
Aşk Büyüleri ve Ayrılık Dilekleri
Bu metinlerin içeriği birkaç kategoriye ayrılabilir. Örneğin, ölümden veya iblislerden korunma, düşmanların yatıştırılması veya çok özel isteklerin yerine getirilmesi gibi. Aşk büyüleri sıklıkla bulunan bir türdür; Çoğunlukla erkekler tarafından kullanıldılar.
Bazı durumlarda, büyü evli çiftlerin tekrar ayrılmasını sağlamayı amaçlıyordu. Büyü, örneğin ateş, baş ağrısı ve uykusuzluğu önlemek için tıpta önemli bir rol oynadı. Papirüsün kullanıcısının hamile kalmasına yardımcı olması alışılmadık bir durum değildi.
Markéta Preininger Svobodova, “Bu belgeler, popüler din hakkında önemli bir bilgi kaynağı olarak hizmet ediyor – günlük yaşamda yaşandıkları ve uygulandıkları şekliyle dini uygulamaların ve inançların idealinden ziyade gerçekliği” diye açıklıyor. Böylece günümüz okuyucularına, geleneksel Mısır dininden Hıristiyanlığa ve İslam’a geçişin eşiğindeki insanların deneyimleri, insan ve ilahi dünya hakkındaki fikirleri ve mutluluk ve başarı, acı ve hastalık, aşk ve çatışma gibi insan deneyimlerinin nasıl anlaşıldığı ve müzakere edildiği hakkında bilgi veriyorlar.”
“Bu metinler bize o dönemde insanların özel hayatları hakkında doğrudan bir fikir veriyor; Gerçek duygularını aktarıyorlar” diyor araştırmacı.
Şu anda Macquarie Üniversitesi’nde bulunan Mısır papirüsü, iki kuş benzeri yaratığın görüntüsüyle süslenmiştir. Görüntünün etrafında Yunan alfabesini kullanan bir Mısır dili olan Kıpti dilinde yazılmış bir büyü görülebilir.
Hristiyanlığa Geçiş İz Bırakıyor
Aslında Hıristiyanlığa bu geçiş büyülü metinlere de damgasını vurmuştur. Korshi Dosoo, “Mısır’ın Hıristiyanlaşması, Firavun döneminin sayısız tanrısının kültlerini sona erdirdi, ancak insanüstü güçlerle dolu bir dünyaya olan inancı sona erdirmedi” diye açıklıyor. Bunun yerine, insanlar eski tanrılarını her şeye gücü yeten Tanrı’ya hizmet eden meleklere ve azizlere ve onun yarattıklarına zarar vermek isteyen kötü varlıklara dönüştürdüler.
Buna göre, bu el yazmaları, yayıncının yazdığı gibi, “Roma egemenliğinin son yüzyıllarında ve Arap fethinden sonraki ilk yüzyıllarda Mısır’daki günlük yaşam ve din hakkında zengin bilgi kaynaklarıdır”.
Araştırma Ortamındaki Bir Boşluğu Kapatmak
‘Büyülü’ metinler üzerine bu yeni antolojinin yayınlanması, antik araştırmalar alanına önemli bir katkıdır. Antik çağlarda aşk, nefret ve sihir arasındaki karmaşık ilişkiye ışık tutarak, kültürler ve yüzyıllar boyunca insan deneyimine dair değerli bilgiler sunuyor.
Mısır’dan gelen büyülü metinlere olan ilgileri ile Würzburg araştırma ekibi uzun bir geleneği takip ediyor. 1928 gibi erken bir tarihte, papirolog Karl Preisendanz, ismine rağmen, esasen Mısır’dan papirüs içeren ve daha sonra Papyri Demoticae Magicae tarafından desteklenen Papyri Graecae Magicae (PGM) metin koleksiyonunu yayınladı.
Bununla birlikte, Kıpti yazısı ve dilinde kapsamlı bir büyülü metinler koleksiyonu şimdiye kadar eksikti. JMU’da Mısırbilim Başkanı Profesör Martin Andreas Stadler, “JMU finansmanı sayesinde, Korshi Dosoo ve Markéta Preininger, şu anda yayınlanan ciltle bu açığı kapatmaya başlayabildiler” diye açıklıyor.
Bu eski metinleri keşfetmek, kendi duygularımızı ve atalarımızın onları nasıl şekillendirdiğini daha iyi anlamamızı sağlar. Sevgi ve nefret zamansızdır ve bu antoloji onların devam eden önemini hatırlatır.
Araştırma projesinin web sitesi https://www.coptic-magic.phil.uni-wuerzburg.de/
Kapak Fotoğrafı: Bir papirüsün parçası, iki melek gücünün eşlik ettiği baş melek Mikail’i gösterir. Bu tür görüntüler, örneğin hastalıkları iyileştirmek, kötü iblisleri kovmak, soygunculara karşı korunmak veya diğer insanları lanetlemek gibi birçok ritüel amaç için kullanıldı. Fotoğraf: Elke Fuchs / Institut für Papyrologie, Universität Heidelberg
By Oğuz Büyükyıldırım
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >